Tổng thống Gotabaya Rajapaksa, phu nhân và hai vệ sĩ đã rời đi bằng máy bay của Không quân Sri Lanka để đến thành phố Male, thủ đô của Maldives - theo một quan chức xuất nhập cảnh giấu tên vì tình hình nhạy cảm.

Trước đó, ông Rajapaksa đã đồng ý từ chức dưới áp lực từ cuộc biểu tình. Thủ tướng Ranil Wickremesinghe cho biết, ông cũng sẽ rời khỏi nhiệm sở khi có chính phủ mới.

Các nhà lập pháp đã đồng ý bầu một tổng thống mới vào tuần tới, nhưng phải vật lộn vào thứ Ba để quyết định thành lập một chính phủ mới nhằm đưa đất nước đã vỡ nợ này thoát khỏi sự sụp đổ về kinh tế và chính trị.

Những lời hứa từ chức đã không khiến cuộc khủng hoảng dịu bớt. Những người biểu tình đã thề sẽ chiếm các tòa nhà của chính phủ cho đến khi các nhà lãnh đạo hàng đầu của họ chính thức rời đi.

Trong nhiều ngày, nhiều người dân Sri Lanka đã đổ xô đến dinh tổng thống như một địa điểm du lịch, khi sử dụng hồ bơi, chiêm ngưỡng những bức tranh và nằm dài trên những chiếc ghế sofa đắt tiền.

Các nhà lập pháp đã đồng ý vào cuối ngày thứ Hai vừa rồi cho việc bầu một tổng thống vào ngày 20 tháng 7 tới, song họ vẫn chưa quyết định ai sẽ đảm nhận vị trí thủ tướng và các vị trí chủ chốt khác trong nội các.

Tổng thống mới sẽ phục vụ phần còn lại nhiệm kỳ của ông Rajapaksa, sẽ kết thúc vào năm 2024; có nhiệm vụ bổ nhiệm một thủ tướng mới, người sau đó sẽ phải được quốc hội phê chuẩn.

Thủ tướng hiện tại sẽ giữ chức tổng thống cho đến khi chọn được người thay thế - nguyên nhân khiến những người biểu tình tức giận hơn, bởi họ muốn ông Wickremesinghe ra đi ngay lập tức.

Tham nhũng và quản lý yếu kém đã khiến quốc đảo Sri Lanka chìm trong nợ nần, không có khả năng trả tiền nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu, khiến 22 triệu người dân của quốc gia này rơi vào cảnh tuyệt vọng.

Người Sri Lanka đang thiếu ăn và phải xếp hàng hàng giờ đồng hồ để cố gắng mua nhiên liệu - một thực tế phũ phàng ở một quốc gia từng có nền kinh tế phát triển nhanh chóng và có tầng lớp trung lưu ngày càng gia tăng chỉ cách đây không lâu.

Bế tắc chính trị đã đổ thêm dầu vào cuộc khủng hoảng kinh tế, không có một chính phủ đoàn kết để đàm phán được một gói cứu trợ từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Hiện, chính phủ sắp tới của Sri Lanka sẽ phải đệ trình một kế hoạch bền vững về việc trả nợ cho IMF vào tháng 8 tới, để có thể đạt được thỏa thuận.

Sri Lanka đang phải dựa nhiều vào viện trợ từ nước láng giềng Ấn Độ và từ Trung Quốc. Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Uông Văn Bân, mới đây cho biết: “Trung Quốc sẽ tiếp tục hỗ trợ vì khả năng của chúng tôi cho phép Sri Lanka phát triển xã hội và phục hồi kinh tế”.

Hôm thứ Ba, các nhà lãnh đạo tôn giáo của Sri Lanka kêu gọi những người biểu tình rời khỏi các tòa nhà chính phủ mà họ đang chiếm giữ nếu Rajapaksa từ chức vào thứ Tư như đã hứa. Tuy nhiên, những người biểu tình vẫn quyết sẽ đợi cho đến khi cả Rajapaksa lẫn Wickremesinghe bị phế truất.

Hoàng Anh (theo AP, Reuters, SCMP)