Đây là hoạt động thiết thực kỷ niệm 65 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2019), do Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam phối hợp với Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ; Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa tổ chức. Triển lãm góp phần tưởng nhớ, tri ân những chiến công, sự hy sinh to lớn của cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, thanh niên xung phong và dân công hỏa tuyến, là thông điệp gửi tới các thế hệ Việt Nam, động viên, khích lệ phát huy truyền thống, ra sức học tập, cống hiến cho đất nước.

Triển lãm trưng bày trên 300 tài liệu, hình ảnh, hiện vật tiêu biểu, của hàng vạn người dân, dân công từ khắp mọi miền của đất nước tình nguyện trở thành lực lượng xung kích phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ. Thể hiện quyết tâm, khí thế sục sôi “tất cả cho Điện Biên, tất cả để chiến thắng” của nhân dân cả nước. Quyết tâm ấy trở thành sức mạnh biến những người dân đầu trần, chân đất, tay không vũ khí trở thành lực lượng dân công hỏa tuyến, đội hình phục vụ đắc lực cho chiến dịch, góp phần quan trọng trong chiến thắng huyền thoại “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Trong điều kiện tự nhiên khắc nghiệt ở Tây Bắc, lực lượng dân công hỏa tuyến đã sáng tạo ra nhiều phương thức vận chuyển độc đáo, “xẻ núi, bạt đồi, đào hầm”, tận dụng triệt để các phương tiện vận chuyển như bè mảng, xe đạp thồ, trâu bò... để đưa đạn dược, thực phẩm, nhu yếu phẩm kịp thời đến với bộ đội ở tiền tuyến.

Đã có gần 21.000 xe đạp thồ, 7.000 xe cút kít, 1.800 xe trâu bò kéo... được huy động để vận chuyển hơn 24.000 tấn gạo, 1.800 tấn thực phẩm, 1.450 tấn đạn, 10.139 thương binh... Những phương tiện vận chuyển của dân công hỏa tuyến làm kẻ địch bất ngờ, không thể dự tính.

Thắng lợi của Chiến dịch Điện Biên Phủ là tổng hợp của nhiều yếu tố, trong đó sự đóng góp của lực lượng dân công hỏa tuyến là vô cùng to lớn. Như Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã khẳng định: “…Trên mặt trận Điện Biên Phủ, vấn đề cung cấp đạn dược là nhân tố vô cùng quan trọng, quan trọng không kém các vấn đề chiến thuật. Khó khăn về cung cấp lương thực không kém khó khăn về tác chiến. Tình hình cung cấp khẩn trương từng ngày từng giờ, không kém tình hình chiến đấu… quân địch không bao giờ tưởng tưởng được rằng chúng ta có thể khắc phục khó khăn này…”.

Và 65 năm đã trôi qua nhưng chiến thắng Điện Biên Phủ vẫn mãi là mốc son chói lọi bằng vàng trong lịch sử và là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.

Triển lãm với 3 phần nội dung giới thiệu, gồm: Dốc sức cho Điện Biên, Điện Biên - Điểm hẹn quyết chiến, quyết thắng và Âm vang còn mãi; Triển lãm mang đến cho công chúng và du khách nhiều hình ảnh, tư liệu đắt giá, những hiện vật sinh động về một thời hoa lửa. Đó là: Xe đạp thồ, gùi gỗ, súng tiểu liên, súng trường… sử dụng trong thời gian diễn ra chiến dịch Điện Biên Phủ.

Thăm các gian trưng bày, trò chuyện với một số nhân chứng lịch sử, cán bộ, chiến sĩ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao việc Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam phối hợp tổ chức triển lãm “Dân công hoả tuyến trong chiến dịch Điện Biên Phủ”.

Ghi sổ lưu niệm tại triển lãm, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam viết: "... Mãi mãi ngời sáng Bộ đội Cụ Hồ!

Mãi mãi bất diệt chiến sĩ Điện Biên "anh hùng, đầu nung lửa sắt... máu trộn bùn non gan không núng chí không mòn".

Mãi mãi tạc vào lịch sử Dân công hỏa tuyến già trẻ, gái trai "ngày đêm ra tiền tuyến - mấy tầng mây gió lớn mưa to - Dốc Pha Đin, chị gánh anh thồ - Đèo Lũng Lô, anh hò chị hát - Dù bom đạn xương tan, thịt nát - Không sờn lòng, không tiếc tuổi xanh..."

Tự hào thay! cả dân tộc cùng ra mặt trận. Những người con của Dân tộc bình dị, hiền lành nhưng với ý chí "thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ" đã một lòng làm được những điều thần thánh, làm lên chiến thắng Điện Biên lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu.

Tinh thần ấy, ý chí ấy, niềm tự hào ấy cần phải được tiếp tục thắp lửa để bảo vệ vững chắc Tổ quốc và xây dựng đất nước Việt Nam giàu mạnh.

Thành kính trước lớp lớp cha anh đã cống hiến, hy sinh vì tương lai của Dân tộc Việt Nam ta".

Triển lãm kéo dài đến hết ngày 30/5 tại Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam.

P.V