Phát biểu trong cuộc họp báo hôm thứ Sáu, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Guo Jiakun nhấn mạnh rằng Mỹ và Nga nắm giữ hơn 90% kho vũ khí hạt nhân toàn cầu. Ông kêu gọi hai nước này "nghiêm túc thực hiện trách nhiệm cắt giảm vũ khí hạt nhân, tạo điều kiện để các quốc gia khác tham gia giải trừ hạt nhân".

Ông Guo cũng chỉ ra rằng Mỹ chiếm khoảng 40% tổng chi tiêu quân sự thế giới, với ngân sách quốc phòng năm nay lên tới 895 tỷ USD. Ông nhấn mạnh: "Nếu Mỹ thực sự ủng hộ chính sách 'Nước Mỹ trên hết', họ nên đi đầu trong việc cắt giảm chi tiêu quân sự".

Trước đó một ngày, ông Trump kêu gọi Mỹ, Trung Quốc và Nga tiến hành đàm phán nhằm giảm chi tiêu quốc phòng và kho vũ khí hạt nhân, nhấn mạnh rằng "không có lý do gì" để Mỹ tiếp tục chi gần 1.000 tỷ USD cho quốc phòng như hiện tại. Ông cho rằng việc cắt giảm này nên được thực hiện "một khi mọi thứ ổn định".

Đề xuất của ông Trump gây bất ngờ trong bối cảnh Trung Quốc đang tăng tốc hiện đại hóa quân đội để đối phó với năng lực của Mỹ, còn Nga đã rút khỏi hiệp ước New START vào năm 2022 sau khi căng thẳng với phương Tây leo thang do khủng hoảng Ukraine.

Mỹ xem Trung Quốc là thách thức chiến lược hàng đầu, trong khi Bắc Kinh đang mở rộng kho vũ khí hạt nhân nhằm đạt mục tiêu xây dựng quân đội ngang tầm với Washington vào năm 2049. Hiện Lầu Năm Góc ước tính Trung Quốc sở hữu hơn 600 đầu đạn hạt nhân, tăng 100 đầu đạn so với dự báo trước đó.

Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), Nga hiện có kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới với 5.580 đầu đạn, Mỹ đứng thứ hai với 5.044 đầu đạn, trong khi Trung Quốc xếp thứ ba. Bắc Kinh vẫn duy trì chính sách không sử dụng vũ khí hạt nhân trước và kêu gọi các cường quốc hạt nhân khác có cam kết tương tự.

Trong bài phát biểu hôm thứ Năm, ông Trump nhấn mạnh rằng ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đồng ý về sự cần thiết của việc cắt giảm vũ khí hạt nhân. Ông đặt câu hỏi về lý do tiếp tục chế tạo vũ khí hạt nhân khi kho vũ khí hiện "đủ để phá hủy thế giới hàng chục lần".

Ngọc Ánh (theo Thời báo Hoàn cầu, Newsweek, NDTV)