Uber Technologies và Lyft từng từ bỏ tham vọng lớn phát triển dòng xe taxi tự lái của riêng mình cách đây vài năm. Giờ đây, họ đang cải tổ mô hình kinh doanh để thích nghi với các đối thủ có thể đã tìm ra giải pháp công nghệ tối ưu.

Hai "ông lớn" trong ngành gọi xe đang chuẩn bị triển khai dịch vụ taxi tự lái đến tận cửa nhà khách hàng với các tính năng mới trên ứng dụng, cho phép khách hàng mở cốp xe hay bấm còi thông qua điện thoại. Họ cũng đang xây dựng cơ sở hạ tầng để bảo trì các xe taxi công nghệ cao này và đào tạo đội ngũ nhân viên hỗ trợ nhằm giải quyết các tình huống không có tài xế trên xe.

Dự kiến trong năm nay, cả Uber và Lyft sẽ tích hợp xe tự lái từ Waymo (thuộc tập đoàn Alphabet) và một số công ty khác vào ứng dụng của mình. Trong những tháng tới, khách hàng tại Austin, bang Texas, và Atlanta sẽ có thể gọi taxi Waymo thông qua ứng dụng Uber. Trong khi đó, Lyft dự kiến sẽ cung cấp dịch vụ taxi tự lái từ May Mobility tại Atlanta.

Uber và Lyft đã cam kết quản lý đội xe tự lái này, tìm kiếm địa điểm lưu trữ xe, lắp đặt các trạm sạc và hệ thống internet tốc độ cao, cũng như đào tạo nhân viên bảo trì các thiết bị như camera, lidar và các công nghệ khác mà xe tự lái phụ thuộc.

“Việc xây dựng chi tiết ở mức độ này đòi hỏi nhiều năm làm việc”, Andrew Macdonald, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách mảng di chuyển của Uber, cho biết. “Đây không phải là điều có thể làm được chỉ bằng một cú bấm nút”.

Công nghệ xe tự lái dần bứt phá

Các động thái này xuất phát từ những dấu hiệu rõ ràng cho thấy công nghệ xe tự lái có thể sớm mở rộng ra ngoài một số thị trường thử nghiệm. Waymo, đơn vị đã ra mắt ứng dụng công khai tại San Francisco vào năm ngoái, đang thách thức vị thế của Uber và Lyft tại một số khu vực trong thành phố, theo công ty nghiên cứu thị trường YipitData. Sự gia tăng nhanh chóng của xe tự lái cũng khiến một số tài xế lo ngại về công việc của mình.

Trước đây, Uber và Lyft từng đầu tư hàng tỷ USD vào việc phát triển xe tự lái. Người sáng lập Uber, Travis Kalanick, từng khẳng định rằng công ty cần dẫn đầu trong việc chuyển đổi sang công nghệ xe tự lái nếu không muốn bị lạc hậu. Tuy nhiên, trong thời kỳ đại dịch, cả hai công ty đã từ bỏ nỗ lực tốn kém này và bán các đơn vị phát triển xe tự lái của mình.

Hiện tại, họ cạnh tranh để trở thành nền tảng cho công nghệ taxi robot do các công ty khác phát triển. Uber đã công bố hơn 5 quan hệ đối tác với các công ty robotaxi tại Mỹ trong vòng 5 tháng qua, bao gồm Los Angeles, Dallas và các thành phố khác. Thỏa thuận giữa Uber và Waymo cho phép khách hàng tại Austin và Atlanta gọi taxi tự lái chỉ thông qua ứng dụng Uber, nhằm ngăn Waymo chiếm thị phần tại các thành phố này.

Taxi tự lái vẫn là một bài toán kinh doanh khó giải

Mặc dù vậy, các nhà lãnh đạo ngành gọi xe vẫn đặt cược vào việc các công ty robotaxi sẽ thích hợp hơn khi hợp tác với những nền tảng đã phổ biến để tránh tình trạng xe không có khách.

Theo Giám đốc điều hành Uber, ông Dara Khosrowshahi, có thể mất cả thập kỷ trước khi một nửa số chuyến đi của Uber tại Mỹ được thực hiện bởi xe tự lái. Thậm chí, công nghệ này có thể không hoạt động hiệu quả tại các thành phố đông đúc như New York hoặc trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, theo nhà phân tích Robert Mollins của Gordon Haskett Research Advisors.

“Không ai nói rằng hãy đưa những chiếc xe này đến Boston vào giữa mùa đông”, Mollins nhận xét. “Câu hỏi đặt ra là điều gì sẽ xảy ra khi tất cả các cảm biến này bị tuyết phủ kín?”.

General Motors gần đây đã từ bỏ việc phát triển dòng xe tự lái Cruise. Tesla thì dự kiến sẽ bắt đầu sản xuất dòng xe Cybercab trước năm 2027, trong khi Amazon đang thử nghiệm xe tự lái Zoox.

Khách hàng dần đón nhận công nghệ mới

Mặc dù vậy, khách hàng dường như đang ngày càng quen thuộc với công nghệ này. Vào tháng 8, Waymo đã phục vụ gần 500.000 lượt hành khách tại California, tăng mạnh so với chưa đến 20.000 lượt vào năm trước đó.

Dữ liệu từ YipitData cho thấy Waymo đã chiếm 22% thị phần tại khu vực hoạt động ở San Francisco vào tháng 11. Trong khi đó, thị phần của Lyft tại đây giảm xuống còn 22%, so với mức 34% vào tháng 8/2023. Thị phần của Uber cũng giảm 10 điểm phần trăm, xuống còn 55% trong cùng kỳ.

Uber và Lyft cho biết họ chưa mất khách vào tay Waymo, và lượng đặt chuyến của họ tại thành phố này vẫn tăng trưởng.

Giám đốc điều hành Lyft, David Risher, cho rằng xe tự lái đã mở rộng tổng thị trường gọi xe bằng cách mang đến những lý do mới để khách hàng sử dụng dịch vụ. Ông cho biết, du khách tại San Francisco thường gọi taxi tự lái vì sự mới lạ và vì Waymo sử dụng dòng xe cao cấp Jaguar.

Tuy nhiên, Risher cũng dự đoán rằng trải nghiệm xe tự lái trong tương lai sẽ khác biệt hơn khi công nghệ này được tích hợp trên các dòng xe ít sang trọng hơn.

Tương lai vẫn đầy thách thức

Trong khi đó, một số tài xế cảm thấy bị cạnh tranh khốc liệt. Ghulam Sakhi, một tài xế Lyft tại khu vực vịnh San Francisco, cho biết việc kiếm tiền đã trở nên khó khăn sau khi các công ty cắt giảm tiền thưởng vài năm trước. Giờ đây, ông chủ yếu chở khách đến và đi từ sân bay, nơi taxi tự lái vẫn chưa được phép hoạt động.

“Waymo không phải là vấn đề duy nhất”, Sakhi nói. “Có thể sang năm, taxi robot của Tesla sẽ xuất hiện. Lúc đó thì sao?”.

An Nhiên (Theo The Wall Street Journal)