Phát biểu khi rời Nhà Trắng để đến bang Arizona vào ngày 24/10, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết: "Tôi đang làm một việc mà lẽ ra tôi phải làm từ lâu rồi: chính thức xin lỗi người dân bản địa vì cách chúng ta đối xử với trẻ em của họ trong nhiều năm qua".

Từ năm 1869 đến những năm 1960, hơn 18.000 trẻ em bản địa, một số trẻ chỉ mới 4 tuổi, đã bị bắt khỏi gia đình và đưa vào hệ thống trường nội trú.

Các trường học, thường do các nhà thờ Thiên chúa giáo điều hành, là một phần của chính sách đồng hóa cưỡng bức do Quốc hội đưa ra vào năm 1819 như một nỗ lực nhằm "khai hóa" người Mỹ bản địa, người Alaska bản địa và người Hawaii bản địa.

Trẻ em bị đánh đập, lạm dụng tình dục và bị cấm nói ngôn ngữ của mình, bị cấm hành động theo bất kỳ cách nào phản ánh văn hóa của mình. Nhiều em đã không gặp gia đình trong nhiều năm.

Trong một thông cáo báo chí , Nhà Trắng cho biết ông Biden tin rằng "để mở ra kỷ nguyên tiếp theo của mối quan hệ Liên bang-Bộ lạc, chúng ta cần phải thừa nhận đầy đủ những tác hại của quá khứ".

Bài phát biểu của ông vào ngày 25/10 sẽ đánh dấu lần đầu tiên một tổng thống Mỹ xin lỗi về tình trạng lạm dụng trường nội trú và cưỡng ép trẻ em bản địa phải rời đi, một hành động được Liên hợp quốc định nghĩa là hành động diệt chủng.

Bộ trưởng Nội vụ Mỹ Deb Haaland, một thành viên của cộng đồng Pueblo of Laguna ở New Mexico, cho biết: "Tôi không bao giờ ngờ được rằng một điều như thế này sẽ xảy ra. Đó là vấn đề lớn đối với tôi và cũng sẽ là vấn đề lớn đối với toàn thể người dân Indian Country (một cộng đồng người thổ dân da đỏ tự quản trên khắp nước Mỹ)".

Bà Haaland là người Mỹ bản địa đầu tiên lãnh đạo Bộ Nội vụ. Bà đã tiến hành điều tra hệ thống trường nội trú ngay sau khi được bổ nhiệm. Bộ đã tổ chức các buổi lắng nghe và thu thập lời khai từ những người sống sót.

Tài liệu này ghi nhận gần 1.000 ca tử vong và 74 ngôi mộ tại hơn 500 trường nội trú.

Ngọc Ánh (theo AJ)