Các thành viên của khối đã dỡ bỏ thuế quan và hạn ngạch vào năm 2022 đối với sản phẩm nông nghiệp của Ukraine nhằm tạo điều kiện cho thực phẩm, chủ yếu là ngũ cốc, được vận chuyển ra thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, phần lớn nguồn cung cuối cùng lại bị kẹt ở các nước Đông Âu, gây nguy hiểm cho sinh kế của nông dân địa phương.

Phát biểu tại hội nghị các bộ trưởng nông nghiệp EU ở Brussels, ông Wojciechowski đã trình bày số liệu thống kê cho thấy cán cân thương mại tổng thể giữa Ukraine và EU rất tích cực trong hai năm qua, mang lại cho nền kinh tế EU doanh thu 19 tỷ euro. Nhìn chung, EU đã xuất khẩu 69 tỷ euro sang Ukraine, trong khi khối này nhập khẩu 50 tỷ euro.

Tuy nhiên, trong lĩnh vực nông nghiệp, tình trạng dư thừa sản phẩm giá rẻ của Kiev đã khiến nông dân EU gặp khó khăn trước những gì họ coi là cạnh tranh không công bằng. Theo Bộ trưởng, trong năm 2022-2023, khối đã thiệt hại hàng tỷ USD do làn sóng nhập khẩu từ Ukraine.

“Xuất khẩu nông sản toàn khối đạt khoảng 6 tỷ euro trong hai năm, nhập khẩu trị đạt 25 tỷ euro, con số còn dư là 19 tỷ euro”, ông Wojciechowski nói với các phóng viên sau cuộc họp diễn ra trong bối cảnh nông dân khắp EU phản đối giận dữ.

Ông lưu ý rằng hàng xuất khẩu của Ukraine ban đầu dự định sẽ được xuất khẩu sang châu Á, châu Phi và Trung Đông, đồng thời kêu gọi thực hiện các bước để chuyển hướng dòng hàng sang các thị trường này.

Căng thẳng giữa các nhà sản xuất nông nghiệp EU lại bùng phát vào tháng 9/2023 khi Brussels từ chối gia hạn các hạn chế.

Ba Lan bất chấp quyết định này và giữ nguyên lệnh cấm nhập khẩu ngũ cốc từ Ukraine nhưng cho phép hàng hóa quá cảnh qua nước này. Những người nông dân biểu tình nói rằng các chuyến hàng vẫn đang được chuyển hướng đến các thị trường địa phương. Những người biểu tình lập luận rằng vì các nhà sản xuất Ukraine không phải tuân thủ các quy định của EU nên sản phẩm của họ rẻ hơn.

Dòng vốn làm mất ổn định thị trường ở Đông Âu, khiến một số thành viên EU, bao gồm cả Ba Lan, cấm nhập khẩu từ nước láng giềng.

Khánh Vy (Theo RT)