Được Đế chế Ottoman nắm giữ cho đến năm 1917, Sau đó, khu vực này được chuyển từ quyền cai trị quân sự của Anh, Ai Cập sang Israel và hiện là nơi sinh sống của hơn 2 triệu người Palestine. Dưới đây là một số cột mốc quan trọng trong lịch sử 75 năm qua của khu vực này:
Khói bốc lên từ khu vực cảng của Gaza. Ảnh: Reuters
Khi chế độ thuộc địa của Anh chấm dứt ở Palestine vào cuối những năm 1940, bạo lực đã gia tăng giữa người Do Thái và người Ả Rập, đỉnh điểm là chiến tranh giữa Nhà nước Israel mới thành lập và các nước láng giềng Ả Rập vào tháng 5/1948.
Quân đội Ai Cập đã chiếm được một dải bờ biển hẹp dài 40 km này, chạy từ Sinai đến phía Nam Ashkelon. Sau đó, hàng chục nghìn người Palestine đã đến tị nạn ở Gaza. Dòng người tị nạn khiến dân số Gaza tăng gấp ba lần lên khoảng 200.000 người.
1950- 1960: Sự cai trị của quân đội Ai Cập
Ai Cập nắm giữ Dải Gaza trong hai thập kỷ, cho phép người Palestine làm việc và học tập tại Ai Cập. Trong thời gian này, những người Palestine có vũ trang đã tiến hành các cuộc tấn công vào Israel.
Sau đó, Liên hợp quốc đã thành lập một cơ quan tị nạn có tên UNRWA, hiện đang cung cấp dịch vụ cho 1,6 triệu người tị nạn Palestine ở Gaza, cũng như cho người Palestine ở Jordan, Lebanon, Syria và Bờ Tây.
1967: Chiến tranh và chiếm đóng quân sự của Israel
Israel chiếm được Dải Gaza trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967. Cuộc điều tra dân số của Israel năm đó cho thấy dân số tại Gaza là 394.000 người, với ít nhất 60% trong số đó là người tị nạn.
Khi người Ai Cập rời đi, nhiều công nhân tại Gaza đã bắt đầu làm việc trong các ngành nông nghiệp, xây dựng và dịch vụ bên trong Israel. Quân đội Israel tiếp tục quản lý lãnh thổ và bảo vệ các khu định cư mà Israel xây dựng trong những thập kỷ tiếp theo. Những điều này đã trở thành nguồn gốc khiến người Palestine ngày càng phẫn nộ.
1987: Cuộc nổi dậy đầu tiên của người Palestine
20 năm sau cuộc chiến năm 1967, người Palestine phát động cuộc nổi dậy đầu tiên. Vụ việc bắt đầu vào tháng 12/1987 sau một vụ tai nạn giao thông, khi một chiếc xe tải của Israel đâm vào một chiếc xe chở công nhân Palestine ở trại tị nạn Jabalya ở Gaza, khiến 4 người thiệt mạng. Tiếp theo đó là các cuộc biểu tình ném đá, đình công và đóng cửa.
Tổ chức Anh em Hồi giáo có trụ sở tại Ai Cập đã lợi dụng sự tức giận của người dân để thành lập một nhánh vũ trang của người Palestine, chính là nhóm Hamas, với căn cứ quyền lực ở Gaza. Hamas chuyên ủng hộ việc tấn công Israel và khôi phục chế độ cai trị Hồi giáo.
1993: Hiệp định Oslo và quyền bán tự trị của người Palestine
Israel và người Palestine đã ký một hiệp định hòa bình lịch sử vào năm 1993 dẫn đến việc thành lập Chính quyền Palestine. Theo thỏa thuận tạm thời, người Palestine lần đầu tiên được trao quyền kiểm soát hạn chế ở Gaza và Jericho ở Bờ Tây.
Hiệp định Oslo đã mang lại cho Chính quyền Palestine mới thành lập một số quyền tự chủ và dự kiến trở thành nhà nước sau 5 năm. Nhưng điều đó chưa bao giờ xảy ra. Israel cáo buộc người Palestine từ bỏ các thỏa thuận an ninh và người Palestine tức giận trước việc Israel tiếp tục xây dựng các khu định cư.
Các phong trào Hamas và Thánh chiến Hồi giáo (Jihad) đã thực hiện các vụ đánh bom nhằm cố gắng làm chệch hướng tiến trình hòa bình, khiến Israel áp đặt nhiều hạn chế hơn đối với việc di chuyển của người Palestine ra khỏi Gaza.
2000: Cuộc nổi dậy thứ hai của người Palestine
Năm 2000, quan hệ giữa Israel và Palestine lại xuống mức thấp mới sau khi cuộc nổi dậy thứ 2 của người Palestine bùng phát. Vụ việc đã mở ra một thời kỳ đánh bom liều chết và tấn công bằng súng của người Palestine, cũng như việc Israel tiến hành các cuộc không kích, phá hủy và quản lý nghiêm ngặt khu vực.
Sân bay Quốc tế Gaza, một biểu tượng cho thấy hy vọng độc lập về kinh tế của người Palestine được khai trương vào năm 1998, bị Israel coi là mối đe dọa an ninh và họ đã phá hủy ăng-ten radar cũng như đường băng của sân bay này vài tháng sau vụ tấn công ngày 11/9/2001 tại Mỹ.
Một nạn nhân khác là ngành đánh cá của Gaza, nguồn sống của hàng chục nghìn người. Khu vực đánh cá của Gaza đã bị Israel thu hẹp, một hạn chế mà họ cho là cần thiết để ngăn chặn các tàu buôn lậu vũ khí.
2005: Israel sơ tán các khu định cư ở Gaza
Vào tháng 8/2005, Israel đã sơ tán tất cả quân đội và người dân định cư ra khỏi Gaza, nơi đã được Israel rào chắn cách biệt hoàn toàn với thế giới bên ngoài vào thời điểm đó.
Người Palestine đã phá bỏ các tòa nhà và cơ sở hạ tầng bỏ hoang để lấy phế liệu. Việc dỡ bỏ các khu định cư đã dẫn đến sự tự do di chuyển lớn hơn trong Gaza và một "nền kinh tế đường hầm" bùng nổ. Các nhóm vũ trang, những kẻ buôn lậu và nhiều doanh nhân đã nhanh chóng đào nhiều đường hầm vào Ai Cập để tiến hành buôn lậu hàng về Gaza.
2006: Bị cô lập dưới thời Hamas
Năm 2006, Hamas giành chiến thắng bất ngờ trong cuộc bầu cử quốc hội Palestine và sau đó giành toàn quyền kiểm soát Gaza. Phần lớn cộng đồng quốc tế đã cắt viện trợ cho người Palestine ở các khu vực do Hamas kiểm soát vì họ coi Hamas là một tổ chức khủng bố.
Israel đã ngăn chặn hàng chục nghìn công nhân Palestine nhập cảnh vào nước này, cắt đứt một nguồn thu nhập quan trọng. Các cuộc không kích của Israel đã làm tê liệt nhà máy điện duy nhất của Gaza, gây mất điện trên diện rộng. Viện dẫn những lo ngại về an ninh, Israel và Ai Cập cũng áp đặt các hạn chế chặt chẽ hơn đối với việc di chuyển của người và hàng hóa qua các cửa khẩu Gaza.
Hamas có kế hoạch tái tập trung nền kinh tế của Gaza về phía biên giới với Ai Cập, tránh xa Israel. Tuy nhiên, do xem Hamas là một mối đe dọa, ông Abdel Fattah al-Sisi, người đắc cử Tổng thống Ai Cập vào năm 2014, đã đóng cửa biên giới với Gaza và cho nổ tung hầu hết các đường hầm. Một lần nữa, nền kinh tế của Gaza bị cô lập.
Chu kỳ xung đột
Nền kinh tế Gaza liên tục bị ảnh hưởng bởi vòng xoáy xung đột, tấn công và trả thù giữa Israel và các nhóm chiến binh Palestine.
Trước năm 2023, một số cuộc giao tranh tồi tệ nhất xảy ra vào năm 2014, khi Hamas và các nhóm vũ trang khác phóng tên lửa vào các thành phố trung tâm ở Israel. Israel đã tiến hành các cuộc không kích và pháo kích tàn phá các khu dân cư ở Gaza. Hơn 2.100 người Palestine đã thiệt mạng. Phía Israel có 73 người thiệt mạng.
2023: Cuộc tấn công bất ngờ
Trong khi Israel tin rằng họ đang kiềm chế Hamas một cách hiệu quả, thì các chiến binh của nhóm này đang được huấn luyện trong bí mật.
Vào ngày 7/10, các tay súng Hamas đã phát động một cuộc tấn công bất ngờ vào Israel, tàn phá các thị trấn, nổ súng vào hàng trăm người và bắt cóc hàng chục con tin. Israel đã tiến hành trả đũa, tấn công Gaza bằng các cuộc không kích trong đợt xung đột tồi tệ nhất trong 75 năm qua với khoảng 2.000 người đã thiệt mạng tại cả hai phía.
(CLO) Tổ công tác yêu cầu dừng xe nhưng tài xế không chấp hành mà lái ô tô tông vào đuôi, sườn xe CSGT, phần đầu xe va vào tôn hộ lan rồi mới dừng lại. Lực lượng chức năng kiểm tra tải trọng của ô tô tải trên cho kết quả xe chở hàng vượt quá trọng tải cho phép là 225%.
(CLO) Nhân kỷ niệm 1985 năm Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, 115 năm Ngày quốc tế Phụ nữ (8/3/1910 - 8/3/2025), 95 năm thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (1930 - 2025), sáng 29/3/3025, tại phố đi bộ Hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội), Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chỉ đạo, Báo Phụ nữ Việt Nam tổ chức sự kiện Diễu hành áo dài và xếp hình áo dài bản đồ Việt Nam.
(CLO) Một đề xuất mới của Mỹ về thỏa thuận khoáng sản với Ukraine đã thay đổi đáng kể các điều khoản để có lợi hơn cho Washington và vẫn không cung cấp bảo đảm an ninh cho Kiev, theo phía Ukraine cho biết.
(CLO) Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Xây dựng thống nhất với UBND tỉnh Quảng Nam báo cáo Thủ tướng Chính phủ giao cơ quan làm cơ quan có thẩm quyền triển khai đầu tư dự án cảng hàng không Chu Lai theo quy định của pháp luật, hoàn thành trong tháng 3/2025.
(CLO) Tổng công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam vừa đăng tải thông báo mời thầu cho 2 gói thầu phi tư vấn, thuộc Kế hoạch lựa chọn nhà thầu "Thuê dịch vụ thu phí cho tuyến đường cao tốc Bến Lức – Long Thành".
(CLO) Với khối nợ vay khổng lồ hơn 23.000 tỷ đồng tính đến cuối năm 2024, việc CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP.HCM (CII) công bố các dự án mới trị giá hàng chục nghìn tỷ đang khiến nhà đầu tư đặt dấu hỏi lớn về khả năng huy động vốn và tính khả thi của kế hoạch này.
(CLO) Mới đây, Bệnh viện hữu nghị Việt Nam - Cu Ba Đồng Hới đã đăng tải thông báo mời thầu cho gói thầu xây lắp chính thuộc dự án đầu tư xây dựng khu điều trị khoa Sản, Nhi.
(CLO) Theo Cục Đường bộ Việt Nam, qua rà soát hiện cả nước có gần 7.000 biển báo bất cập. Các đơn vị đã xử lý xong 4.386 biển báo bất cập và gần 2.600 biển chưa được xử lý.
(CLO) Mới đây (ngày 28/3/2025), Văn phòng Chính phủ đã phát đi công văn số 2567/VPCP-QHĐP truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc giao các bộ, ngành xử lý kiến nghị của UBND tỉnh Quảng Trị.
(CLO) Hàng loạt trận động đất lớn đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản ở Myanmar, cũng như tại Thái Lan. Hiện các tổ chức quốc tế và quốc gia trên thế giới đang nỗ lực tiến hành các hoạt động cứu trợ.
(CLO) Hôm nay (29/3), tỉnh Quảng Ninh tổ chức khai trương hành trình tham quan, du lịch vịnh Bái Tử Long và hội nghị phát triển du lịch vịnh Bái Tử Long.
(CLO) Biển hồ chè thơ mộng ở xã Nghĩa Hưng, huyện Chư Pah (Gia Lai) vừa được Công ty Cổ phần Chè Biển hồ phá bỏ để chuyển qua trồng cà phê. Sở NN&PTNT (hiện là Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho rằng công ty tự ý chuyển đổi cây trồng là trái quy định pháp luật, trong khi công ty khẳng định đúng.
(CLO) Thủ tướng Canada Mark Carney tuyên bố rằng mối quan hệ kinh tế và an ninh lâu đời giữa Canada và Mỹ "đã kết thúc", đồng thời khẳng định Canada sẽ phải tái thiết nền kinh tế để giảm sự phụ thuộc vào Washington.
(CLO) Hà Nội đẩy mạnh và phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt ít nhất 95% kế hoạch giao, theo tinh thần lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt và thu hút đầu tư xã hội. Qua đó quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng GRDP là 8% trở lên.
(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump đã “bật đèn xanh” cho chương trình tiêm kích F-47, chiếc máy bay mà ông mô tả rằng “đáng gờm nhất từng được chế tạo”. Vậy F-47 mạnh cỡ nào, nhất là khi so sánh với so với những máy bay tàng hình mà Nga và Trung Quốc đang phát triển?
(CLO) Ngày 24/3 vừa rồi, vòng đàm phán thứ hai giữa Nga và Mỹ đã diễn ra tại Riyadh (Ả Rập Xê Út), nơi chứng kiến vai trò ngoại giao con thoi của Mỹ nhằm tìm kiếm tiếng nói chung giữa Nga và Ukraine.
(CLO) “Ngừng bắn” có lẽ là từ khóa được truyền thông và giới chuyên gia nhắc đến nhiều nhất trong những ngày gần đây. Câu hỏi được đặt ra ở đây là các bên trong cuộc xung đột sẽ kiểm soát quá trình này như thế nào?
(CLO) Việc Trung Quốc ngày càng mở rộng ảnh hưởng và tăng cường đầu tư vào các mỏ tại châu Phi đang làm dấy lên lo ngại ở Mỹ về nguy cơ thất thế trong cuộc đua giành khoáng sản quan trọng ở châu lục này.
(CLO) Một cuộc chiến tranh hạt nhân do AI khởi xướng nghe có vẻ giống trong phim khoa học viễn tưởng. Nhưng nhiều nhà khoa học và chính trị gia hàng đầu thế giới cho rằng không phải vậy.
(CLO) Cộng đồng quốc tế đã kỳ vọng nhiều hơn vào cuộc điện đàm thứ hai giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Nga so với cuộc điện đàm đầu tiên. Điều này được thúc đẩy bởi sự lạc quan trong mối quan hệ Mỹ-Nga và diễn biến các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine tại Ả Rập Xê Út.
(CLO) Trung Quốc đang nỗ lực phát triển máy bay thân rộng để cạnh tranh với Airbus và Boeing, dù kế hoạch của Bắc Kinh có thể phụ thuộc vào sự hợp tác từ các nhà quản lý và nhà cung cấp phương Tây.
(CLO) Việc tăng cường chi tiêu quốc phòng ồ ạt trên khắp châu Âu có thể đạt được những gì mà các chính phủ không làm nổi trong nhiều năm: khởi động nền kinh tế trì trệ, gieo mầm cho những đổi mới và tạo ra các ngành công nghiệp mới.
(CLO) Tư lệnh không quân Ấn Độ, Amar Preet Singh cho biết nước này cần bổ sung khoảng 400 máy bay chiến đấu để đạt quy mô 1000 chiếc. Do đó, song song với việc phát triển các tiêm kích nội địa, New Delhi sẽ mua 114 máy bay mới trong khoảng 4-5 năm tới.
(CLO) Cuộc họp tại Jeddah, Ả Rập Xê Út giữa phái đoàn ngoại giao Mỹ và Ukraine ngày 11/3 đã kết thúc với việc Ukraine đồng ý các điều khoản của Mỹ về lệnh ngừng bắn toàn diện trong 30 ngày. Liệu điều này có phải là một bước tiến lớn hướng tới việc chấm dứt giao tranh hay con đường phía trước vẫn còn nhiều chông gai.