(CLO) Kể từ khi chiến sự bùng phát khắp Trung Đông, Israel liên tục thực hiện các cuộc tấn công nhằm làm suy yếu đáng kể “Trục kháng chiến” do Iran dẫn dắt. Vậy tiềm năng hiện nay của “Trục kháng chiến” trong cuộc đối đầu với Israel như thế nào và có thể mong đợi gì từ Iran?
Lực lượng trong “Trục kháng chiến”
Thuật ngữ “trục ma quỷ” lần đầu tiên được sử dụng bởi Tổng thống Mỹ George W. Bush để chỉ Iran, Iraq và Triều Tiên trong thông điệp liên bang tháng 1-2002, gần một năm trước khi phát động chiến dịch nhằm vào Iraq. Kể từ đó cho đến nay, khái niệm này đã đặt nền móng cho một khái niệm mới mà sau này gọi là “trục kháng chiến” trong từ điển chính trị toàn cầu.
Cũng trong năm đó, một tờ báo của Libya có đăng bài tựa đề “Trục ma quỷ hay Trục kháng chiến”, trong đó mẫu số chung của ba nước là phản đối chính sách bá quyền của Mỹ.
Tiến sĩ Ali Akbar Velaiti, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Iran (1981-1997) và cố vấn cho Lãnh tụ tối cao của Iran Ayatollah Khamenei, đã phát biểu vào năm 2010 về một “Trục kháng chiến” do Iran lãnh đạo chống lại Israel, trong đó có Hezbollah ở Lebanon, Hamas và Chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Sau này ông cũng mô tả cuộc nội chiến ở Iran là cuộc xung đột giữa “trục kháng chiến” với kẻ thù ở cấp khu vực và toàn cầu.
Nhưng “Trục kháng chiến” ngày nay là gì? Đây là liên minh hay là một mặt trận thống nhất giữa các lực lượng?
“Trục kháng chiến” bao gồm một nhóm các phong trào Hồi giáo dòng Shiite như Hezbollah ở Lebanon, các nhóm vũ trang Shiite ở Iraq và Chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad; trong đó, Iran đóng vai trò trung tâm. Ngoài ra, phong trào Hamas của người Sunni đã gia nhập trục này, trở thành nhân tố đáng chú ý trong các cuộc xung đột ở Palestine.
“Trục kháng chiến” luôn đối đầu với Tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Đáng chú ý là, mặc dù tuyên bố tuân thủ luật Hồi giáo, song IS vẫn giết hại cả những người Hồi giáo chống đối tổ chức của chúng, chứ không phải chỉ những đối thủ "ngoại đạo", như Israel và Mỹ.
Một đồng minh khác của “Trục kháng chiến” là phong trào Ansar Allah của Yemen, do Hussein al-Houthi thành lập năm 1990, hay được biết đến với các tên Houthi. Tổ chức này hiện đang kiểm soát thủ đô Sanaa và phần lớn lãnh thổ Yemen. Sau khi chiến sự giữa Hamas và Israel nổ ra vào ngày 7/10/2023, các chiến binh Houthi đã khiến Biển Đỏ “dậy sóng” cho việc vận chuyển hàng hải thông qua các cuộc tấn công bằng tên lửa vào các tàu chở dầu và thương mại.
Hezbollah của Lebanon, được thành lập năm 1982 dưới ảnh hưởng của cuộc Cách mạng Hồi giáo ở Iran, đã nhận được hỗ trợ tài chính và quân sự từ Tehran kể từ khi thành lập. Trong cuộc nội chiến ở Syria, lực lượng Hezbollah và cố vấn quân sự Iran đã tích cực ủng hộ chính quyền của ông Bashar al-Assad. Hơn nữa, sau khi Nga can thiệp vào cuộc xung đột ở Syria, “trục kháng chiến” đã tìm được đồng minh tạm thời ở Moscow.
Thế khó của Iran
Kể từ khi chiến sự Hamas và Israel ở Dải Gaza bùng nổ, mối quan hệ giữa Iran và Israel, cũng như bản chất của cuộc chiến ủy nhiệm giữa hai nước, đã thay đổi. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bằng việc quyết định tấn công Lãnh sự quán Iran ở Damascus, đã tạo ra một thách thức mới cho Iran một cách hiệu quả - và điều này dẫn đến việc Tehran tấn công đáp trả nhà nước Do Thái bằng tên lửa và máy bay không người lái lần đầu tiên.
Điều này thực sự đã mở ra một chương mới trong quan hệ và xung đột của hai cường quốc khu vực này, dẫn đến phản ứng chung nhưng có kiểm soát của Israel dưới hình thức tấn công vào hệ thống radar S-300 của Iran.
Vụ sát hại Ismail Haniyeh, lãnh đạo chính trị của Hamas, vào ngày 31 tháng 7 năm 2024, tại Tehran bởi người Israel và các cuộc tấn công bằng tên lửa vào Beirut vào tháng 9 dẫn đến cái chết của thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah và khoảng 20 chỉ huy quân sự cấp cao, cũng như ít nhất một sĩ quan cấp cao của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), đã trở thành tiền đề cho một loạt cuộc tấn công tên lửa khác của Iran vào Israel (1/10).
Trong hoàn cảnh này, truyền thông và chính giới Iran đặt câu hỏi về chính sách đối ngoại kéo dài hàng thập kỷ của Iran nhằm tạo ra và hỗ trợ các nhóm ủy nhiệm trong khu vực, cũng như hàng tỷ USD hỗ trợ tài chính và quân sự cho những nhóm này, nhằm tránh rơi vào cuộc chiến tranh trực tiếp với Israel, đã không đạt hiệu quả.
Tổ chức quân sự và chính trị lớn nhất trong “Trục kháng chiến”, Hezbollah, rõ ràng đã suy yếu đáng kể sau các cuộc tấn công của Israel vào tháng 9/2024 tiêu diệt hàng loạt chỉ huy cấp cao của tổ chức. Trong bối cảnh đó, cộng đồng quốc tế lo ngại nếu Iran tiếp tục tấn công trực tiếp vào nhà nước Do Thái, đẩy khu vực Trung Đông rơi vào một cuộc chiến tranh toàn diện, nó sẽ tác động tiêu cực đến toàn thế giới, do tầm quan trọng của nguồn cung cấp năng lượng qua Vịnh Ba Tư.
Giới phân tích chính trị nhận định rằng, cho đến ngày 7/10/2023, “Trục kháng chiến” là một liên minh không chính thức của Iran cho phép nước này bảo đảm học thuyết chính sách đối ngoại và an ninh của mình. Tuy nhiên, những gì đang diễn ra hiện nay, sự suy yếu của các nhóm dân quân Shiite ở Lebanon và Iraq, cũng như lực lượng Houthi ở Yemen, trong việc tự vệ trước Israel và NATO, gây ra những rủi ro chưa từng có đối với lợi ích chiến lược của Iran ở khu vực.
Các điều kiện chính trị, nhiều vấn đề kinh tế - xã hội ở Iran khiến một bộ phận người dân không hài lòng với chính quyền, thậm chí xu hướng bất ổn trong nước ngày càng gia tăng nếu Iran tiếp tục xung đột quân sự trực tiếp với Israel và các cuộc tấn công của quân đội Nhà nước Do Thái nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Iran.
Vì vậy, không loại trừ khả năng Iran sẽ xem xét lại quan điểm của mình đối với các nhóm ủy nhiệm, trong đó có Hezbollah. Iran có thể có cái nhìn khác về Nghị quyết số 1701 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về việc rút lực lượng Hezbollah khỏi miền nam Lebanon, cũng như tiến trình giải giáp vũ khí của phong trào bán quân sự nhằm giảm mức độ leo thang hiện nay.
Rõ ràng, bất đồng quan điểm, xung đột lợi ích giữa các bên không ngừng gia tăng thời gian gần đây, khiến tình trạng “không chiến tranh, cũng không hòa bình” ở Trung Đông ngày càng mong manh. Sẽ không có giải pháp nào khác khả thi nếu không có đàm phán và tìm kiếm các thỏa thuận đôi bên cùng có lợi.
(CLO) Tối 20/10, tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Lý Tự Trọng – người đoàn viên thanh niên cộng sản đầu tiên (20/10/1914 – 20/10/2024).
(CLO) Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, Thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh đã trao quyết định thăng quân hàm từ Thượng tướng lên Đại tướng đối với đồng chí Lương Tam Quang và đồng chí Nguyễn Tân Cương.
(CLO) Chiều 20/10, Ban Nội chính Trung ương tổ chức cuộc gặp mặt cán bộ lãnh đạo các cơ quan Nội chính Trung ương nhằm động viên những nỗ lực, cố gắng, những kết quả đạt được của tập thể, cá nhân các cơ quan nội chính thời gian vừa qua; quán triệt, triển khai thực hiện một số chủ trương mới về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong thời gian tới.
(CLO) Chiều 20/10, phát biểu tại họp báo về dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Kỳ họp này được tổ chức ngay sau thành công rất tốt đẹp của Hội nghị lần thứ Mười, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, với nhiều điểm mới.
(CLO) Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Định vừa tiếp nhận khẩu súng do tướng Nguyễn Thị Định trao tặng cho nữ chiến sĩ biệt động Sài Gòn Nguyễn Thị Mai năm 1967.
(CLO) Ngày 20/10, đoàn nghệ nhân tỉnh Quảng Ngãi đã có màn tái hiện độc đáo Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa tại không gian Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).
(CLO) Theo Trung tâm dự báo khí tượng thuỷ văn, ngày 21/10, nhiều khu vực ở Trung Bộ có mưa vừa, mưa to và rải rác có dông, cục bộ có nơi mưa rất to với lượng mưa từ 40-90mm, cục bộ có nơi trên 150mm.
(CLO) Ngoài ra, các cơ sở giáo dục có hợp tác đầu tư của nước ngoài phải công khai đầy đủ, chính xác, rõ ràng trên trang thông tin điện tử của cơ sở giáo dục các thông tin về chương trình giáo dục và kết quả kiểm định, số lượng giáo viên người nước ngoài...
(CLO) Tỷ phú Elon Musk đã hứa sẽ dành 1 triệu USD mỗi ngày thông qua việc rút thăm trúng thưởng để tặng cho người may mắn khi ký vào bản kiến nghị trực tuyến ủng hộ ông Donald Trump, từ ngày 19/10 cho đến cuộc bầu cử vào tháng 11.
(CLO) Kể từ khi chiến sự bùng phát khắp Trung Đông, Israel liên tục thực hiện các cuộc tấn công nhằm làm suy yếu đáng kể “Trục kháng chiến” do Iran dẫn dắt. Vậy tiềm năng hiện nay của “Trục kháng chiến” trong cuộc đối đầu với Israel như thế nào và có thể mong đợi gì từ Iran?
(CLO) Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị các tỉnh, thành phố ven biển từ Quảng Ninh đến Kiên Giang phải theo dõi chặt chẽ các bản tin cảnh báo, dự báo diễn biến gió mạnh, sóng lớn và mưa giông trên Biển Đông.
(CLO) Triều Tiên cáo buộc Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres có "tiêu chuẩn kép" vì đã thúc giục Bình Nhưỡng kiềm chế sau khi phá hủy các tuyến đường liên Triều mà vẫn giữ im lặng về cáo buộc Hàn Quốc điều máy bay không người lái vào Triều Tiên.
(CLO) “VN-Index vẫn đang trong kênh tích lũy đi lên, chúng tôi tiếp tục duy trì quan điểm nắm giữ danh mục, dần tăng tỷ trọng ở các mã đang có lợi nhuận trong danh mục khi thị trường chung có nhịp điều chỉnh như tuần vừa qua”, Công ty cổ phần chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam khuyến nghị.
(CLO) Hội thảo “Tinh thần Lý Tự Trọng - Khát vọng của thanh niên” do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, tỉnh Hà Tĩnh tổ chức vào ngày 20/10 đã giúp lan tỏa khát vọng cống hiến trong mỗi đoàn viên, thanh niên, phát huy vai trò xung kích trên các mặt trận, góp sức dựng xây quê hương, đất nước, vững bước theo con đường cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và Nhân dân ta đã chọn.
(CLO) Tại Hội nghị Bộ trưởng Đối tác kinh tế Việt Nam - Australia lần thứ tư được tổ chức mới đây tại Australia, Việt Nam mong muốn hợp tác phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và bán dẫn.
(CLO) Trước khi buổi đấu giá đất tại Hà Đông diễn ra, một số nhà đầu tư cho rằng giá trúng sẽ không cao như các đợt đấu giá trước đó như tại Hoài Đức và Thanh Oai. Tuy nhiên, thực tế đã ngược lại.
(CLO) Những viên pin gài thuốc nổ trong máy nhắn tin được gửi đến Lebanon vào đầu năm nay vô cùng tinh vi. Và hành trình để đưa chúng đến tay các chiến binh Hezbollah thì ly kỳ một cách đáng sợ.
(CLO) Lực lượng Hezbollah mới đây đã tấn công một căn cứ quân sự của Israel bằng máy bay không người lái (UAV), giết chết 4 binh sĩ và làm bị thương hàng chục người. Vụ việc cho thấy, hệ thống phòng không được ca ngợi của Israel dường như chưa được chuẩn bị cho thách thức mang tên UAV.
(CLO) Trong bối cảnh cuộc xung đột quân sự Nga - Ukraine tiếp tục diễn biến phức tạp, “chảo lửa” Trung Đông bất ngờ bị “đẩy nóng”, cộng đồng quốc tế lại ghi nhận những tín hiệu xấu trên Bán đảo Triều Tiên. Liệu căng thẳng giữa Seoul và Bình Nhưỡng có thể dẫn đến một cuộc chiến lớn trong bối cảnh hiện nay?
(CLO) Các nhà phân tích cho biết Mỹ muốn thử nghiệm xem hệ thống THAAD tiên tiến và có giá tới hơn 1 tỷ USD của mình có hữu ích trong việc chống lại tên lửa đạn đạo siêu thanh mới của Iran hay không.
(CLO) Chính phủ Pháp đã đề xuất áp dụng thuế đánh vào người giàu và cắt giảm chi tiêu chính phủ nhằm bù đắp lỗ hổng ngân sách. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, quyết định này có thể ảnh hưởng đến chiếc ghế của Thủ tướng Michel Barnier và thậm chí là cả Tổng thống Emanuel Macron.
(CLO) Pháp chuẩn bị gửi máy bay chiến đấu Mirage 2000 đến Ukraine sau khi chúng được nâng cấp. Thế nhưng, những chiếc cường kích này liệu có tăng cường sức mạnh cho không quân Ukraine?
(CLO) Trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới, các bang miền Đông Nam nước Mỹ đã phải hứng chịu những cơn bão tàn khốc. Hậu quả của các cơn bão này ngay lập tức trở thành vũ khí trong cuộc đối đầu giữa hai ứng viên Donald Trump và Kamala Harris.
(CLO) Lực lượng giữ gìn hòa bình của Liên hợp quốc tại Lebanon (UNIFIL) ngày càng gặp nguy hiểm trong cuộc chiến giữa Israel và Hezbollah, với minh chứng là việc họ vừa liên tiếp bị trúng hỏa lực của Israel .
(CLO) Vào ngày 5/11, ông Donald Trump sẽ đối đầu với bà Kamala Harris trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024. Nhưng cuộc đua vào Nhà Trắng thực ra không phải là “song mã”. Còn một số ứng cử viên khác cũng tham gia tranh cử.