Văn phòng tư vấn tâm lý tăng gấp 10 lần

Với bất kỳ ngành nào khác, đó sẽ là lý do để ăn mừng bởi Trung Quốc ưu tiên doanh nghiệp tư nhân khi thúc đẩy sự phục hồi kinh tế bền vững, nhưng nhu cầu cao hơn về các dịch vụ sức khỏe tâm thần lại kéo theo những hệ lụy khác đáng lo ngại hơn.

Huang thành lập công ty tư vấn đầu tiên của mình - Better Family, tại Thượng Hải vào tháng 2/2022, không lâu trước khi lệnh phong tỏa kéo dài hai tháng của thành phố bắt đầu. Công việc kinh doanh phục hồi nhanh chóng khi lệnh cách ly được dỡ bỏ vào tháng 6, và hoạt động kinh doanh của cô hòa vốn 3 tháng sau đó. 6 tháng sau đó, cô mở thêm hai văn phòng nữa tại Thượng Hải.

Giờ đây, cô đã mở rộng kinh doanh sang Hàng Châu, điều hành 3 văn phòng tại trung tâm công nghệ đồng bằng sông Dương Tử.

Sự tăng trưởng nhanh chóng trong các doanh nghiệp như của Huang, mặc dù có thể sinh lời, đã phản ánh sự gia tăng các tình trạng như lo lắng và trầm cảm trong công chúng, bao gồm cả tầng lớp trung lưu, vốn được nhiều người coi là nền tảng cho tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội của Trung Quốc.

Cô nói: “Mọi người không thể không thắc mắc tại sao nền kinh tế Trung Quốc lại chững lại. Chúng tôi đã chứng kiến sự thay đổi lớn trong thị trường bất động sản, sự vỡ mộng của giới trẻ và đặc biệt là hàng núi áp lực từ các bậc cha mẹ: kiếm tiền, tiết kiệm tiền, tiêu chuẩn giáo dục cứng nhắc và quan điểm mờ mịt về tương lai của con cái họ”.

Tổ chức Y tế Thế giới ước tính có 54 triệu người ở Trung Quốc bị trầm cảm và 41 triệu người mắc chứng rối loạn lo âu. Trong những năm gần đây, các cơ quan y tế cũng đã nỗ lực giải quyết vấn đề này.

Những hiện tượng này đang thúc đẩy mọi người tìm kiếm liệu pháp tâm lý với số lượng lớn hơn, dẫn đến số lượng cơ sở tư vấn tăng gấp 10 lần từ năm 2011 đến năm 2020 theo dữ liệu từ Qcc.com – một nhà cung cấp thông tin tín dụng doanh nghiệp. Con số này tăng hơn 60% so với cùng kỳ năm 2022, đạt 30.700 cơ sở tư vấn.

Người giàu mới có khả năng chi trả

Tờ báo nhà nước Legal Daily đưa tin, tính đến cuối năm ngoái, hơn 160.000 công ty ở Trung Quốc có hồ sơ kinh doanh bao gồm tư vấn tâm lý.

“Tôi học tâm lý học vào năm 2001 khi thị trường còn rất nhỏ. Bởi vì tư vấn tâm lý rất tốn kém và những người làm công ăn lương thông thường không đủ khả năng chi trả. Chỉ có người giàu mới có thể chi trả”, Huang – người có trung tâm tính phí tư vấn khách hàng 600 nhân dân tệ mỗi giờ hoặc cao hơn, cho biết.

Cô nói thêm rằng lợi ích của khách hàng chủ yếu là cá nhân hoặc gia đình. Cô nói: “Giải quyết căng thẳng tâm lý là nhu cầu trước mắt của họ. Khách hàng của chúng tôi chủ yếu đến từ những gia đình gặp khó khăn trong hôn nhân và các vấn đề trong việc nuôi dạy và giáo dục con cái”.

Huang cho biết, khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế có thể là nguyên nhân khiến nhiều người tìm đến tư vấn. Cô nói: “Cha mẹ của nhiều thanh thiếu niên đã được nuôi dạy sau khi Trung Quốc khởi động cải cách và mở cửa vào những năm 1980, vượt qua đỉnh cao của sự bùng nổ kinh tế và đặt nhiều hy vọng vào con cái họ sẽ lặp lại thành công như họ. Họ cực kỳ phản đối ý tưởng con cái họ có thể không phát huy hết tiềm năng ở trường hoặc không tìm được một công việc lý tưởng”.

Những người trong ngành và các học giả cho biết hai năm tới có thể là thời kỳ đỉnh điểm của sự lo lắng trong các gia đình Trung Quốc, với sự bi quan chưa từng thấy trước đây về sự nghiệp và thu nhập trong nền kinh tế gập ghềnh sau đại dịch đang thúc đẩy sự mở rộng của ngành tư vấn.

Theo một báo cáo về sức khỏe tâm thần dựa trên kết quả khảo sát 40.000 người, thì lo lắng, cảm giác vô nghĩa và trầm cảm là những vấn đề tâm lý được báo cáo phổ biến nhất đối với người dân Trung Quốc vào năm ngoái.

Người tham gia khảo sát cho biết chi phí hàng năm cho việc tư vấn trong 3 năm qua trung bình là 6.500 nhân dân tệ (khoảng 22,8 triệu đồng) mỗi người và 90% khách hàng có bằng cử nhân trở lên.

Sự gia tăng lượng khách hàng tiềm năng cũng đã tạo ra sự quan tâm đến liệu pháp trị liệu như một nghề nghiệp từ những người tham gia thị trường việc làm. Theo những người được khảo sát, nhiều người trong độ tuổi từ 30 đến 40 đang cân nhắc tham gia vào nghề này, với hơn 30% cố vấn mới bắt đầu từ 20 đến 29 tuổi và 51,6% từ 30 đến 39 tuổi.

Tầng lớp trung lưu và giới trẻ chịu áp lực lớn nhất

Lu Fang, một dịch giả cấp cao ở độ tuổi 40 sống ở Quảng Châu, đang phải đối mặt với căng thẳng vì lo sợ bị sa thải và thua lỗ trong các khoản đầu tư. Một đòn giáng mạnh hơn nữa vào sức khỏe tinh thần của cô, 300.000 USD mà cô đã tiết kiệm để hỗ trợ cô con gái 12 tuổi đi du học dường như không đủ để trang trải chi phí sinh hoạt cao ở Hoa Kỳ hoặc Châu Âu.

Nỗi lo lắng gần như khiến cô suy sụp và khiến cô tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý vào tháng 2. Cô đã mua một gói gồm 8 buổi tư vấn trực tiếp kéo dài 1 giờ với giá 850 nhân dân tệ (gần 3 triệu đồng) mỗi buổi.

“Tôi bắt đầu được tư vấn tâm lý mỗi tuần một lần. Nó đáng tiền. Mặc dù khó có thể nói cuối cùng nó hữu ích như thế nào nhưng tôi cảm thấy nhẹ nhõm”, Lu nói.

Cô nói: “Tôi sẽ khuyên bạn bè mình nên tư vấn, mặc dù thực tế là nó khá tốn kém. Nó có thể giúp thay đổi quan điểm về các vấn đề cá nhân. Mọi thứ đã thay đổi quá nhanh, khiến các gia đình mất đi nhiều năm nỗ lực và kế hoạch của họ bị thay đổi đáng kể”.

Cuộc khủng hoảng trên thị trường bất động sản, sự phục hồi kinh tế thất thường sau đại dịch và triển vọng việc làm không ổn định, cùng với chi phí chăm sóc y tế và giáo dục cao hơn đã làm gia tăng nỗi đau tinh thần và cảm giác bất lực trong tầng lớp trung lưu Trung Quốc.

Ông Shen Jiake, một nhà văn viết tiểu thuyết tâm lý ở tỉnh miền trung Hồ Bắc, cũng đã nghe độc giả khắp cả nước nói rằng lo âu căng thẳng là một vấn đề phổ biến, một xu hướng mà ông cho là biểu hiện của sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong toàn xã hội.

Ông Shen nói: “Trung Quốc đã phát triển quá nhanh trong 40 năm qua, dẫn đến những thay đổi đáng kể trong lối sống nhưng cũng làm gia tăng những áp lực. Những điều này bao gồm sự xung đột giữa lối sống phương Tây và các giá trị gia đình truyền thống của Trung Quốc, sự bùng phát đột ngột của dịch bệnh và những bất ổn kinh tế cũng như cảm giác lo lắng ngày càng tăng trong thế hệ trẻ”.

Ngoài ra, ông cho rằng sự gia tăng các vấn đề về sức khỏe tâm thần là do “lời nguyền tuổi 35” - một nhận thức độc hại rằng những người lao động văn phòng đã quá già để có cơ hội việc làm mới khi họ đạt đến một độ tuổi nhất định, cũng như số lượng phụ nữ trẻ ngày càng tăng đã chọn không kết hôn, dẫn đến tỷ lệ sinh giảm nhanh chóng.

Ông Shen nói: “Cảm giác lo âu vô định giờ đây rõ ràng hơn bao giờ hết, đặc biệt là trong tầng lớp trung lưu và giới trẻ”.

Bà Huang của Better Family cảnh báo rằng nỗi lo lắng của cha mẹ có thể dễ dàng truyền sang con cái. Bà nói, sau tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của tuổi trẻ đã mang lại lợi ích to lớn cho họ, họ cũng mong muốn điều tương tự cho con cái mình – và sẽ bị sốc nếu điều đó không xảy ra. “Một số người thậm chí còn nghĩ rằng nếu đứa con đầu lòng của họ không học giỏi ở trường, họ có thể sinh thêm một đứa con khác và tập trung vào đứa con nhỏ hơn mà bỏ bê sự phát triển của đứa con đầu lòng”, bà nói.

Ông Shen dự kiến sẽ có sự tăng trưởng đáng kể cho các dịch vụ tư vấn tâm lý trong tương lai, khi ngày càng có nhiều cá nhân cởi mở hơn trong việc tìm kiếm sự trợ giúp từ chuyên gia.

Đồng thời với việc sử dụng internet ngày càng tăng, Trung Quốc hiện là quốc gia tiêu dùng dịch vụ trực tuyến lớn nhất thế giới, do đó ngành tư vấn đang bổ sung các chức năng từ xa để thúc đẩy sự phát triển của mình trong thời đại kỹ thuật số.

Ông Shen cho biết, các chuyên gia nước ngoài có lợi thế ở thị trường Trung Quốc vì hệ thống tư vấn tâm lý và phương pháp đào tạo có nguồn gốc từ phương Tây, mặc dù sẽ cần một số điều chỉnh để tinh chỉnh những phương pháp đó nhằm giải thích những khác biệt cơ bản trong văn hóa.

“Miễn là vấn đề bản địa hóa được giải quyết, dịch vụ tư vấn dự kiến sẽ trở nên phổ biến hơn”, ông nói thêm.

Hồng Vân (Theo SCMP)