Được biết, con kênh đào nhân tạo mang tên Pinglu, chạy dài 135 km qua khu tự trị Choang Quảng Tây, nối liền sông Xi với các cảng ở Vịnh Beibu (Vịnh Bắc Bộ). Đây sẽ là kênh đào mới đầu tiên của Trung Quốc kể từ năm 1949 và sẽ cung cấp một tuyến đường ngắn hơn ra biển cho các khu vực nội địa ở tây nam Trung Quốc.

Pinglu Canal Group, một tập đoàn thuộc sở hữu nhà nước mới thành lập chịu trách nhiệm xây dựng, đã nhận được 8 triệu nhân dân tệ (1,2 triệu đô la Mỹ) làm vốn đăng ký đợt đầu tiên vào đầu tháng này từ sở tài chính tỉnh Quảng Tây.

Chi nhánh Quảng Tây của Ngân hàng Phát triển Trung Quốc cũng đã cam kết đầu tư 7,27 tỷ nhân dân tệ vào quỹ cơ sở hạ tầng cho dự án Kênh Pinglu, trở thành khoản đầu tư đơn lẻ lớn nhất của Quảng Tây thông qua một chính sách và công cụ tài chính phát triển.

Kênh đào Pinglu gắn kết thương mại, thúc đổi kinh tế

Dự án này được chính thức phê duyệt vào tháng 3, ban đầu được đưa vào chương trình nghị sự của chính quyền tỉnh vào năm 2018, với thời gian xây dựng dự kiến kéo dài 4 năm rưỡi.

Larry Hu, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Macquarie Group cho biết: “Việc xây dựng cơ sở hạ tầng năm nay đã được đẩy nhanh rất nhiều so với những năm trước nhằm mục đích phát triển kinh tế, ổn định GDP.

Chính quyền địa phương hy vọng con kênh sẽ là nét vẽ mới mẻ trong bức tranh giao thông và đẩy mạnh thúc đẩy kinh tế trong khu vực, đồng thời mong cầu tuyến đường thủy này sẽ có thể tiếp nhận tàu có trọng tải lên đến 5.000 tấn, từ đó việc giao thương thương mại sẽ trở nên thuận tiện và tiện ích hơn.

Mặc dù, trong nhiều năm gần đây, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) đã đầu tư rất nhiều vào các công trình xây dựng cảng, với cảng Vịnh Bắc Bộ được xếp hạng là cảng lớn thứ 10 của Trung Quốc vào năm ngoái về trọng tải hàng hóa, vận tải thủy trong khu vực nội địa hiện cần phải đi qua tỉnh Quảng Đông lân cận để ra biển.

"Thủ phủ của Nam Ninh từng vươn ra biển qua sông Xi và sông Châu Giang, nhưng hiện tại tàu thuyền có thể tiết kiệm hơn 560 km bằng cách đi qua kênh Pinglu", Chen Hongqi, bí thư sở giao thông vận tải tỉnh, cho biết trên đài truyền hình CCTV.

Theo báo cáo đánh giá tác động môi trường, con kênh này chủ yếu sẽ được sử dụng để vận chuyển than, quặng kim loại, xi măng, ngũ cốc, khai thác mỏ và vật liệu xây dựng, và các thùng chứa.

Các báo cáo cho hay nhu cầu vận chuyển hàng hóa sẽ lần lượt đạt 108 triệu tấn và 130 triệu tấn vào năm 2035 và 2050.

Giáp với Việt Nam, Quảng Tây được coi là trung tâm hợp tác chính với các nước trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Hơn hết, kênh đào mới này được hình thành sẽ đóng vai trò là một thành phần quan trọng trong mạng lưới giao thông với đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc, các chuyên gia trong ngành cho biết.

Theo Peng Peng, chủ tịch điều hành tại Hiệp hội Quảng Đông, việc thi công công trình này ngay lập tức thúc đẩy nhu cầu lớn về vật liệu xây dựng, và sau khi hoàn thành, sẽ thúc đẩy nền kinh tế địa phương dọc theo lưu vực Reform - một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Quảng Châu.

"Pinglu sẽ có vai trò gắn kết, khuyến khích đầu tư và hợp tác giữa các tình Quảng Tây, Quảng Đông và các nước thuộc ASEAN nói chung", ông Peng nói thêm.

Tồn đọng nhiều bất cập

Tuy nhiên, các chuyên gia về chuỗi cung ứng và môi trường đang phân vân về việc liệu lợi ích kinh tế sau này của kênh tự đào mới này có vượt quá mức đầu tư lớn và tác động môi trường hay không.

Theo Liu Kaiming, người đứng đầu Viện Quan sát Đương đại đồng thời là chuyên gia về chuỗi cung ứng, Quảng Tây có ít ngành công nghiệp có lợi thế so với các khu vực khác, vì vậy không chắc dự án sẽ giúp khu vực thu hút nhiều vốn đầu tư hơn.

“Giá trị kinh tế của vận tải trên kênh Pinglu sẽ bị hạn chế ở Trung Quốc vì hiện nay giao thông đường sắt và đường bộ đã và đang phát triển tốt”, ông Liu chia sẻ.

Xiong Yang, một chuyên gia môi trường nhận định nếu can thiệp nhân tạo vào các con sông chắc chắn sẽ gây ra các vấn đề về hệ sinh thái và khoản đầu tư lớn không hiệu quả về mặt kinh tế ngay cả đối với các vùng nội địa.

“Con kênh nhân tạo rất khác với các con sông tự nhiên, và sẽ cần thêm nhiều cơ sở hạ tầng hỗ trợ cho mạng lưới giao thông đường bộ và đường thủy mới,” ông nói.

Báo cáo đánh giá tác động môi trường cho biết, con kênh Pinglu sẽ đi qua 5 khu bảo vệ nguồn nước sinh hoạt, chiếm 849,18 ha (2.098 mẫu Anh) đất nông nghiệp, 16,56 ha rừng phi thương mại và 13,9 ha rừng ngập mặn hoang dã, cũng như có tác động đến hệ sinh thái dưới nước.

Hơn nữa, ông Xiong cho rằng: “Sông Xi là phụ lưu chính của sông Châu Giang chảy qua Khu vực Vịnh Lớn, đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế của Trung Quốc”. Vốn dĩ, Đồng bằng sông Châu Giang là một khu vực có lịch sử thiếu nước nghiêm trọng vì thế bất kỳ dự án thủy lợi nào ở thượng nguồn sông Châu Giang sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đồng bằng sông Châu Giang. Nếu thời tiết khắc nghiệt xảy ra, tác động có thể trở nên trầm trọng hơn.

Lê Na (Theo SCMP)