Tóm tắt báo cáo thẩm tra việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Hồ chứa nước Ka Pét, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nêu rõ Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tán thành sự cần thiết phải điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án.

Tổng số vốn dự kiến sau điều chỉnh của Dự án là 874,089 tỷ đồng, đã bố trí 519,93 tỷ đồng. Số vốn còn thiếu so với tổng vốn đầu tư sau khi điều chỉnh là 354,162 tỷ đồng, gồm 288,442 tỷ đồng do tăng tổng mức đầu tư và 65,72 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ theo Chương trình mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh giai đoạn 2016-2020 cho đến nay đã hết thời hạn thực hiện và giải ngân theo quy định. Phần nguồn vốn tăng thêm dự kiến huy động từ nguồn vốn dự phòng ngân sách tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2021-2025 và được bố trí điều chỉnh, bổ sung đối với 8 hạng mục.

Tổng mức đầu tư cho Dự án tăng chủ yếu là do nguyên nhân khách quan từ việc cập nhật theo các quy định pháp luật mới, do trượt giá, bổ sung giải pháp kỹ thuật bảo đảm an toàn công trình trong quá trình khảo sát báo cáo nghiên cứu khả thi, phê duyệt đầu tư Dự án.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy, việc điều chỉnh tổng mức đầu tư của Dự án như đã nêu trong tờ trình của Chính phủ và Hồ sơ Dự án là cần thiết. Tuy nhiên, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận cần rà soát, tính toán kỹ lưỡng các khoản mục chi phí để bảo đảm tính khả thi khi thực hiện Dự án và chịu trách nhiệm toàn diện về căn cứ, phương pháp xác định, tính chính xác của các số liệu trong nội dung cấu thành chi phí, sơ bộ tổng mức đầu tư điều chỉnh theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, đánh giá thêm các nguyên nhân chủ quan dẫn đến việc thay đổi các giải pháp kỹ thuật so với thiết kế ban đầu, chậm hoàn thiện các thủ tục trình phê duyệt dự án, dẫn đến chậm tiến độ, qua đó rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện Dự án sau này.

Ngoài ra, đa số ý kiến Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thống nhất với đề xuất của Chính phủ báo cáo Quốc hội về việc cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân nguồn vốn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2016 của Dự án đến hết ngày 31/12/2023.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, qua giám sát cho thấy, việc triển khai Dự án đã chậm gần 3 năm so với Nghị quyết số 93/2019/QH14. Ngoài một phần do nguyên nhân chủ quan thì phần lớn là do nguyên nhân khách quan, trong đó cần nhấn mạnh thời điểm triển khai Dự án là thời điểm cả nước cũng như tỉnh Bình Thuận đang tập trung cao độ để phòng, chống dịch COVID-19.

Để triển khai có hiệu quả Dự án, sử dụng hiệu quả hơn nguồn lực đầu tư công, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép điều chỉnh thời gian hoàn thành Dự án đến hết năm 2025 (chậm hơn 1 năm so với yêu cầu tại Nghị quyết số 93/2019/QH14) cùng với việc bổ sung cơ chế đặc thù giao Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận quyết định đầu tư, tổ chức thực hiện theo trình tự, thủ tục, thẩm quyền thực hiện dự án nhóm A do cấp tỉnh quản lý theo pháp luật về đầu tư công. Lý do là để rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục hành chính trong phê duyệt, thẩm định Dự án, đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, đáp ứng sự cần thiết đầu tư Dự án.

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tán thành đề nghị báo cáo Quốc hội cho phép điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án đến hết năm 2025. Đồng thời, nếu được Quốc hội chấp thuận cho gia hạn, thời gian còn lại để triển khai Dự án không nhiều, do đó đề nghị Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận cần khẩn trương, tập trung chỉ đạo phân công, phối hợp triển khai thực hiện, hoàn thành đúng tiến độ điều chỉnh.

Ngoài ra, đa số ý kiến thành viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường và một số cơ quan của Quốc hội tán thành với nội dung Tờ trình của Chính phủ, đề nghị Quốc hội xem xét cho phép áp dụng cơ chế đặc thù, giao Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận quyết định đầu tư, tổ chức thực hiện theo trình tự, thủ tục, thẩm quyền thực hiện dự án nhóm A do cấp tỉnh quản lý theo pháp luật về đầu tư công để Dự án sớm hoàn thành.

Cũng theo Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy, qua thực tiễn giám sát các dự án tương tự, giai đoạn thực hiện thủ tục phê duyệt đầu tư dự án có khả năng phải điều chỉnh cục bộ phạm vi ranh giới liên quan đến diện tích rừng phải chuyển mục đích sử dụng của Dự án hoặc một số vấn đề phát sinh khác.

Để thuận lợi trong việc ứng phó với tình huống phát sinh và giúp tháo gỡ vướng mắc, tạo điều kiện cho Dự án triển khai đúng tiến độ, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề xuất thêm cơ chế đặc thù Quốc hội ủy quyền Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định các vấn đề phát sinh trong thời gian Quốc hội không họp. Ngoài ra, cần làm rõ trách nhiệm chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của Chính phủ, báo cáo Quốc hội việc thực hiện Dự án để vừa bảo đảm tuân thủ pháp luật về đầu tư công, vừa tạo linh hoạt trong xử lý các vấn đề thực tiễn phát sinh cho Dự án.

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng đề nghị Chính phủ hàng năm có tổng hợp báo cáo Quốc hội về tình hình thực hiện Dự án theo đúng quy định tại Điều 4 Nghị quyết số 93/2019/QH14.

Theo chương trình kỳ họp, Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ về nội dung này vào sáng 25/5 và thảo luận toàn thể tại hội trường vào sáng 30/5.