Nỗ lực để không phá sản

Một trường hợp điển hình là Công ty Phát triển BĐS Languang Tứ Xuyên, một công ty xây dựng các tòa nhà dân cư và văn phòng có trụ sở tại thành phố Thành Đô phía tây nam. Languang đã cắt giảm khoảng 90% lực lượng lao động kể từ đầu năm 2021 và báo cáo khoản lỗ lũy kế là 11,7 tỷ nhân dân tệ (1,7 tỷ USD) tính đến quý 3 năm ngoái.

Công ty này cũng đang bán tháo tài sản khi phải chiến đấu để duy trì hoạt động. Chủ tịch 27 tuổi Yang Wuzheng của công ty đã tiếp cận hàng chục công ty bất động sản lớn hơn và các nhà đầu tư tiềm năng khác để tìm kiếm một gói cứu trợ. Nhưng cho đến nay vẫn chưa thành công.

“Về cơ bản, rất nhiều công ty như chúng tôi đang cố gắng tranh thủ thời gian”, Yang nói. Hiện tại, mục tiêu của anh chỉ đơn giản là “giữ đội ngũ nhân sự của chúng tôi không nghỉ việc trong khi khám phá một hướng đi khả quan trong tương lai — cho dù đó sẽ là tái cơ cấu, đầu tư chiến lược hay xoay chuyển thị trường”.

Kể từ giữa năm 2020, các nhà hoạch định chính sách đã tìm cách giảm rủi ro bong bóng BĐS bằng các biện pháp như giới hạn cho vay đối với ngân hàng và hạn chế cho vay đối với các nhà phát triển không đáp ứng các mục tiêu tài chính nghiêm ngặt. Đối với nhiều công ty vừa và nhỏ, những động thái này đặc biệt tàn bạo.

“Thị trường BĐS của Trung Quốc khá phân mảnh, vì vậy những công ty nhỏ hơn cũng rất quan trọng đối với sức khỏe của các ngành thượng nguồn và hạ nguồn cũng như tăng trưởng kinh tế. Một số công ty đó là những bên tham gia chính trong việc bán đất địa phương, và do đó, họ rất quan trọng đối với điều kiện tài chính của chính quyền địa phương”, Zerlina Zeng, nhà phân tích tín dụng cao cấp tại Creditsights Singapore LLC cho biết.

Khi các hạn mức tín dụng ngày càng khó tiếp cận và doanh số bán nhà sụt giảm do ảnh hưởng của Covid-19, nhiều nhà phát triển BĐS — bao gồm cả tập đoàn khổng lồ trong ngành là China Evergrande Group — đã không trả được nợ hoặc buộc phải ngừng xây dựng một số dự án.

Languang là một trong những công ty đã phải làm cả hai.

Giống như nhiều công ty BĐS Trung Quốc, đây là một công ty gia đình. Lớn lên ở Thành Đô, Yang chứng kiến cha mình tận dụng tối đa thị trường BĐS đang tăng vọt của đất nước, biến Languang từ một nhà sản xuất phụ tùng ô tô nhỏ thành một tập đoàn tập trung vào BĐS.

Yang kế nhiệm ông làm Chủ tịch vào tháng 6/2021—chỉ vài tuần trước khi công ty không trả được nợ.

“Sau khi vỡ nợ, chúng tôi có khoảng 100 dự án nhà ở bị đình trệ ở hơn 70 thành phố”, Yang, người có vẻ già hơn tuổi thật và luôn giữ được sự điềm tĩnh ngay cả khi mô tả về một cuộc khủng hoảng, cho biết.

“Đó là một bế tắc, các bên liên quan muốn cắt lỗ”, vị Chủ tịch trẻ tuổi này nói thêm.

Sự hỗn loạn lan rộng

Cổ phiếu của Languang đã giảm hơn một nửa kể từ khi vỡ nợ. Và trong toàn lĩnh vực, tình trạng hỗn loạn đã lan rộng. Theo Bloomberg,  cổ phiếu của các nhà phát triển BĐS Trung Quốc đã giảm hơn 40% trong 2 năm qua trong khi chỉ số trái phiếu đô-la lợi suất cao do các nhà xây dựng BĐS thống trị bước sang năm tồi tệ thứ hai, được ghi nhận vào năm 2022.

Nhiều năm sử dụng đòn bẩy và tốc độ tăng trưởng cao đã dạy cho các doanh nhân như cha của Yang cách đầu tư liều lĩnh. Câu chuyện của ông - về một gia đình vươn lên từ xuất thân khiêm tốn trở nên giàu có đáng kể nhờ sự bùng nổ của thị trường BĐS - là điều phổ biến đối với nhiều người thuộc thế hệ của ông. Nhưng con đường dẫn đến thịnh vượng đó dường như đã bị đóng lại.

Giờ đây, Chính phủ Trung Quốc đã hạ thấp rủi ro hệ thống do những công ty như Evergrande gây ra, họ đang đẩy mạnh nỗ lực xoa dịu tình trạng hỗn loạn của lĩnh vực BĐS. Vào tháng 11, Chính phủ nước này đã đưa ra một kế hoạch 16 điểm để giảm bớt các vấn đề về thanh khoản trong lĩnh vực BĐS và vào tháng trước, đại diện Chính phủ cũng đã gợi mở rằng sẽ có nhiều hỗ trợ hơn nữa. Các nhà giao dịch đổ xô trở lại lĩnh vực này, khiến chỉ số chứng khoán tăng hơn 50% trong 2 tháng qua.

Các ưu tiên của Chính phủ là đảm bảo rằng những ngôi nhà chưa hoàn thành sẽ được hoàn thành sau một loạt các cuộc biểu tình vào năm ngoái và hỗ trợ các nhà phát triển BĐS chất lượng cao.

Nhưng nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn hơn sẽ cần phải tự vực dậy ngay cả khi tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc chậm lại và tâm lý người tiêu dùng vẫn còn yếu sau sự trỗi dậy của chính sách zero-Covid.

“Chúng tôi vẫn đang vật lộn để tồn tại nhưng có ánh sáng ở cuối đường hầm. Đối với lĩnh vực này, tôi nghĩ rằng một đáy chính sách đã đến. Tương lai sẽ là làm việc với các cơ quan hữu quan để tìm cách giải cứu”, Yang nói.

Con đường phía trước

Yang mô tả cảm giác choáng ngợp trước những thách thức của công ty mình.

Trong số hàng nghìn nhân viên rời Languang, nhiều người đã từ bỏ hoàn toàn ngành BĐS. Một số đã mở nhà hàng hoặc trở thành tài xế, trong khi những người khác đang học nghề khác hoặc vẫn thất nghiệp. Những người ra đi bao gồm một số nhà quản lý cấp cao, một số người trong số họ đã không chống chọi được với chứng trầm cảm.

Để kiểm soát chi phí, những sự tiết kiệm nhỏ nhặt bây giờ rất quan trọng. Các tài liệu được in trên cả hai mặt, các văn phòng chỉ được trang bị điều hòa trong một phần thời gian và những bữa tiệc xa hoa với các chủ nợ - một đặc điểm chung của hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc - đã trở nên hiếm hoi.

Tuy nhiên, Yang cho biết công ty đã khởi động lại hơn 90% các dự án nhà ở bị đình trệ với sự giúp đỡ của chính quyền địa phương.

Các quan chức thành phố đã kết nối các bên liên quan đến bàn đàm phán về cách hoàn thành công việc. Chẳng hạn, những người thợ xây dựng phải hoàn thành một tầng của một tòa nhà nhất định trước khi họ được trả tiền hoặc họ chỉ xây tầng tiếp theo sau khi đã được thanh toán.

Nhà phát triển BĐS này có tổng cộng khoảng 400 dự án đang hoạt động. Yang coi cách tốt nhất của Languang là tái cấu trúc hoàn toàn.

Anh nói thêm: “Nếu chúng tôi tiếp tục hoạt động trong lĩnh vực BĐS, hướng đi sẽ là xây dựng một cửa hàng nhỏ theo đuổi sự tăng trưởng chất lượng. Nhưng nếu Languang thành công trong việc tìm kiếm một nhà đầu tư chiến lược, chúng tôi có thể chuyển đổi hoạt động kinh doanh của mình theo nhu cầu của họ”.

Anh nói thêm rằng: “Những ngày cũ sẽ không quay trở lại và đúng như vậy. Tôi tin rằng bong bóng BĐS cuối cùng sẽ vỡ ngay cả khi không có chiến dịch giảm nợ của Chính phủ”.

Evergrande, nạn nhân lớn nhất của cuộc khủng hoảng, đã tuyên bố sẽ trả nợ vào năm 2023 sau khi liên tục trì hoãn kế hoạch tái cơ cấu được nhiều người mong đợi. Theo Chi Lo, chiến lược gia đầu tư cao cấp tại BNP Paribas Asset Management Asia cho biết: “Dường như có nhiều công ty hợp nhất hơn trong lĩnh vực này, khi các nhà phát triển BĐS yếu kém rời khỏi thị trường và các nhà phát triển thuộc sở hữu nhà nước đóng vai trò lớn hơn”.

Về lâu dài, lĩnh vực BĐS của Trung Quốc sẽ vẫn quan trọng nhưng “đóng một vai trò nhỏ hơn trong việc thúc đẩy tăng trưởng GDP của quốc gia khi nước này từ bỏ tăng trưởng về số lượng để tăng trưởng về chất lượng”, ông nói thêm.

Hồng Vân (Theo Bloomberg)