Ngành ngân hàng đang quyết liệt triển khai thực hiện xác thực sinh trắc học theo Quyết định số 2345, Thông tư 17/2024 và Thông tư 18 về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng. Theo đó, kể từ ngày 1/1/2025, chủ tài khoản ngân hàng bắt buộc phải xác thực sinh trắc học và cập nhật giấy tờ tùy thân hợp lệ để không bị gián đoạn giao dịch thanh toán. 

TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam khẳng định: Đây quy định rất đúng, phù hợp với Luật Căn cước, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, hạn chế tối đa kẽ hở khiến kẻ gian có thể lợi dụng để gian lận, lừa đảo trong thanh toán thẻ và thanh toán trực tuyến. 

Số liệu thống kê cho thấy, giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt năm 2024 bình quân ngày là 26,2 triệu giao dịch với giá trị thanh toán trên 166.000 nghìn tỷ đồng, thanh toán QR tăng trưởng 200% về số lượng và và giá trị so với cuối năm 2023…. Tuy nhiên, hoạt động ngân hàng cũng đối diện với nhiều rủi ro và thách thức bởi tình trạng tấn công mạng, lộ lọt thông tin dữ liệu, lừa đảo chiếm đoạt tiền trong tài khoản với thủ đoạn tinh vi, táo bạo.

Dữ liệu từ Cổng Cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam ghi nhận năm 2023 có khoảng 13.900 vụ tấn công mạng và gần 16.000 vụ lừa đảo trực tuyến, gây thiệt hại 390.000 tỷ đồng (tương đương 3,6% GDP). 

Sau hơn 5 tháng triển khai thực hiện xác thực sinh trắc học theo Quyết định số 2345, hiện tượng lừa đảo gian lận chiếm đoạt trên tài khoản của khách hàng giảm đáng kể. Theo thông tin từ Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước, sau khi triển khai theo Quyết định 2345 số vụ việc gian lận giảm 50% so với trung bình 7 tháng đầu năm, số tài khoản liên quan đến lừa đảo gian lận giảm 72%.  

Đến ngày 20/12/2024, ngành ngân hàng đã có trên 84,5 triệu khách hàng đăng ký sử dụng tài khoản trực tuyến, trong đó có 61,5 triệu khách hàng đã thực hiện xác thực sinh trắc học. Mục tiêu đặt ra là 100% tài khoản ngân hàng đều phải thực hiện xác thực sinh trắc học, kết nối Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với hệ thống thanh toán. 

Trước quy định sinh trắc học từ 1/1/2025, TS. Nguyễn Quốc Hùng cho rằng: “Theo quy định tại Điều 46 Luật Căn cước thì từ 1/1/2025, giấy CMND hết hiệu lực sử dụng dù còn thời hạn, bởi vậy tất cả khách hàng đang giao dịch với ngân hàng bằng loại giấy tờ này đương nhiên phải xác thực thông tin bằng giấy tờ hợp pháp. Hơn nữa, để đảm bảo an toàn cho khách giao dịch trên môi trường điện tử, NHNN đã ban hành Thông tư 17/2024/TT-NHNN, Thông tư 18/2024/TT-NHNN, trong đó quy định, từ ngày 1/1/2025, khách hàng phải đối chiếu giấy tờ tùy thân khớp đúng với thông tin sinh trắc học của chủ tài khoản…

Tôi cho rằng, quy định của NHNN vừa nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, hạn chế tối đa kẽ hở mà kẻ gian có thể lợi dụng để gian lận, vừa phù hợp với Luật Căn cước, Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD), vì vậy các tổ chức tín dụng, khách hàng là cá nhân và tổ chức cần thực hiện nghiêm túc”. 

Ông Hùng cho hay, trên thực tế, vẫn còn một bộ phận khách hàng, chưa thực hiện được do cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan. Để tránh xảy ra tình trạng sau ngày 1/1/2025 các giao dịch của khách hàng trên môi trường điện tử bị gián đoạn, vị Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đề nghị các khách hàng khẩn trương liên hệ với ngân hàng đang giao dịch để hoàn thiện thủ tục hoặc hoàn thiện online trên trang web hoặc qua app của các TCTD.

Trường hợp khách hàng đang công tác ở nước ngoài, chủ tài khoản cần chủ động liên hệ ngay với ngân hàng nơi mở tài khoản để ngân hàng có những giải pháp hỗ trợ xác thực phù hợp. 

Ở khía cạnh ngân hàng, trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo & Công luận, ông Chu Lâm Thái, Phó Giám đốc Khối Công nghệ thông tin Ngân hàng SHB cho biết: Tính đến thời điểm hiện tại, số lượng khách hàng của ngân hàng này đã thực hiện xác thực sinh trắc học đạt gần 100% so với tổng số khách hàng cần thực hiện giao dịch, cho thấy sự quan tâm tích cực của khách hàng trong việc áp dụng và tuân thủ yêu cầu của NHNN.  

Để có được kết quả trên, ngay khi có quy định từ NHNN, ngân hàng đã thành lập tổ dự án 2345 thực hiện đánh giá, lựa chọn nhà cung cấp giải pháp sinh trắc học một cách kỹ lưỡng và thực hiện thiết kế kiến trúc tổng thể trên tất cả các lớp ứng dụng, hệ thống liên quan, tránh bỏ sót. Sự phối hợp nhịp nhàng và phân chia trách nhiệm hợp lý giữa các bộ phận trong dự án là yếu tố then chốt đã giúp ngân hàng giải được bài toán thời gian gấp rút phải hoàn thành việc xác thực sinh trắc học.  

“SHB đã đặt mục tiêu đến trước ngày 1/1/2025 tất cả các khách hàng trên kênh online đều được cập nhật sinh trắc học để không ảnh hưởng đến giao dịch của khách hàng. Tôi tin mục tiêu này có thể đạt được với tất cả sự nỗ lực của ngân hàng và hợp tác của khách hàng”, ông Thái chia sẻ. 

An Hạ