Theo đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc chính thức đưa tin, hội đồng Nhà nước đã thông qua việc phát hành bổ sung thêm hơn 500 tỷ nhân dân tệ (72,9 tỷ USD) trái phiếu tại một cuộc họp hôm thứ 4. Phần lớn trái phiếu mới sẽ được phân bổ cho các thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải, cũng như các tỉnh ven biển chịu trách nhiệm cho một phần lớn hoạt động kinh tế của Trung Quốc.

Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc trước đó đã đặt ra hạn ngạch 3,65 nghìn tỷ nhân dân tệ cho các đợt phát hành trái phiếu cơ sở hạ tầng mới trong năm vào tháng 3. Gần như tất cả, ngoại trừ 200 tỷ nhân dân tệ để rót vốn vào các ngân hàng vừa và nhỏ, đã được sử dụng hết vào cuối tháng 7.

Sự bùng nổ của các đợt phát hành trái phiếu trong nửa đầu năm là do nền kinh tế Trung Quốc giảm tốc mạnh, xuất phát từ cuộc đóng cửa kéo dài nhiều tháng ở Thượng Hải và các hạn chế Covid-19 khác nhằm ngăn chặn sự lây nhiễm trước kỳ đại hội của Đảng Cộng sản Trung Quốc vào mùa thu này.

Nhờ trái phiếu, đầu tư vào cơ sở hạ tầng đã tăng 7,4% trong năm trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 7 - mức tăng lớn nhất trong khoảng thời gian 5 năm. Nhưng nhu cầu việc làm và khu vực tư nhân vẫn chưa phục hồi. Ông Tập đang mong muốn củng cố nền kinh tế trong nhiệm kỳ thứ ba của mình.

Các nhà chức trách Trung Quốc không chỉ giới hạn việc phát hành trái phiếu cơ sở hạ tầng mới mà còn cả số dư chưa thanh toán của chúng. Số dư tối đa được phép cho năm 2022 là 21,81 nghìn tỷ nhân dân tệ. Số dư thực tế là 20,26 nghìn tỷ nhân dân tệ tính đến cuối tháng 6.

Bắc Kinh và các khu vực ven biển giàu có theo truyền thống có số dư trần cao, có nghĩa là khả năng phát hành trái phiếu bổ sung lớn hơn. Họ cũng là nơi có nhiều dự án tiềm năng sinh lời và được coi là có nguy cơ vỡ nợ thấp hơn, dựa trên sức mạnh của nền kinh tế của họ.

Việc phát hành trái phiếu quá mức có thể gây ra rủi ro vỡ nợ cho các khu vực bị ảnh hưởng đặc biệt bởi nền kinh tế tăng trưởng chậm lại. Nhưng việc tập trung vào phát triển cơ sở hạ tầng ở các khu vực ven biển có thể làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng giữa những khu vực này và phần còn lại của đất nước.

Cũng có lo ngại rằng các hợp đồng và các lợi ích khác từ các dự án cơ sở hạ tầng trong khu vực sẽ đem lại nhiều lợi thế cho các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc. Các DNNN đã ghi nhận mức tăng 9,6% so với cùng kỳ năm trước trong đầu tư tài sản cố định trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 7, so với 2,7% của các công ty thuộc khu vực tư nhân.

Trung Quốc cũng tăng cường phát hành trái phiếu cơ sở hạ tầng lên khoảng 70% vào năm 2020, năm mà đại dịch Covid-19 lần đầu tiên giáng một đòn vào nền kinh tế nước này. Đầu tư của các DNNN tăng 5,3% trong năm đó, trong khi đầu tư của các công ty khu vực tư nhân tăng 1%. Việc phát hành thêm trái phiếu có thể sẽ làm tăng sự phụ thuộc của Trung Quốc vào khu vực công, mang lại lợi ích cho các DNNN trong khi siết chặt khu vực tư nhân.

Huy Hoàng (Theo Asia Nikkei)