(NB&CL) Trước những phản ánh chương trình sách giáo khoa (SGK) Tiếng Việt lớp 1 nặng, một số nội dung chưa phù hợp, Bộ GD&ĐT đã yêu cầu Hội đồng thẩm định quốc gia rà soát, kiểm tra. Nhiều ý kiến đề nghị điều chỉnh, thậm chí là thay bộ sách Tiếng Việt 1 khác nếu bộ đang dạy có nhiều “sạn”.
Trong những ngày qua, báo chí đã đóng vai trò là diễn đàn để cân bằng các ý kiến trái chiều. Các giáo viên, chuyên gia ngôn ngữ đã được dẫn lời để giúp người dân hiểu rõ hơn các khái niệm chuyên môn. Nhưng một khi dư luận vẫn chưa thực sự “thỏa mãn”, thì ắt hẳn vẫn còn “vấn đề” nằm ở đâu đó. Nhất là khi nhiều câu hỏi vẫn chưa được giải đáp: Có lợi ích nhóm hay không? Giả sử hội đồng thẩm định có thiếu sót thì sao? v.v... Để sự phản biện xã hội mang tính xây dựng, để dư luận không sa đà vào những phản ứng thái quá, rất cần có vai trò định hướng của cơ quan quản lý Nhà nước về giáo dục, lúc này.
Nên lược bỏ những nội dung không cần thiết
Tại buổi làm việc với lãnh đạo Bộ GD&ĐT ngày 12/10, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị Bộ GDT&ĐT phải trân trọng, nghiên cứu, tiếp thu một cách rất cầu thị, khoa học các ý kiến góp ý. Mặt khác, Bộ GD&ĐT cần xem xét tăng cường, điều chỉnh, bổ sung nếu cần thiết, tất cả các quy trình về biên soạn, thẩm định, phê duyệt, tập huấn SGK mới cho giáo viên trong những năm tới. Đồng thời, Bộ GD&ĐT đẩy mạnh hơn nữa việc biên soạn các bài giảng điện tử theo chương trình, SGK mới, từ đó, các thầy cô giáo lựa chọn, tham khảo được những bài giảng tốt nhất, hay nhất và các tài liệu, kiến thức của mình để có các bài giảng phù hợp, bảo đảm yêu cầu của chương trình.
Câu chuyện về SGK Tiếng Việt lớp 1 đã làm nóng các diễn đàn, dư luận nhiều ngày qua. Không ít phụ huynh có con học lớp 1 vô cùng bức xúc khi từ đầu năm học mới đến nay, tối nào cũng phải ngồi hướng dẫn con làm bài tập tới 22 - 23 giờ.
Chương trình SGK mới môn Tiếng Việt lớp 1 nặng hơn so với chương trình cũ, số tiết học môn Tiếng Việt cũng tăng lên thành 420 tiết đã khiến học sinh quá tải. Điều khiến các phụ huynh và chuyên gia giáo dục, dư luận xã hội bức xúc là trong bộ sách Tiếng Việt 1 của nhóm Cánh Diều có nhiều “sạn”. Sách sử dụng cho học sinh cả nước nhưng lại dùng từ địa phương, nội dung thiếu trong sáng, thậm chí dạy học sinh 6 tuổi cách lừa lọc, xảo trá.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng, sách Tiếng Việt 1 không chỉ giáo dục chữ mà cả văn hóa. Thế nhưng, trong bài tập đọc “Hai con ngựa” kể ngựa ô chăm chỉ, ngựa tía lười nhác. Ngựa tía chỉ cho ngựa ô cách trốn làm, như thế là tạo cho HS suy nghĩ lệch lạc. Hay hình ảnh con cò trong ca dao xưa gắn với sự tảo tần, chăm chỉ nhưng trong bài đọc “Cua, cò và đàn cá”, cò bị biến thành xảo trá, lừa lọc...
Để giảm tải việc học cho HS, trường Phổ thông Hermann Gmeiner (quận Hoàn Kiếm) quán triệt giáo viên dạy lớp 1 không giao bài tập về nhà. Giáo viên chỉ nhắc nhở HS về nhà ôn bài đã học trên lớp để có ý thức học tập và nhớ lâu.
Trước việc Bộ GD&ĐT yêu cầu Hội đồng thẩm định quốc gia rà soát lại chương trình Tiếng Việt 1, Hiệu trưởng trường Phổ thông Hermann Gmeiner (quận Hoàn Kiếm) Vũ Ngọc Hảo đề nghị Hội đồng đọc lại từng trang của các bộ sách, có tranh luận để thống nhất việc sử dụng từ. Kể cả việc sử dụng dữ liệu trong các bài tập đọc cũng cần cân nhắc lượng bài đọc “phỏng theo”, “theo”, bởi nguồn dữ liệu của Việt Nam rất phong phú, hoàn toàn có thể sử dụng phù hợp với việc dạy chữ, giáo dục nhân cách HS...
Các nhà khoa học kiến nghị Bộ GD&ĐT lấy ý kiến các chuyên gia giỏi, HS, ngồi dự giờ để biết được cần lược bớt những kiến thức không cần thiết để HS không phải thức viết chữ tới 10 - 11 giờ đêm do chưa hoàn thành bài học trên lớp. Bởi ngoài việc học chữ, HS còn học nhạc, học bơi, chơi... thì mới phát triển được toàn diện phẩm chất và năng lực. Theo TS Phạm Tất Thắng - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, các vấn đề liên quan đến giáo dục bao giờ cũng nhận được sự quan tâm, góp ý rất tâm huyết của cử tri, nhân dân, xã hội. Vì vậy, Bộ GD&ĐT cần tiếp thu trên tinh thần cầu thị. Những ý kiến xác đáng cần điều chỉnh kịp thời, hướng dẫn nhà trường, giáo viên truyền tải đầy đủ chương trình mới. Các vấn đề sâu về chuyên môn phải được thông tin phản hồi thấu đáo, đầy đủ, cụ thể.
Nhìn sao cho đúng?
Trong những ngày qua, báo chí đã đóng vai trò là diễn đàn để cân bằng các ý kiến trái chiều. Các giáo viên, chuyên gia ngôn ngữ đã được dẫn lời để giúp người dân hiểu rõ hơn các khái niệm chuyên môn. Nhưng một khi dư luận vẫn chưa thực sự “thỏa mãn”, thì ắt hẳn vẫn còn “vấn đề” nằm ở đâu đó. Nhất là khi nhiều câu hỏi vẫn chưa được giải đáp: Có lợi ích nhóm hay không? Giả sử hội đồng thẩm định có thiếu sót thì sao? v.v...
Với tư cách Tổng chủ biên, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết chia sẻ: “Tôi bình tĩnh để nhận ra được cái đúng, cái sai và giải quyết vấn đề. Tất cả những người biên soạn sách đều xây dựng nội dung dựa trên việc căn cứ vào mục tiêu chủ chốt của chương trình giáo dục. Đặc biệt với lớp 1, mục tiêu cần phải đạt được là hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. Trong năng lực lại phân thành hai loại là năng lực chung (tự chủ, hợp tác, sáng tạo) và năng lực đặc thù (cụ thể theo từng môn học).
Với môn Tiếng Việt là năng lực ngôn ngữ (nói, nghe, đọc, viết) và năng lực văn học (bước đầu cảm thụ về văn học). Chắc chắn một cuốn sách không có tính giáo dục sẽ không thể sử dụng được, vì vậy tất cả các tác giả khi biên soạn sách đều đặt mục tiêu giáo dục lên đầu tiên”.
Nhiều người đã đặt câu hỏi về vai trò của Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa, khi xét duyệt cho Tiếng Việt lớp 1 do nhóm Cánh Diều biên soạn được trở thành một trong 5 bộ sách được dạy và học trong nhà trường. Giáo sư Trần Đình Sử - Chủ tịch Hội đồng thẩm định môn Tiếng Việt lớp 1, phân tích về các từ ngữ ít thông dụng xuất hiện dày đặc trong cuốn sách giáo khoa này: “Những từ như “gà nhí”, “gà nhép”, “chả”, “tợp” đều có trong cuốn Từ điển Tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên, nên không thể nói không thông dụng. Ngoài ra, với từ “chén” trong bài “Cua, cò và đàn cá” được sử dụng để chỉ việc ăn thô tục. Với bối cảnh của bài học này, dùng từ “chén” là hoàn toàn phù hợp, không sai”.
Liệu bộ sách Tiếng Việt lớp 1 có cần nhanh chóng chỉnh sửa cho phù hợp hơn? Tại sao sử dụng truyện ngụ ngôn để làm bài tập đọc cho học sinh lớp 1? Phó Giáo sư - Tiến sĩ Đỗ Ngọc Thống, người đang giữ ghế Chủ biên chương trình môn Ngữ văn - Chương trình Giáo dục phổ thông mới của Bộ Giáo dục Đào tạo, bày tỏ: “Tôi nghĩ, việc đưa một câu chuyện vào dạy cho trẻ thế nào còn phụ thuộc vào câu hỏi hướng dẫn đọc và cách dạy của thầy cô giáo. Cũng truyện ấy nhưng giáo viên hướng học sinh hiểu thế nào cho đúng, cho nhân hậu, có ý nghĩa giáo dục cao là do tấm lòng, từ nhận thức, hiểu biết của người thầy… Trong chuyện này, nếu có hạn chế thì chỉ là các tác giả khi phỏng theo, biên tập lại cần chau chuốt hơn để câu văn hay, tránh thô thiển dễ gây hiểu nhầm.
Nhiều người nói sao không lấy ca dao, tục ngữ mà dạy. Thứ nhất trong sách cũng đã có ca dao tục ngữ; thứ hai chọn ngữ liệu nào trước hết phải phục vụ nhiệm vụ và yêu cầu là rèn luyện các âm, vần đang học… Vì thế, không phải ca dao, tục ngữ nào cũng đáp ứng được tất cả các yêu cầu nêu trên. Vả lại ca dao, tục ngữ cũng đâu phải luôn dễ hiểu, các câu chuyện về loài vật thường phù hợp hơn với trẻ đầu cấp tiểu học”.
Trong buổi làm việc vào chiều 12/10 với Bộ GD&Đ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đặc biệt quan tâm đến những phản ánh của phụ huynh đối với bộ sách Tiếng Việt lớp 1 do nhóm Cánh Diều biên soạn. Bởi lẽ, trên mạng xã hội, nhiều nhà văn và nhà giáo đã viết thư ngỏ đề nghị Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam xử lý ngay bộ sách Tiếng Việt lớp 1, vì sự nguy hại có thể ảnh hưởng đến học sinh. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo Bộ Giáo dục Đào tạo và các đơn vị, cá nhân liên quan: “Trong các ý kiến góp ý, có những ý kiến khá gay gắt nhưng trong sự gay gắt đó thể hiện tâm huyết của cộng đồng mong muốn làm sao có được một bộ sách tốt nhất để dạy cho con em chúng ta. Tinh thần trước tiên là phải tiếp thu và trân trọng bằng tất cả tấm lòng!”.
Dù đang gây nhiều tranh cãi gay gắt và chưa thể hạ nhiệt cho đến khi Bộ GD& ĐT có được phương án phù hợp, nhưng nói như các chuyên gia tâm huyết với giáo dục thì việc có nhiều bộ SGK như năm nay để các cơ Sở Giáo dục lựa chọn là bước tiến lớn trong giáo dục. Chúng ta cần phải bảo vệ thành tựu này. Không vì có “sạn” mà tính chuyện lùi lại, trở về với một bộ sách như trước đây. Vì vậy, việc bình tĩnh để tìm ra cách đúng, vẫn là một biện pháp hữu hiệu trong thời điểm này, cho cả phụ huynh, người biên soạn và cơ quan quản lý.
(NB&CL) Tại Việt Nam, du lịch xanh đang dần hình thành và phát triển ở nhiều địa phương. Giới chuyên gia nhận định trong thời gian tới, du lịch xanh không chỉ đóng vai trò to lớn trong bảo vệ đa dạng sinh học và văn hóa cộng đồng mà còn đóng góp tích cực cho sự phát triển bền vững ở Việt Nam. Tuy nhiên, “Diễn đàn Du lịch Việt Nam - Chuyển đổi Xanh để phát triển bền vững” nằm trong khuôn khổ Hội chợ Du lịch Quốc tế Việt Nam VITM Hà Nội 2024 đã khẳng định: Chuyển đổi du lịch xanh không chỉ là vấn đề phủ xanh không gian du lịch, bảo vệ môi trường sinh thái mà cần có sự đổi mới tư duy của những người làm du lịch, ứng xử đúng mực với thiên nhiên.
(NB&CL) Theo nhìn nhận của nhiều nhà nghiên cứu, sử gia, việc ngày 6/12/1953, Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch tiêu diệt toàn bộ quân địch ở tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ là quyết định mang tính lịch sử. Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dựa vào những cứ liệu nào để có được chủ trương hết sức linh hoạt, sáng tạo và kịp thời ấy? - Đó là câu hỏi mà đến nay, tròn 70 năm sau, vẫn được hết sức quan tâm.
(NB&CL) Dự thảo Luật Tòa án (sửa đổi) quy định theo hướng “thắt chặt” việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa. Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình cho rằng, quy định này là cần thiết, để phiên tòa tập trung xét xử, trang nghiêm.
(NB&CL) Mức giảm trừ gia cảnh hiện nay quá thấp so với mức chi tiêu cơ bản, mức sống thực tế của người dân và không phù hợp với sự biến động liên tục của mặt bằng giá. Điều này đã được giới chuyên gia cũng như báo chí lên tiếng khá nhiều nhưng cho tới nay, mức trừ gia cảnh vẫn không thay đổi...
