Tuyên bố tình trạng khẩn cấp cho phép cảnh sát tăng cường quyền hạn, bao gồm quyền bắt giữ người “do nghi ngờ liên quan đến các hoạt động bất hợp pháp”, khám xét cả nơi công cộng lẫn tư nhân, và đình chỉ quyền được bảo lãnh tại ngoại. Tuy nhiên, chính quyền khẳng định không áp đặt lệnh giới nghiêm và người dân vẫn được quyền tụ họp hoặc tuần hành công khai.

Quyền Tổng công tố Stuart Young phát biểu trong cuộc họp báo: “Việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp là một quyết định không hề đơn giản. Tuy nhiên, thông tin từ lực lượng cảnh sát đã chỉ rõ mức độ nghiêm trọng của tình hình, khiến chúng tôi phải hành động ngay lập tức”.

Sự leo thang bạo lực cuối tuần qua, đặc biệt tại thủ đô Port of Spain, là yếu tố thúc đẩy quyết định này.

Ông Young nhắc lại vụ nổ súng xảy ra bên ngoài đồn cảnh sát Besson Street vào chiều thứ Bảy. Trong vụ việc, một thủ lĩnh băng đảng, Calvin Lee, đã bị phục kích khi rời đồn sau khi ký sổ bảo lãnh. Các tay súng sử dụng vũ khí tự động từ một chiếc xe tải gần đó, khiến một người thiệt mạng. Lee may mắn thoát thân, nhưng vụ việc dẫn đến hàng loạt vụ trả thù giữa các băng nhóm.

Chỉ trong vòng 24 giờ sau đó, tại khu vực Laventille, một vùng ngoại ô của Port of Spain, 6 người bị tấn công, trong đó 5 người thiệt mạng. Ông Young cảnh báo rằng các cuộc tấn công trả đũa có thể tiếp tục gia tăng trong thời gian tới.

“Những hành vi bạo lực trắng trợn từ các băng đảng không chỉ đe dọa tính mạng mà còn gây nguy hiểm nghiêm trọng cho an ninh công cộng”, ông nói, đồng thời lưu ý rằng vũ khí như AK-47 và AR-15 đã được sử dụng trong các vụ tấn công này.

Trinidad & Tobago, giống như nhiều quốc gia Caribe khác, không sản xuất vũ khí, nhưng tình trạng nhập lậu vũ khí từ Mỹ đã trở thành một vấn nạn nghiêm trọng.

Theo báo cáo từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, Mỹ là nguồn cung cấp khoảng 42% vũ khí toàn cầu. Một phân tích năm 2017 cũng cho thấy người dân Mỹ sở hữu 40% số lượng vũ khí tư nhân trên toàn thế giới.

Giai đoạn 2018–2022, Mỹ đã hợp tác với 13 quốc gia Caribe, trong đó có Trinidad và Tobago, để truy xuất nguồn gốc hơn 7.399 khẩu súng liên quan đến tội phạm. Theo báo cáo từ Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ Mỹ (GAO), 73% số vũ khí được truy xuất có nguồn gốc từ Mỹ.

Năm 2024 chứng kiến tỷ lệ tội phạm giết người cao kỷ lục tại Trinidad và Tobago. Riêng tháng 12 đã có 61 vụ giết người, nâng tổng số nạn nhân lên 623 người trong cả năm, theo thống kê của chính phủ.

Bộ trưởng An ninh Quốc gia Fitzgerald Hinds cho biết, 263 vụ giết người có liên quan đến các băng đảng. “Việc ban bố tình trạng khẩn cấp nhằm đối mặt trực tiếp với các nhóm tội phạm, tạo điều kiện cho lực lượng thực thi pháp luật dễ dàng tiếp cận và xử lý các mối đe dọa nghiêm trọng mà chúng gây ra”, ông nhấn mạnh.

Hồng Hạnh (theo Aljazeera, Nbc, Investing)