Kênh Hàng Bàng còn được gọi là rạch Bãi Sậy nằm trên quận 5 và quận 6 (TPHCM), từng nổi tiếng với cảnh “trên bên dưới thuyền” khi có vị trí giao thương giữa kênh Tàu Hủ và rạch Chợ Lớn. Trên kênh Hàng Bàng còn có cây cầu nổi tiếng mang tên Ba Cẳng mà bất cứ người Sài Gòn xưa nào cũng mong muốn 1 lần ghé qua để tận hưởng không gian lãng mạn nơi đây.

Năm 2000, đoạn giữa kênh Hàng Bàng từ đường Bình Tiên đến Phạm Đình Hổ, dài khoảng 600m ô nhiễm nặng, nên chính quyền TPHCM cho lấp đi rồi lắp đặt cống hộp. Sau đó, người dân xây nhà hai bên nên con kênh chỉ còn là lối đi đổ xi măng rộng chừng 3m ở giữa. Ngoài đoạn xây cống, hai đầu kênh vẫn được giữ lại nhưng bị lấn chiếm, chỉ còn rộng khoảng 2m, dòng nước ô nhiễm trầm trọng với đủ loại rác thải.

15 năm sau khi lấp, TPHCM quyết định khôi phục kênh Hàng Bàng nhằm thoát nước cho khu vực, giảm ô nhiễm, kết hợp di dời, tái định cư cho các hộ dân sống hai bên. Đây cũng là một phần thuộc dự án cải thiện môi trường nước TPHCM được triển khai từ năm 2015.

Hiện, giai đoạn 1 đã hoàn thành vào năm 2017, kênh được khôi phục ở hai đầu, kinh phí 300 tỷ đồng.

Giai đoạn 2, dòng kênh từ đường Phạm Đình Hổ đến Ngô Nhân Tịnh, dài 500m đang thi công, hiện đã hoàn thành trên 74,4% khối lượng. Tiến độ giải tỏa mặt bằng đạt 256/344 hộ.

Phần dự án đi qua quận 6 đã thi công xong đoạn từ đường Chu Văn An đến Ngô Nhân Tịnh dài khoảng 100m, gồm cả kênh và công viên dọc bên trên. Phần còn lại, địa phương mới giao mặt bằng bên đường Bãi Sậy, trong khi phía đối diện là tuyến Phan Văn Khỏe chưa xong. Do vậy thời gian qua nhà thầu chỉ thi công được một nửa kênh. Trong khi đó, phía quận 5 công tác đền bù đang rất chậm do vướng mắc pháp lý đất đai.

Các hộ dân hiện vẫn chưa di dời chủ yếu nằm sau chợ Bình Tây, đang kinh doanh hoặc cho thuê kinh doanh. Theo UBND Quận 6, các trường hợp chưa đồng ý di dời vì cho rằng giá bồi thường thấp, chưa bằng giá các đường khác trong khu vực hoặc giá bồi thường, hỗ trợ không đủ tiền mua nhà có vị trí tương ứng.

Đi dọc khoảng 500m chiều dài kênh, nhiều đoạn nước đen kịt, bốc mùi hôi thối, ngập các loại rác thải. Hàng loạt căn nhà đã giải toả chỉ còn trơ trọi những vách tường, loang lổ vết phá dỡ bên cạnh những căn chưa di dời.

Những căn nhà hoang phế, lụp xụp biến nơi đây trở nên nhếch nhác, mất mỹ quan đô thị. Công trường khôi phục kênh vắng bóng máy móc và công nhân.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Sương (67 tuổi) là một trong số nhiều hộ vẫn chưa giải tỏa trên đường Phan Văn Khỏe cho biết, trước đây Hàng Bàng là một con kênh rộng, nước trong, thuyền ghe có thể đi lại thuận tiện, khác hẳn với diện mạo hiện tại, kênh bị thu hẹp nhiều, nhếch nhác rác thải.

“Đây là căn nhà gắn bó với chồng tôi từ thuở thiếu thời nên chúng tôi vẫn còn cố gắng bám trụ lại đây. Nhiều hộ quanh đây cũng có hộ rời đi rồi, tuy nhiên số ở lại vẫn còn kha khá. Phần vì người ta còn vướng làm ăn buôn bán nên chưa đi, phần vì chưa đồng ý giá tiền đền bù", bà Sương nói.

Được biết, đối với giai đoạn 3 (đoạn từ đường Phạm Đình Hổ đến Minh Phụng) có 391 trường hợp ảnh hưởng bị giải tỏa hết nhà, tổng chi phí đền bù dự kiến 2.100 tỷ đồng. Đến nay, giai đoạn này chưa thực hiện.

Việc khôi phục kênh Hàng Bàng giúp cải thiện môi trường nước, giải quyết ngập vào mùa mưa, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân khu vực. Dự án ban đầu dự kiến hoàn thành năm 2020, nhưng đến nay giai đoạn 2 dự án vẫn chưa được khơi dòng.