Để tiếp tục “cán đích” mục tiêu đã đề ra, rất nhiều nhiệm vụ thời gian tới mà ngành BHXH cần phải nỗ lực và quyết liệt hơn nữa.

Toàn lực triển khai, tích cực chuyển động

Có thể thấy rằng, một cuộc triển khai sôi nổi, tích cực Nghị quyết 28 thời gian vừa qua trong thực tiễn đã có sự chung sức, đồng lòng của toàn ngành BHXH từ Trung ương đến địa phương. Nhiệm vụ phát triển đối tượng tham gia BHXH là nhiệm vụ chính trị trọng tâm quan trọng xuyên suốt hơn một năm qua. Chính những nỗ lực ấy mà nhiều kết quả đáng ghi nhận, tạo sự chuyển biến trong công tác này là rất rõ nét. Ông Đinh Duy Hùng - Phó Trưởng Ban Thu (BHXH Việt Nam) cho biết: Thời gian qua, chúng tôi đã đạt được một số kết quả quan trọng: Chỉ tiêu số người tham gia BHXH tăng hằng năm, hoàn thành các chỉ tiêu Chính phủ giao. Nếu tính 5 năm trở lại đây, từ năm 2014, hằng năm số người tham gia BHXH tăng bình quân hơn 5,8%. Về BHXH tự nguyện có tốc độ tăng lớn hơn. Số người tham gia BHXH bắt buộc tính đến tháng 9/2019 là hơn 15.200.000 người, trong đó người tham gia BHXH bắt buộc hơn 14.700.000 người, tăng hơn 2,2% so với 2018; BHXH tự nguyện hơn 463.000 người, tăng mạnh so với 2018, tăng 6.7%.

Ông Hùng cũng cho biết thêm, để có được những kết quả trên toàn ngành BHXH thời gian qua đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như ngành tổ chức nghiên cứu triển khai quán triệt các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong toàn ngành và đặc biệt mới đây là Nghị quyết 28 của Ban chấp hành Trung ương về cải cách chính sách BHXH, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật rộng rãi. Bên cạnh đó, ngành cũng tập trung tham mưu lãnh đạo chỉ đạo trong thực hiện, phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội trình Chính phủ ban hành Nghị quyết 102 về việc giao chỉ tiêu phát triển số người tham gia cho các địa phương, xây dựng các chương trình hành động, ban hành Chương trình hành động số 107 về thực hiện Nghị quyết số 28 của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách BHXH, ban hành các văn bản chỉ đạo tổ chức thực hiện quyết liệt; giao kế hoạch thu chi sớm cho các địa phương chủ động trong thực hiện. Các văn bản về triển khai các hoạt động nghiệp vụ như Quyết định số 2445 về Thành lập Ban chỉ đạo phát triển các đối tượng tham gia BHXH, giao chỉ tiêu số người tham gia BHXH giai đoạn 2019-2021. Trong quá trình chỉ đạo điều hành, toàn ngành có theo dõi, kiểm tra, nắm bắt tình hình hằng ngày, hằng tuần, hằng tháng để nắm bắt kịp thời tình hình thực tế có chỉ đạo và có biện pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc. Cùng với đó, ngành tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hồ sơ, quy trình, rút ngắn thời gian thực hiện, nâng cao chất lượng hiệu quả, tiến tới đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến mức 3, 4 nâng cao chất lượng dịch vụ. Thêm vào đó là tập trung cho công tác thanh tra, kiểm tra với các trường hợp trốn đóng, chậm đóng xử lý vi phạm theo quy định. Ngoài ra, tích cực và đổi mới trong cải tiến cách thức thu BHXH tự nguyện...

Vẫn cần tháo gỡ những khó khăn

Theo mục tiêu trong Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 về cải cách chính sách BHXH, đến năm 2021, phấn đấu có khoảng 35% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH, trong đó BHXH tự nguyện chiếm khoảng 1% lực lượng lao động trong độ tuổi; khoảng 45% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hằng tháng, trợ cấp xã hội. Đến năm 2030 có khoảng 60% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH, trong đó BHXH tự nguyện chiếm khoảng 5% lực lượng lao động trong độ tuổi; 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hằng tháng và trợ cấp xã hội. Để thực hiện mục tiêu đề ra, ngành BHXH đang tích cực triển khai các giải pháp đột phá để thực hiện cải cách chính sách BHXH; trong đó, từng bước phát triển hệ thống BHXH linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại và hội nhập quốc tế theo nguyên tắc đóng - hưởng công bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững. Đồng thời, thực hiện tốt chế độ BHXH tự nguyện có sự hỗ trợ của Nhà nước; giải quyết, chi trả các chế độ BHXH kịp thời, đầy đủ đến người tham gia; đơn giản hóa quy trình, thủ tục tham gia; tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người lao động tiếp cận dịch vụ BHXH qua việc đa dạng các dịch vụ đóng, hưởng thông qua hệ thống dịch vụ viễn thông, ngân hàng...

Mặc dù vậy những khó khăn trước mắt vẫn không ít, đòi hỏi những bước triển khai phải thật sự khéo léo, linh hoạt và đồng bộ từ trung ương đến địa phương. Ở một khía cạnh nào đó, thực tế còn có nhiều rào cản trên con đường cán đích đối với ngành BHXH. Một trong những “nút thắt” quan trọng cần tháo gỡ đó là chính sách về BHXH tự nguyện. Trên thực tế, chính sách BHXH tự nguyện đã được triển khai hơn 10 năm nhưng thực tế cho thấy số đối tượng tham gia BHXH tự nguyện còn rất hạn chế. Chính sách BHXH tự nguyện mặc dù rất có lợi cho người tham gia nhưng tính đến quý 3/2019 chúng ta mới chỉ thêm được 450 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện, thấp so với tiềm năng. Về vấn đề này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội đã kiến nghị phải cải cách, đơn giản hơn nữa thủ tục hành chính trong lĩnh vực BHXH tự nguyện để việc đóng, hưởng nhanh chóng, thuận lợi cho mọi người dân với nền tảng ứng dụng CNTT, không giới hạn về thời gian, không gian tham gia, giải quyết chế độ chính sách… Bên cạnh đó, việc tổ chức, thực hiện chính sách BHXH tự nguyện cũng cần sự phối hợp, vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, đoàn thể để đạt kết quả tốt nhất. Đặc biệt, phát biểu tại Phiên thảo luận tình hình kinh tế - xã hội ngày 30/10 tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV vừa qua, ĐB Bùi Sỹ Lợi kiến nghị rằng, cần tiếp tục nâng mức hỗ trợ 30-25-10% để người dân tham gia BHXH tự nguyện, phấn đấu làm sao đạt nhanh tốc độ tăng BHXH toàn dân theo tinh thần Nghị quyết 28 của Trung ương.

Ngoài ra, trong quá trình đưa Nghị quyết 28 TƯ về cải cách chính sách BHXH vào thực tiễn cuộc sống hơn một năm qua, công tác tuyên truyền được đánh giá rất cao về tính hiệu quả, thiết thực. Tuy nhiên, theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu chia sẻ: Thời gian qua, việc tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện mới thực hiện ở chiều rộng chứ chưa thực sự đi vào chiều sâu. Hình thức tuyên truyền chủ yếu là phổ biến chính sách trên báo chí, hệ thống phát thanh, pano, ap-phich mà ít gặp gỡ trực tiếp người dân, “đi từng ngõ, gõ từng nhà”. Gần đây, ngành BHXH đã đổi mới, tổ chức những hội nghị nhỏ tư vấn, tuyên truyền trực tiếp về BHXH tự nguyện tại các thôn bản để gặp gỡ, trao đổi với người dân đã mang lại kết quả rất tích cực. Có hội nghị mời được 100 người dân thì có đến 60 người đăng ký tham gia. Đó chỉ là một ví dụ cho thấy lợi ích to lớn của các hình thức tuyên truyền phù hợp. Do đó, ngành BHXH và ngành LĐ-TB&XH đang xây dựng đề án tuyên truyền theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW hướng tới BHXH toàn dân. Trong đó, 2 ngành sẽ nghiên cứu, đưa ra những giải pháp đổi mới công tác tuyên truyền cả về nội dung và hình thức phù hợp, thân thiện hơn với từng người dân, hướng tới truyền thông trên mạng xã hội, nền tảng điện thoại, tin nhắn…

Có thể nói, chặng đường cán đích các mục tiêu của Nghị quyết 28-NQ/TW vẫn còn đó nhiều công việc, nhiệm vụ nhưng với tốc độ triển khai cũng như những hiệu quả ban đầu đạt được đủ để tin rằng, với quyết tâm lớn của toàn ngành cùng những phương thức triển khai, từng bước gỡ khó thời gian tới sẽ giúp cho Nghị quyết đi vào cuộc sống hiệu quả cao hơn nữa. 

Thiên Trường - Bảo Minh