Du học sinh về nước tràn lan trong khi việc làm bị cắt giảm

“Đây là lần thứ hai tôi có tư cách là một sinh viên tốt nghiệp tìm việc ở Trung Quốc đại lục. Tôi không nhận được lời mời làm việc như mong muốn vào thời điểm đó, vì vậy tôi quyết định học một năm sau đại học và tham gia đợt tuyển dụng mới ở đại lục”, Zheng - người đã lấy bằng đại học ngành kế toán năm ngoái cho biết.

Nhưng ngay cả sau khi điền vào lý lịch của cô ấy một bằng cấp cao, cuộc săn lùng việc làm của cô ấy thậm chí còn mang lại ít cơ hội hơn so với năm ngoái.

“Tìm việc ở đại lục trở nên rất khó. Nó đang trở nên khó khăn hơn qua từng năm. Có lẽ tôi sẽ không trở lại đại lục để tìm việc làm nữa”, Zheng than thở ở Hong Kong, nơi cô sẽ hoàn thành chương trình sau đại học vào năm tới.

Zheng nằm trong số hàng triệu sinh viên tốt nghiệp đại học ngày càng thất vọng trước tình hình việc làm ở Trung Quốc.

Trung Quốc vẫn chịu áp lực dai dẳng về tạo việc làm khi tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị tăng lên 5,7% trong tháng 11 - mức cao nhất kể từ con số 5,9% trong tháng 5. Và tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên từ 16-24 tuổi vẫn ở mức cao 17,1%, giảm so với mức 17,9% trong tháng 10.

Tác động của chính sách phong toả của Trung Quốc càng làm phức tạp thêm tình hình việc làm trong năm nay khi số lượng kỷ lục sinh viên mới tốt nghiệp đại học tiếp tục gia nhập lực lượng lao động – một xu hướng hàng năm dự kiến sẽ tiếp tục với mức cao nhất mọi thời đại là 11,58 triệu sinh viên tốt nghiệp vào năm 2023 – tăng 820.000 người so với năm nay, theo Bộ Giáo dục.

Trong khi đó, sinh viên tốt nghiệp trở về từ các trường đại học nước ngoài cũng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy cạnh tranh trên thị trường việc làm Trung Quốc.

Vergil Yin, một người Trung Quốc đại lục tốt nghiệp Thạc sĩ Kinh doanh Quốc tế, cho biết khoảng 1/5 số người tham gia các cuộc phỏng vấn nhóm mà anh tham dự đã tốt nghiệp các trường đại học ở nước ngoài.

“Và trong các cuộc phỏng vấn với một số công ty nước ngoài hoặc công ty thương mại nước ngoài, hơn một nửa số người tham gia đã trở về từ các trường đại học ở nước ngoài”, anh nói thêm.

Một báo cáo từ nhóm dữ liệu của LinkedIn trong năm nay cho thấy số lượng sinh viên tốt nghiệp Trung Quốc trở về từ nước ngoài trong thời kỳ đại dịch đã tăng lên đáng kể. Năm 2021, Trung Quốc đón gần 1,05 triệu người trở về nước, so với con số 580.300 người vào năm 2019.

“Câu giờ” để chờ ứng viên tốt hơn

Trái ngược với sự gia tăng liên tục của những người trẻ tuổi tìm việc, các công việc đã bị cắt giảm nghiêm trọng bởi những “cơn gió ngược” về kinh tế. Động lực kinh tế suy yếu và chính sách nghiêm ngặt đã ảnh hưởng đến nhiều ngành, đặc biệt là công nghệ, vốn có truyền thống tuyển dụng tài năng trẻ.

Theo báo cáo thu nhập mới nhất từ Tencent Holdings, gã khổng lồ công nghệ với gần 109.000 công nhân tính đến cuối tháng 9 này đã cắt giảm hơn 7.000 việc làm trong hai quý vừa qua.

“Năm nay, nhiều vị trí không thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin trong các công ty công nghệ không dành cho sinh viên mới tốt nghiệp. Đối với chúng tôi, những người không tốt nghiệp ngành khoa học máy tính ngày càng khó tìm được việc làm trong các công ty công nghệ”, Zheng nói.

Yin cũng chỉ ra nhược điểm của việc có ít vị trí hơn và nhiều người tìm việc hơn.

Anh nói: “Một số nhà tuyển dụng có thể trì hoãn việc đưa ra câu trả lời cho bạn trong khi chờ đợi những ứng viên tốt hơn. Ở một số công ty môi giới, ngay cả khi bạn nhận được lời mời, bạn có thể phải làm thực tập sinh trong khoảng 6 tháng mà không có gì đảm bảo rằng bạn sẽ trở thành nhân viên”.

Theo Yin, “sự xuống cấp của trình độ học vấn” là một vấn đề khác.

Anh nói: “Bằng thạc sĩ từ một trường đại học hàng đầu đã trở thành điều kiện cần cho nhiều vị trí. Nhưng trong hầu hết các trường hợp, những người chỉ cần có bằng cử nhân có thể dễ dàng hoàn thành những công việc này, miễn là họ có kinh nghiệm thực tế”.

Nhiều biện pháp được đưa ra

Để giải quyết vấn đề việc làm, Trung Quốc đang triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ nhằm giúp sinh viên tốt nghiệp gia nhập lực lượng lao động vào năm 2023.

Tháng trước, Bộ Giáo dục Trung Quốc cho biết sẽ tăng vai trò của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong việc thu hút nhân tài, đồng thời hỗ trợ nhiều hơn cho việc làm tự do và linh hoạt.

Bộ cũng đã kêu gọi chính quyền địa phương mở rộng cơ hội làm việc trong các tổ chức cơ sở và tối ưu hóa việc tuyển dụng các vị trí dịch vụ công để ổn định việc làm.

Ngoài ra, Bộ khuyến khích các lãnh đạo trường đại học đến thăm doanh nghiệp và kết hợp tốt hơn các chương trình giảng dạy của họ với nhu cầu tìm kiếm nhân tài trong thị trường việc làm.

Và tại một cuộc họp của Bộ Chính trị Trung Quốc vào tuần trước, các nhà hoạch định chính sách đã ưu tiên ổn định việc làm, tăng trưởng kinh tế và giá cả cho năm tới.

Việc Trung Quốc nới lỏng chính sách zero-Covid gần đây cũng được kỳ vọng sẽ dần dần nâng cao tốc độ tăng trưởng kinh tế và việc làm.

Wu Yanhui, Phó Giáo sư Kinh tế tại Đại học Hong Kong, cho rằng việc nới lỏng chính sách có thể giúp cải thiện đôi chút tình hình việc làm, nhưng sẽ mất một thời gian để cả thị trường sản phẩm và thị trường lao động phục hồi.

Ông nói: “Tình trạng thất nghiệp hoặc thiếu việc làm của lao động trẻ và có trình độ học vấn không phải là vấn đề mới. Nó xảy ra trước Covid do suy thoái kinh tế. Đại dịch đã làm tình hình trở nên tồi tệ hơn”.

Và ông Yanhui không hy vọng thị trường lao động sẽ cải thiện nhiều cho sinh viên tốt nghiệp đại học trong một hoặc hai năm tới.

“Điều này đặc biệt bất lợi cho những người trẻ sắp bước vào thị trường lao động. Rất nhiều nghiên cứu ở Mỹ và các quốc gia khác đã chỉ ra rằng việc tham gia thị trường lao động trong thời kỳ suy thoái có ảnh hưởng lâu dài đến sự nghiệp và nguồn nhân lực của người lao động”, ông nói thêm.

Đối mặt với chính sách thay đổi và một loạt những điều không chắc chắn, các sinh viên mới tốt nghiệp có quan điểm khác nhau về triển vọng việc làm trong tương lai của họ, và nhiều người đang cố gắng duy trì hy vọng rằng tình hình sẽ được cải thiện.

Wang Xuhui, người sẽ tốt nghiệp trong tháng này, là một trong số những người đã nhận được lời mời làm việc kể từ khi bắt đầu tìm việc vào mùa hè. Tuy nhiên, anh không chắc chắn về tương lai của chính mình.

“Việc tìm kiếm việc làm trong năm nay đặc biệt khó khăn. Các ngành như bất động sản, công nghệ và giáo dục đang cung cấp ít vị trí hơn nhiều những năm trước. Nhưng các công ty trong ngành năng lượng mới đang tạo ra nhiều vị trí hơn. Nó có thể là một dấu hiệu tốt trong hiện trạng ảm đạm”, anh nói.

Hồng Vân (Theo SCMP)