Sáng nay (6/1), phát biểu tại Hội nghị Ngành Y tế toàn quốc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh một số vấn đề trọng tâm mà ngành Y tế cần đặc biệt chú trọng trong năm 2021 và giai đoạn 2021-2025 bao gồm:

Một là, tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp phòng chống dịch COVID-19 tại cộng đồng và trong các cơ sở y tế. 

Tết Nguyên đán sắp tới với nhiều sự kiện quan trọng, Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng sẽ diễn từ 25/1-2/2/2021.

Do đó, ngành y tế, lực lượng quân đội, công an và các địa phương phải nâng cao tinh thần cảnh giác, tuyệt đối không lơ là, chủ quan, không để dịch bệnh xâm nhập, bùng phát và lây lan; đồng thời đảm bảo công tác y tế phục vụ Đại hội Đảng tuyệt đối an toàn. 

Nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kêu gọi mỗi người dân hãy nêu cao tinh thần cảnh giác, đấu tranh với biểu hiện lơ là, chủ quan, coi thường lợi ích cộng đồng trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19 để đón Tết lành mạnh, an toàn.

Dịch bệnh COVID-19 vẫn tiếp tục kéo dài, chưa xác định được thời điểm kết thúc nên phải tiếp tục thực hiện nghiêm các giải pháp phòng, chống dịch, thông điệp 5K của Bộ Y tế, đồng thời phải đẩy nhanh việc nghiên cứu, sản xuất vắc xin, nhập khẩu vắc xin đáp ứng nhu cầu phòng, chống dịch COVID-19. 

Các dịch bệnh như sốt xuất huyết, bạch hầu vẫn tồn tại và có nguy cơ bùng phát thành dịch.

Do đó, phải tiếp tục nâng cao năng lực của hệ thống y tế để ứng phó với với các tình huống khẩn cấp, phòng chống dịch bệnh chủ động, phát hiện sớm, khống chế kịp thời, đặc biệt là kiểm soát tốt dịch COVID-19. 

Bên cạnh đó, phải quan tâm đến phòng chống các bệnh không lây nhiễm hiện đang chiếm khoảng 70% gánh nặng bệnh tật và 73% số ca tử vong.

Ngành y tế và các cấp phải đẩy mạnh công tác phòng chống, tăng cường truyền thông, sàng lọc phát hiện sớm các loại bệnh không lây nhiễm, chủ động phòng ngừa đối với các loại bệnh đã có vắc xin, tăng cường chuyên môn, trang thiết bị trong việc tầm soát, điều trị bệnh cũng như chăm sóc giảm nhẹ trong cộng đồng. 

Ngành y tế làm nòng cốt phối hợp với các bộ, ban, ngành trong hướng dẫn, vận động, kêu gọi người dân chủ động bảo vệ sức khỏe, giảm nguy cơ mắc bệnh không lây nhiễm và các bệnh lý khác bằng chế độ ăn uống, vận động khoa học, không hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia, chủ động khám bệnh định kỳ để phát hiện bệnh sớm, điều trị kịp thời, không trì hoãn khám, chữa bệnh tránh biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Hai là, với việc đã hoàn thiện 98 triệu hồ sơ sức khỏe cá nhân, ngành y tế đã tạo được tiền đề để hiện thực hóa chủ trương mọi người dân Việt Nam đều được bác sĩ quản lý, theo dõi, tư vấn và chăm sóc sức khỏe toàn diện bất cứ khi nào người dân cần hoặc có nhu cầu.

Vì vậy, ngành y tế phải tiếp tục đổi mới, với trọng tâm là y tế cơ sở, phải có những giải pháp đột phá về chuyên môn, cơ chế tài chính cho y tế cơ sở, trạm y tế xã, đặc biệt phải hoàn thành cho được gói dịch vụ y tế cơ bản cho y tế công cộng y tế, dự phòng, tạo động lực cho hoạt động y tế cơ sở; sớm hoàn thành Đề án phát triển nguồn nhân lực y tế vùng khó khăn trình Chính phủ phê duyệt.

Ba là, phải không ngừng cải thiện chất lượng, lấy chất lượng và sự an toàn, sức khỏe của người bệnh, người dân là mục tiêu quan trọng nhất.

Tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai khám chữa bệnh từ xa.

Thực hiện công khai chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh để người dân được biết và có quyền lựa chọn cơ sở khám chữa bệnh.

Phải thực hiện việc liên thông, công nhận kết quả xét nghiệm, liên thông kết quả chẩn đoán hình ảnh giữa các bệnh viện để người bệnh giảm bớt phiền hà khi phải thực hiện lại xét nghiệm, hạn chế tình trạng lạm dụng chỉ định xét nghiệm và góp phần tiết kiệm chi phí hàng trăm tỷ đồng trong hoạt động khám bệnh, chữa bệnh, tiến tới bệnh án dùng chung cho các tuyến. 

Từ ngày 01/01/2021 theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế, đã thực hiện thông tuyến tỉnh trên phạm vi toàn quốc, đây là thách thức không nhỏ của cả ngành và cả các chính quyền địa phương, khi người dân được lựa chọn cơ sở khám, chữa bệnh tuyến tỉnh theo nhu cầu và theo nguyện vọng;

Do đó ngành y tế và chính quyền các địa phương phải chủ động nâng cao chất lượng, không để tình trạng người bệnh dồn về một số bệnh viện, gây quá tải cục bộ, dẫn đến giảm chất lượng điều trị, chăm sóc bệnh nhân.

Bốn là, phải công khai, minh bạch trong quản trị ngành; trong mua sắm, đấu thầu; tập trung hoàn thành Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2, Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2, đảm bảo nguồn nhân lực để đưa vào hoạt động trong năm 2021, không thể để chậm chễ lâu hơn nữa, đáp ứng lòng mong mỏi của nhân dân có cơ sở khám chữa bệnh mới, khang trang, hiện đại. 

Chủ động, phối hợp với các Bộ Ngành xây dựng các chính sách, cơ chế thu hút đầu tư để nhanh chóng hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị ngành y tế phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người dân.

Năm là, ngành y tế phải đổi mới mạnh mẽ cơ chế quản lý bằng các cơ chế, chính sách cũng như cơ chế quản trị trong từng bệnh viện, cơ sở y tế. Phải tăng cường phân cấp, tự chủ, xã hội hóa gắn với công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình.

Chính phủ đã phê duyệt Nghị quyết về thí điểm tự chủ cho 4 bệnh viện: Bạch Mai, Việt Đức, K, Chợ Rẫy và phê duyệt các đề án tự chủ cụ thể cho bệnh viện Bạch Mai, K.

Đề nghị Bộ Y tế và các bệnh viện khẩn trương thực hiện, sơ kết thí điểm để đánh giá, rút kinh nghiệm, theo phương châm tự chủ không phải là tự tung, tự tác, tự trị để tăng thu, làm giàu trên sự đau khổ của người bệnh mà tự chủ là tạo điều kiện thuận lợi, giảm thủ tục hành chính không cần thiết để các bệnh viện phát triển cả về chuyên môn và chất lượng phục vụ, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và  tiếp thêm nhiệt huyết, sức mạnh để cán bộ y tế cống hiến hết mình để cứu chữa, chăm sóc người bệnh.

Vừa qua, khi tiến hành tự chủ, có bệnh viện thực hiện tốt, nhưng có bệnh viện còn có nhiều bất cập trong quản lý điều hành; tâm tư của cán bộ còn có điểm chưa thống nhất; có bệnh viện còn có hiện tượng chảy máu chất xám.

Những vấn đề này cần tiếp tục được quản lý tốt hơn, minh bạch hơn.

Chính phủ quyết tâm cải thiện tình trạng quá tải bệnh viện, chất lượng dịch vụ y tế gắn với cơ chế tiền lương, giá dịch vụ y tế, bảo hiểm y tế.

Do đó, Bộ Y tế cần chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện để tiếp tục triển khai lộ trình tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế gắn với thực hiện bảo hiểm y tế, phấn đấu đạt mục tiêu 95% vào năm 2025.

Nghiên cứu đề xuất tăng mức đóng BHYT phù hợp, bảo đảm phục vụ tốt nhất quyền lợi của người bệnh, sử dụng quỹ hợp lý và hiệu quả, bảo đảm cân đối quỹ BHYT.

Đồng ý với kiến nghị của Bộ Y tế về giao Quỹ BHYT theo một hình thức mới phù hợp hơn và yêu cầu Bộ Tài chính, Bảo hiểm xã hội Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế giải quyết dứt điểm tình trạng treo, nợ quỹ.

Sáu là, Chính phủ và Nhân dân không thể chấp nhận tình trạng bệnh nhân mù mờ trước chi phí y tế, do đó ngành y tế phải có trách nhiệm đảm bảo tính minh bạch về viện phí hơn nữa, kiểm soát tốt hơn chi phí dược phẩm, phác đồ và thuốc chữa bệnh cũng như vật tư, thiết bị y tế.

Chống tiêu cực, tham nhũng và đẩy mạnh công khai, minh bạch hóa bằng ứng dụng công nghệ thông tin ở các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn quốc. 

Bảy là, công tác dân số và phát triển luôn được trong trọng tâm ưu tiên của Đảng, Chính phủ.

Riêng trong năm 2020, Thủ tướng đã phê duyệt 5 Đề án; Bộ Y tế và các địa phương khẩn trương triển khai thực hiện bằng những kế hoạch, chương trình hành động cụ thể để duy trì và tận dụng tối đa thời kỳ dân số vàng phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, đồng thời thích ứng được với xu hướng già hóa dân số trong những năm sắp tới.

Trinh Phúc