Đối với một số người, một chiếc xe ô tô sẽ là một niềm mơ ước, sẽ càng mãnh liệt hơn khi được sở hữu dòng xe điện thân thiện với môi trường, dễ dàng tăng tốc 0-100 km/giờ chưa đầy 3,9 giây, hệ dẫn động bốn bánh hoàn toàn bằng điện với phạm vi hoạt động 500-700 km tùy thuộc vào dung lượng pin, mức giá thời điểm trong khoảng 69,900 euro (~1 tỷ 7 vnd).

Các đối thủ sản xuất xe điện (EV) có trụ sở tại Trung Quốc của Tesla là Nio và Xpeng đã bất chấp những khó khăn hiện tại để thực hiện mở rộng sang thị trường châu Âu. Nio đã thông báo rằng ba trong số các mẫu xe của họ - sedan hiệu suất cao ET7, xe thể thao đa dụng (SUV) EL7 và sedan cỡ trung ET5 - sẽ có mặt tại Đức, Hà Lan, Đan Mạch và Thụy Điển kể từ tháng 10 năm nay.

Ý tưởng về các trạm pin điện dành cho ô tô cũng mới chỉ “nhen nhóm” tại châu Âu, nếu người lái xe không muốn sạc bằng cáp, họ có thể đổi pin yếu để lấy pin đầy. Toàn bộ quá trình sẽ chỉ mất vài phút. Cho đến nay, chỉ có một nhà ga như vậy ở Đức, nhưng ước tính có thêm 19 nhà ga nữa sẽ được bổ sung vào cuối năm nay. Vào năm 2023, sẽ nâng lên 100 chiếc khác.

Một “thảm họa” chạy thử nghiệm đi vào dĩ vãng

Đây không phải là chuyến thử nghiệm đầu tiên của Trung Quốc ở châu Âu. Nỗ lực thâm nhập thị trường châu Âu của các nhà sản xuất Trung Quốc cách đây 17 năm đã đặt dấu chấm hết vì một thảm họa. Một chiếc xe địa hình Landwind đã thất bại trong cuộc thử nghiệm chính thức, tuy nhiên, đó là quá khứ cách đây hàng thập kỷ.

Gần đây, công ty cho thuê xe hơi Sixt có trụ sở tại Munich (Đức) đã thông báo họ sẽ đặt hàng 100.000 chiếc xe điện từ nhà sản xuất Trung Quốc BYD vào năm 2028. Lô hàng đầu tiên dự kiến sẽ đến tay khách hàng vào cuối năm nay.

Đối với BYD, đó là một “chiến thắng” quan trọng ở châu Âu. Vốn đã là một trong những nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới, BYD có thể trở thành nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất trong trung hạn và “hất cẳng” Tesla khỏi vị trí đầu bảng.

Ngoài BYD và Nio, các công ty như SAIC, Geely và Great Wall Motors, thậm chí là các công ty khởi nghiệp như Xpeng cũng đang đạt được những bước tiến. Các chuyên gia cho rằng khoảng 20 thương hiệu Trung Quốc có thể sớm “chào sân” sang thị trường châu Âu, mang trên mình lợi thế đặc biệt.

Những nhà sản xuất xe điện tử ở các hạng xe khác nhau, trong khi các nhà sản xuất xe hơi lớn của châu Âu - bao gồm cả các nhà lãnh đạo Đức - hầu hết chỉ cung cấp xe điện ở phân khúc giá đắt đỏ. Các nhà sản xuất châu Âu ngày càng phải chịu cảnh thiếu hụt các bộ phận và chip do các vấn đề trong chuỗi cung ứng, dẫn đến việc giảm sản lượng.

Cuối cùng là sự cạnh tranh thực sự từ Trung Quốc?

Nhưng liệu các nhà sản xuất EV của Trung Quốc có thể thực sự trở thành đối thủ cạnh tranh với loạt "ông lớn" trên thị trường xe sang như Mercedes, BMW hay Volkswagen ở châu Âu?

Jochen Siebert, người sáng lập Công ty cổ phần tư vấn Ô tô, chuyên về thị trường ô tô Trung Quốc cho hay: “Tôi không nghĩ rằng ngay cả một trong những nhà sản xuất Trung Quốc vẫn có đủ thực sự để cạnh tranh bình đẳng với các nhà sản xuất châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc”.

Đối với Siebert, thế mạnh của các nhà sản xuất Trung Quốc chủ yếu nằm ở "nhiều mánh lới quảng cáo điện tử khác nhau", như ông nói. Những thứ như chức năng karaoke cho hành khách hoặc các tiện ích thực tế tăng cường. Điều đó có thể thu hút khách hàng ở Trung Quốc, nhưng người mua Đức ở phân khúc giá cao hơn có xu hướng bảo thủ hơn một chút và có xu hướng tránh xa quá nhiều đồ điện tử.

Về cơ bản, không có nhà sản xuất Trung Quốc nào có thể tự đứng vững nếu không có sự hỗ trợ thường xuyên của Chính phủ. Ông Siebert cho rằng kinh tế Trung Quốc đang tạm thời “chênh vênh”, các nhà sản xuất Trung Quốc đang đổ xô ra nước ngoài và thử vận may ở đó.

Gregor Sebastian, một nhà phân tích xe hơi tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator ở Berlin, cũng tỏ ra e dè. Ông tin rằng các hạn chế tiếp cận thị trường đối với các đối thủ cạnh tranh "kì cựu" nước ngoài và trợ cấp của Chính phủ cho các nhà sản xuất Trung Quốc là một phần quan trọng trong thành công của họ cho đến nay.

Tuy nhiên, sự hỗ trợ này có thể sớm biến thành điểm yếu đối với các nhà sản xuất Trung Quốc ở châu Âu. EU đang xem xét kỹ hơn các hành vi trên thị trường và hành động của Trung Quốc. Trong đó, các quy định mới về trợ cấp  cạnh tranh từ các nước thứ ba có thể trở thành một vấn đề nghiêm trọng đối với các nhà sản xuất xe điện tử Trung Quốc. Thêm vào đó là khả năng tiếp cận thị trường không bình đẳng và sự gia tăng chung về sự khác biệt địa chính trị.

Matthias Schmidt, nhà tư vấn quản lý đến từ Berlin chuyên về thị trường ô tô điện nhấn mạnh: “Chắc chắn các nhà sản xuất Trung Quốc có cơ hội. "Sau thành công của Tesla, sẽ thật sự khinh xuất nếu muốn lấn lướt họ." Tesla đã cố gắng tham gia thị trường khi các nhà sản xuất khác đang để ngỏ cánh cửa và không sẵn sàng tung ra những chiếc xe điện thua lỗ.

Phi vụ làm ăn tiềm năng mới của Trung Quốc

Do sản xuất nhiều cho thị trường nội địa, các nhà sản xuất Trung Quốc đã đạt được lợi thế về chi phí trong công nghệ pin đắt tiền. Điều này có thể mang lại lợi ích cho các thương hiệu số lượng lớn như BYD hoặc SAIC's MG khi mở rộng ra nước ngoài nhiều hơn là sẽ giúp ích cho các thương hiệu cao cấp như Nio.

Theo giám đốc Trung tâm Quản lý Ô tô ở Bergisch Gladbach (Đức) đã phân tích: “Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như BYD, Nio hay SAIC đang trở thành những đối thủ cạnh tranh đáng gờm trên thị trường châu Âu. Họ ngày càng đổi mới, cải thiện hơn về tổng thể, hình dáng cũng chất lượng do hợp tác với các nhà cung cấp phương Tây.

Một ngành công nghệ và nhà cung cấp mới đang nổi lên ở Trung Quốc và các nhà sản xuất Trung Quốc sẽ có thể thu lợi từ phi vụ mới này.

Tuy nhiên, đó không phải là về một công ty đặc biệt thú vị như Tesla, đây là toàn bộ ngành công nghiệp, là lợi thế của Trung Quốc: tốc độ phát triển và thực hiện các đổi mới.” Hiện giờ Tesla là duy nhất, nhưng Trung Quốc là một phong trào rộng lớn đang tạo ra nhiều Teslas", một nguồn tin nhận định.

Chuyên gia này cảnh báo rõ ràng "chính sách chống Trung Quốc" sẽ gây hại cho các nhà sản xuất ô tô Đức hơn là Trung Quốc. Việc bị loại khỏi thị trường Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến sức mạnh sáng tạo của ngành công nghiệp ô tô Đức - đó là điểm nhạy cảm nhất. Ngày nay, những đổi mới đến từ Trung Quốc và những bên "tự cô lập mình" sẽ mất khách hàng.

Lê Na (Theo DW)