Ngày 23/4, Diễn đàn Tương lai ASEAN được tổ chức tại Hà Nội. Đây là sự kiện quan trọng được tổ chức theo sáng kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính, với sự tham dự theo hình thức trực tiếp và trực tuyến của lãnh đạo, đại diện các nước thành viên ASEAN, các tổ chức quốc tế, các chuyên gia, học giả và doanh nghiệp.

ASEAN cần tiếp tục phải củng cố nội khối ngay cả khi hướng ra bên ngoài

Phát biểu tại diễn đàn, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn bày tỏ cảm ơn nồng nhiệt nhất đối với Việt Nam vì đã tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN lần đầu tiên này. Ông cho rằng, Việt Nam có tầm nhìn xa, trông rộng về vấn đề này và việc tổ chức Diễn đàn tập trung vào tương lai của ASEAN rất phù hợp với những gì ASEAN hiện đang theo đuổi trong việc xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045.

Tổng Thư ký ASEAN đánh giá Diễn đàn Tương lai ASEAN lần này diễn ra rất kịp thời và cấp thiết trước vô số thách thức mà khu vực và Chính phủ các nước thành viên ASEAN đang phải đối mặt.

"Con người luôn có xu hướng tập trung quá mức vào những thách thức trước mắt của ngày hôm nay…, các chính phủ luôn ưu tiên tập trung vào những gì hiện đang cần và cấp bách… Nhưng một diễn đàn như thế này, một sáng kiến khởi xướng bởi thành viên của ASEAN sẽ rất hữu ích trong việc giúp ta có thể suy nghĩ thấu đáo về những gì phía trước và cần được đón đầu", ông Kao Kim Hourn nói.

Cùng với đó, ASEAN đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc xác định lại các diễn biến toàn cầu, tiến trình toàn cầu. Như vậy, ASEAN không chỉ hướng nội mà phải hướng ngoại. Tuy nhiên ASEAN cần tiếp tục phải củng cố nội khối ngay cả khi hướng ra bên ngoài.

Tổng Thư ký ASEAN đánh giá, với vị thế của Việt Nam là thành viên chủ chốt của ASEAN về các vấn đề chính trị, an ninh, kinh tế, văn hóa và xã hội, Việt Nam có thể đóng một vai trò tiên phong trong một số lĩnh vực. Và Diễn đàn Tương lai ASEAN có thể phát huy vai trò tiên phong ở nhiều cấp độ như góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN, tiếp tục chính sách hợp tác của ASEAN với các đối tác bên ngoài…

Theo Tổng Thư ký, ASEAN luôn là một phần của các giải pháp trong nhiều năm qua. ASEAN là tiếng nói đại diện cho hòa bình, là tiếng nói đại diện cho hợp tác chứ không phải xung đột, là tiếng nói ủng hộ, gắn kết chứ không phải thỏa hiệp. Và Diễn đàn lần này sẽ đóng vai trò như một cơ chế của ASEAN để hoan nghênh tất cả các ý tưởng và khuyến nghị chính sách mới.

Thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN

Trong phát biểu của mình, với vai trò đại diện cho CHDCND Lào, Chủ tịch ASEAN 2024, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone cho biết, trong bối cảnh khu vực ASEAN tiếp tục gặp vô số thách thức phát sinh từ bối cảnh địa chính trị, địa kinh tế và tài chính ngày càng phức tạp, là Chủ tịch ASEAN 2024, Lào đã xác định chủ đề của năm là "ASEAN: Tăng cường kết nối và tự cường" nhằm xây dựng một ASEAN gắn kết và kiên cường hơn, thông qua việc thực hiện các lĩnh vực ưu tiên của năm Chủ tịch để giúp ASEAN ứng phó kịp thời với những thách thức đang nổi lên và kịp thời nắm bắt các cơ hội để củng cố Cộng đồng ASEAN hướng tới sự phát triển nhanh chóng và bền vững của một Cộng đồng ASEAN lấy người dân làm trung tâm.

Hướng đến tương lai ASEAN, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone nhấn mạnh, ASEAN cần tiếp tục đề cao các nguyên tắc cơ bản của ASEAN hay Phương thức ASEAN, đồng thời tăng cường sự gắn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN.

Đồng thời, ASEAN phải làm chủ vận mệnh của mình bằng cách nhất quán duy trì các mục tiêu cơ bản của ASEAN là duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh, hợp tác nhằm củng cố Cộng đồng ASEAN, thúc đẩy khả năng cạnh tranh của ASEAN và vai trò của ASEAN.

Đối mặt với bối cảnh khó khăn của kinh tế thế giới, ASEAN cần tiếp tục nỗ lực tăng cường hội nhập kinh tế khu vực và giữa ASEAN với các đối tác bên ngoài, trong đó bao gồm thông qua thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN và nâng cao năng cạnh lực tranh kinh tế của các quốc gia thành viên ASEAN.

Thủ tướng Lào cũng đề cao sự tăng cường hợp tác của ASEAN để nâng cao năng lực trong mọi lĩnh vực, bao gồm xây dựng năng lực thể chế nhằm ứng phó hiệu quả với các thách thức và nắm bắt các cơ hội do các xu hướng lớn mang lại trong thời gian tới. Trong đó tập trung vào phát triển khoa học và công nghệ, chung tay giải quyết các vấn đề về biến đổi khí hậu và môi trường.

Ngoài ra, ASEAN cần tăng cường hơn nữa hợp tác với các đối tác bên ngoài để hợp tác thực chất và có ý nghĩa, đồng thời nâng cao vai trò trung tâm và đoàn kết của ASEAN, qua đó góp phần vào nỗ lực tập thể hướng đến củng cố Cộng đồng ASEAN.

Phát biểu qua thông điệp video gửi tới Diễn đàn, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres nhận định ASEAN đại diện cho tiếng nói mạnh mẽ của hoà bình, đối thoại thẳng thắn, giải trừ vũ khí và không phổ biến vũ khí trên toàn cầu. Diễn đàn Tương lai ASEAN sẽ giúp khu vực phát triển bền vững và xác định mục tiêu cho quãng đường phía trước.

Đề cập đến Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai vào tháng 9 tới, ông Antonio Guterres khẳng định đây sẽ là cơ hội để thế giới đoàn kết và chia sẻ giải pháp nhằm hình thành tương lai tốt đẹp và thịnh vượng hơn.

"Các nước ASEAN có vai trò then chốt trong bối cảnh đó và chúng tôi mong đợi nâng cao quan hệ đối tác với ASEAN lên tầm cao mới", Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc bày tỏ kỳ vọng.