Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Aging hôm 16/4, phát hiện mới có thể mang lại hy vọng giúp con người chiến thắng các bệnh liên quan đến tuổi già và cải thiện sức khỏe suốt đời.

Các nhà khoa học thực hiện nghiên cứu bằng cách tiêm thành phần máu của chuột con hàng tuần cho những con chuột đực đã 20 tháng tuổi. Tuổi thọ trung bình của những con chuột này chỉ khoảng 840 ngày. Nhưng sau tiêm thuốc, chúng ghi nhận mức tăng tuổi thọ 22,7% lên trung bình 1.031 ngày.

Nhóm nghiên cứu từ Trường Khoa học Đời sống tại Đại học Nam Kinh cho biết việc tiêm thuốc giúp cải thiện sự suy giảm chức năng liên quan đến tuổi tác ở chuột già, bao gồm cả vùng hải mã trong não, cơ, tim, tinh hoàn và xương.

"Tuổi thọ tăng 22,7% là một trong những kỷ lục dài nhất trên thế giới", đồng tác giả Chen Xi từ Đại học Nam Kinh nói, cho biết thêm rằng những con chuột trong nghiên cứu mới nhất vẫn tương đối khỏe mạnh vào cuối đời.

Theo các nhà nghiên cứu, các túi ngoại bào nhỏ (sEV) đóng vai trò quan trọng trong việc đảo ngược những thay đổi thoái hóa liên quan đến tuổi tác ở loài gặm nhấm già. Các sEV được giải phóng từ hầu hết các loại tế bào và được tìm thấy trong nhiều loại dịch cơ thể, bao gồm cả máu.

Các sEV được hiểu rộng rãi là có chức năng vận chuyển axit nucleic và protein giữa các tế bào, làm trung gian trao đổi thông tin. Các nhà khoa học cho biết bằng cách khai thác cơ chế này, họ đã duy trì được thời gian sống lâu hơn so với các nghiên cứu khác trên động vật.

Một nghiên cứu trước đây đã báo cáo rằng nicotinamide đường uống đã tăng tuổi thọ trung bình của chuột thêm 4,2% lên 875 ngày, trong khi chế độ ăn hạn chế calo đã tăng tuổi thọ trung bình của chuột lên 16,4%.

Tuy nhiên, phát hiện của các nhà nghiên cứu gây ra những lo ngại rằng máu của người trẻ sẽ được sử dụng một cách vô nhân đạo để giúp người già chống lão hóa. Một người bình luận: "Cần bao nhiêu máu để duy trì kiểu điều trị này? Tôi không dám nghĩ tới điều đó".

Một người bình luận khác cho rằng "nếu trong máu trẻ sơ sinh chứa một lượng lớn yếu tố trẻ hóa thì không biết bao nhiêu trẻ sẽ phải chịu tổn thương". Người khác viết: "Mọi người hãy chăm sóc con mình thật tốt nhé. Thông tin sinh lý của trẻ phải được giữ bí mật".

Đồng trưởng nhóm nghiên cứu Zhang Chenyu cho biết những lo ngại trên là "những quan niệm sai lầm quá đáng". Ông nói, nếu phương pháp điều trị này được phát triển, nó sẽ được thực hiện dưới dạng thuốc thay vì truyền máu trực tiếp.

Đồng tác giả Chen Xi cũng nhấn mạnh những gì nhóm nghiên cứu làm là xác định cách các yếu tố trẻ hóa ở cấp độ tế bào trong máu. Kiến ​​thức này sẽ giúp tiến đến mục tiêu phát triển các phương pháp điều trị đơn giản.

Suy đoán về liệu pháp trao đổi máu giúp đảo ngược quá trình lão hóa đã tồn tại trong nhiều thập kỷ. Một số nhà khoa học đã thử nghiệm liệu pháp này nhưng hiệu quả của nó vẫn gây tranh cãi do không có bằng chứng rõ ràng. 

Năm 2019, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ đưa ra cảnh báo về việc truyền huyết tương từ người trẻ hiến tặng để ngăn ngừa các tình trạng như lão hóa hoặc mất trí nhớ, vì liệu pháp này không có lợi ích lâm sàng nào được chứng minh.

Các nhà khoa học cũng nhấn mạnh rằng nghiên cứu chỉ mới ở điểm khởi đầu, còn nhiều câu hỏi khoa học cần được giải đáp trước khi thử nghiệm lâm sàng và phát triển phương pháp điều trị, chẳng hạn như loại tế bào nào sẽ tạo ra sEV.

Nhóm nghiên cứu nói rằng các thử nghiệm cũng cần phải được thực hiện trên các loài linh trưởng lớn gần gũi hơn với con người trước khi tiến hành bất kỳ phương pháp điều trị tiềm năng nào cho con người.

Ngoài những tuyên bố gây chú ý về việc kéo dài tuổi thọ và đảo ngược quá trình lão hóa, các nhà nghiên cứu còn quan tâm đến việc giúp con người vẫn có thể khỏe mạnh khi về già, chẳng hạn như để một người 80 tuổi vẫn có thể khỏe mạnh như một người 50 tuổi.

Hoài Phương (theo SCMP)