Được thúc đẩy bởi một loạt các khoản đầu tư từ các công ty Trung Quốc, các mỏ trên khắp “lục địa đen” được dự báo tăng sản lượng nguyên liệu lithium thô lên hơn 30 lần so với khối lượng của năm ngoái vào năm 2027, theo S&P Global Commodity Insights. Châu Phi sẽ chiếm 12% nguồn cung toàn cầu vào thời điểm đó, so với 1% vào năm 2022.

Đa dạng hóa các nguồn cung cấp sẽ thúc đẩy nỗ lực của Trung Quốc nhằm bảo vệ sự thống trị của họ trong chế biến kim loại EV – biến các nguyên liệu thô như lithium, niken và coban thành hóa chất được sử dụng trong các bộ phận của pin.

Trong khi Mỹ tăng cường nỗ lực xây dựng mạng lưới cung ứng của riêng mình với các đối tác thương mại tự do và các đồng minh như Canada và Australia.

Công ty Ganfeng Lithium Group (Trung Quốc) đã đầu tư vào mỏ Goulamina (Mali), trong khi Công ty Công nghệ Amperex có một đơn vị hỗ trợ một dự án ở Cộng hòa Dân chủ Congo. Bên cạnh đó, công ty TNHH Tập đoàn công nghiệp Tứ Xuyên Yahua có cổ phần trong một dự án ở Ethiopia.

Martin Jackson, người đứng đầu bộ phận nguyên liệu pin của CRU Group có trụ sở tại London cho biết: “Đầu tư của Trung Quốc vào châu Phi chắc chắn là nguồn vốn lớn nhất để cung cấp nguyên liệu cho pin trong những năm gần đây”.

Bloomberg trích dẫn các nhà sản xuất pin của Trung Quốc, dẫn đầu là CATL và BYD đã đạt công suất sản xuất 1 terawatt giờ vào năm 2022 và đang tiếp tục mở rộng.

Trong năm nay, nguồn cung cấp nguyên liệu thô lithium toàn cầu sẽ tăng 35, với khoảng một nửa tổng số đó đến từ các hoạt động hoàn toàn mới. Thị trường tài nguyên lithium sẽ vẫn khan hiếm trong năm nay và năm 2024, mặc dù thị trường dự kiến giảm bớt từ năm 2025 khi nhiều dự án được đưa vào vận hành, bao gồm khắp Châu Phi và Canada.

Tuy nhiên, các quốc gia ở Châu Phi có thể sẽ theo chân các quốc gia khác trong việc tìm cách giữ thêm doanh thu từ nguồn cung cấp lithium trong nước bằng cách bổ sung các nhà máy chế biến hoặc tinh chế có thể nâng cao giá trị xuất khẩu. Zimbabwe và Namibia gần đây đã đưa ra các biện pháp ngăn cản hoặc cấm xuất khẩu quặng lithium thô.

Ma-rốc, quốc gia có hiệp định thương mại tự do với Mỹ, đã nổi lên như một trung tâm tiềm năng để sản xuất pin EV, với những lợi thế bao gồm vị trí gần châu Âu và lượng phốt phát dồi dào cần thiết trong pin lithium iron phosphate (LFP).

Điệp Nguyễn (Theo Bloomberg)