(CLO) Làm chủ được phản ứng tổng hợp hạt nhân là một triển vọng hấp dẫn hứa hẹn sự giàu có và ảnh hưởng toàn cầu cho bất kỳ quốc gia nào làm chủ được nó trước. Và Trung Quốc dường như đang dẫn đầu cuộc đua đó.
Thành phố Thượng Hải nhộn nhịp đánh dấu các lễ kỷ niệm quốc gia bằng những chương trình biểu diễn ánh sáng nổi tiếng thế giới, thắp sáng các tòa nhà chọc trời bằng những màu sắc rực rỡ.
Đây là nơi các nhà khoa học và kỹ sư làm việc suốt ngày đêm để theo đuổi mục tiêu lớn tiếp theo trong công nghệ toàn cầu, từ internet 6G và AI tiên tiến đến robot thế hệ tiếp theo. Cũng tại đây, một công ty khởi nghiệp nhỏ có tên Energy Singularity đang nghiên cứu một thứ phi thường: năng lượng nhiệt hạch.
Năng lượng nhiệt hạch là năng lượng sinh ra trong phản ứng tổng hợp hạt nhân. Nó ngược với phản ứng phân hạch được sử dụng trong các lò phản ứng điện hạt nhân hoặc vũ khí nguyên tử hiện nay.
Phản ứng tổng hợp hạt nhân, quá trình cung cấp năng lượng cho mặt trời và các ngôi sao khác, rất khó để tái tạo trên Trái đất. Nhiều quốc gia đã đạt được phản ứng tổng hợp hạt nhân, nhưng việc duy trì chúng đủ lâu để sử dụng trong thế giới thực vẫn còn khó nắm bắt.
Thành phố Thượng Hải về đêm. Ảnh: New York Times
Một phản ứng tổng hợp hạt nhân được kiểm soát giải phóng năng lượng nhiều hơn khoảng 4 triệu lần so với việc đốt than, dầu hoặc khí đốt, và nhiều hơn 4 lần so với phân hạch, loại năng lượng hạt nhân được sử dụng ngày nay. Nó sẽ không được phát triển kịp thời để chống lại biến đổi khí hậu trong thập kỷ này, nhưng nó có thể là giải pháp cho tình trạng nóng lên trong tương lai.
Theo Jean Paul Allain, người đứng đầu Văn phòng Khoa học Năng lượng Nhiệt hạch thuộc Bộ Năng lượng Mỹ, chính phủ Trung Quốc đang đổ tiền vào dự án này, ước tính đầu tư từ 1 tỷ đến 1,5 tỷ USD hàng năm vào nhiệt hạch. Để so sánh, chính quyền Mỹ đã chi khoảng 800 triệu USD mỗi năm.
Các doanh nghiệp tư nhân ở cả hai nước đều lạc quan khi cho biết họ có thể đưa điện nhiệt hạch vào lưới điện vào giữa những năm 2030, bất chấp những thách thức kỹ thuật to lớn vẫn còn tồn tại.
"Mặt trời nhân tạo" tokamak
Phản ứng tổng hợp hạt nhân là một quá trình cực kỳ phức tạp liên quan đến việc ép hai hạt nhân thường đẩy nhau. Một cách để thực hiện điều đó là tăng nhiệt độ trong lò tokamak lên tới 150 triệu độ C, gấp 10 lần nhiệt độ lõi mặt trời.
Khi liên kết, các hạt nhân giải phóng một lượng lớn năng lượng dưới dạng nhiệt, sau đó có thể được sử dụng để quay tua-bin và tạo ra điện.
Energy Singularity, công ty khởi nghiệp ở Thượng Hải, đã xây dựng lò tokamak của riêng mình trong ba năm kể từ khi thành lập, nhanh hơn bất kỳ lò phản ứng nào từng được xây dựng. Tokamak là một cỗ máy hình trụ hoặc hình xuyến cực kỳ phức tạp, làm nóng hydro đến nhiệt độ cực cao, tạo thành plasma trong đó xảy ra phản ứng tổng hợp hạt nhân.
Plasma bị giới hạn trong tokamak của Energy Singularity trong một thí nghiệm. Ảnh: Energy Singularity
Energy Singularity đã nhận được hơn 112 triệu USD đầu tư tư nhân và cũng đạt được thành tích đầu tiên trên thế giới: lò tokamak hiện tại của công ty là lò tokamak duy nhất sử dụng nam châm tiên tiến trong thí nghiệm plasma.
Được gọi là siêu dẫn nhiệt độ cao, nam châm này mạnh hơn nam châm đồng được sử dụng trong tokamak cũ, cho phép các tokamak nhỏ hơn có thể tạo ra nhiều năng lượng nhiệt hạch như các tokamak lớn và chúng có thể hạn chế plasma tốt hơn.
Công ty cho biết họ đang có kế hoạch xây dựng lò tokamak thế hệ thứ hai để chứng minh phương pháp của mình có tính khả thi về mặt thương mại vào năm 2027 và kỳ vọng sẽ có thiết bị thế hệ thứ ba có thể cung cấp điện cho lưới điện trước năm 2035.
Với số tiền mà Trung Quốc đang đầu tư vào nghiên cứu, khái niệm tokamak đang phát triển nhanh chóng. Tokamak EAST của Trung Quốc tại Hợp Phì đã giữ plasma ổn định ở nhiệt độ 70 triệu độ C, nóng hơn 5 lần so với lõi Mặt trời, trong hơn 17 phút, một kỷ lục thế giới và là một bước đột phá đáng kinh ngạc.
Công nghệ tia laser
Trong khi Trung Quốc đang chạy đua với lò tokamak, Mỹ lại đang tìm ra lợi thế trong công nghệ khác: tia laser.
Vào cuối năm 2022, các nhà khoa học tại Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore ở California đã bắn gần 200 tia laser vào một xi lanh chứa viên nang nhiên liệu có kích thước bằng hạt tiêu, thí nghiệm thành công đầu tiên trên thế giới tạo ra năng lượng nhiệt hạch ròng. Năng lượng thoát ra từ quá trình này lớn hơn năng lượng được sử dụng để làm nóng viên nang.
Một phần trong hệ thống laser tại Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore, nơi các nhà khoa học đã thành công trong việc "đánh lửa" để tạo ra phản ứng nhiệt hạch. Ảnh: Damien Jemison
Vẫn còn nhiều cách khác để đạt được phản ứng tổng hợp hạt nhân và Mỹ đang đặt cược vào nhiều công nghệ khác nhau.
Nhà vật lý plasma Melanie Windridge tại Anh cho biết: "Có thể không chỉ có một cách và chúng tôi không biết chính xác cách nào tốt nhất" để tiếp cận năng lượng nhiệt hạch. Bà nói điều đó phụ thuộc vào chi phí và các yếu tố khác trong dài hạn, nhưng khẳng định tokamak là khái niệm được nghiên cứu tốt nhất.
Trong khi Chính phủ Trung Quốc đổ tiền vào nhiệt hạch, Mỹ đã thu hút được nhiều đầu tư tư nhân hơn. Trên toàn cầu, khu vực tư nhân đã chi 7 tỷ USD cho nhiệt hạch trong 3 - 4 năm qua, trong đó khoảng 80% là của các công ty Mỹ, theo Allain cho biết.
Nhưng nếu Chính phủ Trung Quốc tiếp tục đầu tư hơn 1 tỷ USD mỗi năm, con số này có thể sớm vượt qua chi tiêu của Mỹ, ngay cả trong khu vực tư nhân.
Và nếu những khoản đầu tư đó thành công, những lễ kỷ niệm đầy màu sắc ở Thượng Hải sẽ mang đến một diện mạo hoàn toàn mới cho Trung Quốc.
(CLO) Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) thông báo rằng nhu cầu sử dụng than toàn cầu sẽ đạt mức cao nhất từ trước đến nay vào năm 2024, đồng thời dự báo năm nay sẽ trở thành năm nóng nhất trong lịch sử ghi nhận.
(CLO) Ngày 19/12, tại Hà Nội, Báo Thế giới và Việt Nam phối hợp Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo về nhân quyền tổ chức hội thảo khoa học “Thông tin đối ngoại về quyền con người trong tình hình mới nhân kỷ niệm 76 năm Ngày Nhân quyền thế giới (10/12/1948-10/12/2024), thảo luận những giải pháp, cách thức để thúc đẩy công tác truyền thông đối ngoại về quyền con người trong bối cảnh hiện nay.
(CLO) Google vừa ra mắt công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) mới mang tên "Whisk", cho phép người dùng tải ảnh lên để lấy lại hình ảnh kết hợp do AI tạo ra, ngay cả khi người dùng không nhập bất kỳ văn bản nào.
(CLO) Sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb (JWST), các nhà thiên văn học đã phát hiện một hố đen siêu lớn đang "ngủ" yên, chỉ 800 triệu năm sau Vụ nổ lớn (Big Bang).
(CLO) Triển lãm tương tác “Những trận đánh nổi tiếng, những vị tướng tài danh” do Báo Nhân Dân tổ chức là sự kết hợp giữa nghệ thuật hội họa và lịch sử, giữa thông tin tư liệu và công nghệ báo chí hiện đại... đã mang đến những trải nghiệm sâu sắc cho công chúng đặc biệt là thế hệ trẻ, góp phần khơi dậy niềm tự hào dân tộc.
(CLO) EU áp đặt lệnh trừng phạt toàn diện đầu tiên lên các công ty Trung Quốc, nhắm vào cáo buộc hỗ trợ Nga trong chiến tranh Ukraine, gây áp lực mạnh mẽ lên Bắc Kinh.
(CLO) Đóng cửa thị trường ngày 19/12, VN-Index dừng ở mức 1.254,67 điểm, giảm 11,33 điểm (-0,89%). Sắc đỏ gần như bao trùm bảng giao dịch điện tử khi cổ phiếu giảm giá nhiều gấp hơn 4 lần tăng giá (322 mã và 75 mã).
(CLO) Bill Gates, đồng sáng lập Microsoft, đã đưa ra một dự đoán đáng chú ý: trong hàng nghìn nghề nghiệp, chỉ có ba ngành nghề thực sự có thể chống lại được cuộc cách mạng do AI mang lại.
(CLO) Nhận định thực trạng mua bán, gian lận hoá đơn trái phép đang là vấn đề nhức nhối, Tư lệnh ngành Tài chính cho rằng cần có biện pháp xử lý nghiêm minh với những trường hợp vi phạm để mang tính răn đe pháp luật.
(CLO) Thanh tra tỉnh Gia Lai vừa phát hiện hàng loạt sai phạm trong việc sử dụng các nguồn kinh phí tại huyện Krông Pa (Gia Lai), tổng số tiền sai phạm trên 966 triệu đồng.
(CLO) Công an quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng đã bắt giữ đối tượng liên quan đến hành vi phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng. Đáng chú ý, từ số tiền gần 40 triệu đồng chiếm đoạt của bị hại, lần theo dấu vết, bước đầu cơ quan Công an xác định, chỉ trong khoảng 10 ngày (29/9/2024 đến ngày 09/10/2024), số tài khoản ngân hàng do đối tượng đứng tên đã nhận được khoảng 6,4 tỷ đồng do các nạn nhân chuyển vào…
(CLO) Công ty khởi nghiệp Commonwealth Fusion Systems (CFS) vừa công bố rằng bang Virginia của Mỹ sẽ trở thành nơi xây dựng nhà máy điện tổng hợp hạt nhân quy mô lưới điện đầu tiên trên thế giới.
(CLO) Ngày 19/12, tại Hà Nội, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp Câu lạc bộ “Mãi mãi tuổi 20” tổ chức khai mạc triển lãm “Ký ức và Niềm tin". Sự kiện trưng bày gần 200 hiện vật lịch sử giúp công chúng cảm nhận sâu sắc hơn về quá khứ đấu tranh gian khổ mà oai hùng của dân tộc Việt Nam.
(CLO) Số liệu do Sở xây dựng TP HCM cung cấp mới đây đã cho thấy những tín hiệu không mấy khả quan đối với thị trường bất động sản (BĐS), khi nguồn cung vẫn không có nhiều cải thiện, hoạt động M&A vẫn "tắc nghẽn" và việc phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) không có nhiều tiến triển.
(CLO) Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Bộ Công an đang điều tra vụ án "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Buôn lậu; Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Gây ô nhiễm môi trường" xảy ra tại Công ty cổ phần tập đoàn Thái Dương và các đơn vị có liên quan.
(CLO) Ngày 19/12/2024, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Bến Tre cho biết, đã tống đạt Quyết định khởi tố bị can đối với Hứa Phước Nghĩa, sinh năm 1994, ngụ huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về hành vi “Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng”.
(CLO) Sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb (JWST), các nhà thiên văn học đã phát hiện một hố đen siêu lớn đang "ngủ" yên, chỉ 800 triệu năm sau Vụ nổ lớn (Big Bang).
(CLO) Bill Gates, đồng sáng lập Microsoft, đã đưa ra một dự đoán đáng chú ý: trong hàng nghìn nghề nghiệp, chỉ có ba ngành nghề thực sự có thể chống lại được cuộc cách mạng do AI mang lại.
(CLO) Công ty khởi nghiệp Commonwealth Fusion Systems (CFS) vừa công bố rằng bang Virginia của Mỹ sẽ trở thành nơi xây dựng nhà máy điện tổng hợp hạt nhân quy mô lưới điện đầu tiên trên thế giới.
(CLO) Tổng thư ký NATO cho biết, ưu tiên hàng đầu của liên minh là đảm bảo Ukraine ở vào vị thế mạnh nhất có thể trước khi tiến hành bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào với Nga.
(CLO) Bà Begona Gomez, vợ của Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez, hôm thứ Tư đã bác bỏ các cáo buộc tham nhũng và lạm dụng quyền lực liên quan đến hoạt động kinh doanh giáo dục của mình trong lần đầu tiên ra tòa kể từ khi cuộc điều tra bắt đầu vào tháng Tư.
(CLO) Một vụ tai nạn nghiêm trọng đã xảy ra ngoài khơi thành phố Mumbai, khi một tàu hải quân Ấn Độ va chạm với một phà chở hơn 100 hành khách, khiến ít nhất 13 người thiệt mạng. Các nỗ lực tìm kiếm và cứu hộ vẫn đang được tiếp tục, theo thông báo từ giới chức địa phương.
(CLO) Mayotte, lãnh thổ hải ngoại của Pháp, đang phải đối mặt với nguy cơ lan rộng của đói nghèo, bệnh tật và bất ổn sau khi cơn bão Chido tàn phá khu vực này vào cuối tuần qua. Trong khi đó, Mozambique và Malawi cũng báo cáo hàng chục người thiệt mạng do cơn "bão tử thần" này.
(CLO) Hôm thứ Tư (18/12), tòa phúc thẩm cấp cao nhất của Pháp đã ra lệnh cho cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy vẫn phải đeo thẻ điện tử như một biện pháp quản chế, sau khi bác đơn kháng cáo bản án tham nhũng trước đó của ông.
(CLO) Hôm thứ Năm, Triều Tiên cho biết sự hợp tác của nước này với Nga đang "rất hiệu quả", đồng thời cáo buộc việc Mỹ và các đồng minh phương Tây đang tìm cách ngăn cản mối quan hệ giữa hai nước.
(CLO) Một phụ nữ Campuchia 23 tuổi, được hứa hẹn sẽ có con đường phát triển kỹ năng chuyên môn và tương lai tốt đẹp hơn ở Nhật Bản, nhưng thay vào đó, cô lại bị mắc kẹt trong cơn ác mộng.