Trong số báo 40 ra ngày 1/10/2020, Báo Nhà báo và Công luận đã thông tin đến bạn đọc về sự việc, nhiều người dân bị thu hồi đất thuộc dự án xây dựng công trình cầu Kỳ Cùng, TP. Lạng Sơn (hạng mục Cầu và công viên phía Bắc cầu Kỳ Cùng) khiếu nại UBND TP. Lạng Sơn bồi thường, bố trí tái định cư chưa đúng quy định dẫn đến quyền lợi của người dân không được đảm bảo.

Trong khi đó, UBND TP. Lạng Sơn lại “ưu ái” cho nhiều hộ dân không đủ điều kiện nhưng vẫn được cấp đất tái định cư tại khu vực mặt đường Nhị Thanh (phường Nhị Thanh, TP. Lạng Sơn – các lô đất ở vị trí đường Nhị Thanh có giá trị cao, thuận lợi cho kinh doanh).

Qua đơn thư của công dân và phản ánh của báo chí, UBND TP. Lạng Sơn (trên cơ sở báo cáo UBND tỉnh Lạng Sơn xin ý kiến) đã tiến hành kiểm tra, xem xét, giải quyết để trả lại quyền lợi chính đáng cho một số hộ gia đình như: Hộ ông Nguyễn Xuân Bắc (thường trú tại số 08 Lê Lợi, khối 01, phường Vĩnh Trại – tính lại hệ số K); hộ bà Nguyễn Thị Lan (số 16, đường Lê Lợi, phường Vĩnh Trại – được cấp thêm một lô đất tái định cư).

Tuy nhiên, trường hợp hộ ông Nguyễn Văn Hà (mẹ là Nguyễn Thị Lợi -  HKTT: số 8, đường Lê Lợi, khối 1, phường Vĩnh Trại, TP Lạng Sơn) gửi đơn thư đến cơ quan báo chí phản ánh: UBND TP. Lạng Sơn không xem xét hoàn cảnh, trường hợp ông và mẹ ông (đã mất sức lao động) là thân nhân người có công với cách mạng dẫn đến việc bồi thường hỗ trợ và bố trí tái định cư không công bằng.

Cụ thể, gia đình ông bị thu hồi đất tại mặt đường Lê Lợi. Tuy nhiên, khi bố trí tái định cư, UBND TP. Lạng Sơn không bố trí cho gia đình ông tại mặt đường Nhị Thanh như các hộ gia đình khác có đất bị thu hồi mà lại giao tái định cư tại vị trí đường nội bộ (khu vực có giá trị thấp và khó khăn trong kinh doanh).

Theo tìm hiểu của phóng viên, hộ ông Nguyễn Văn Hà (mẹ là Nguyễn Thị Lợi) là thân nhân người có công với cách mạng là liệt sĩ Nguyễn Văn Chưng – thuộc diện liệt sĩ có công với cách mạng theo số hồ sơ số 208/TTga. Liệt sĩ Nguyễn Văn Chưng là ông ngoại của ông Hà.

Ông Hà và bà Lợi cũng là thân nhân người có công với cách mạng là liệt sỹ Nguyễn Đức Thành – thuộc diện liệt sỹ có công với cách mạng theo số hồ sơ số: 525/TTga. Liệt sỹ Nguyễn Đức Thành là ông nội của ông Hà.

Hiện nay, bà Lợi đang ở cùng với ông Hà và là người thờ cúng liệt sỹ.

Ngày 18/7/2019, UBND TP. Lạng Sơn ban hành quyết định thu hồi đất số 2954/QĐ-UBND để thực hiện dự án Cầu Kỳ Cùng (hạng mục Cầu và công viên phía Bắc cầu Kỳ Cùng) đối với hộ ông Nguyễn Văn Hà, diện tích bị thu hồi: 41,6m2.

Theo Quy chế giao đất tái định cư (ban hành tại Quyết định số 929/QĐ-UBND ngày 20/3/2019 của UBND TP. Lạng Sơn) thì gia đình ông Hà được bố trí một lô đất tái định cư tại khu vực phường Nhị Thanh, TP. Lạng Sơn. Do mặt tiền tiếp giáp phía đường Lê Lợi nhỏ hơn 3m nên lô đất sẽ nằm ở khu vực đường nội bộ của khu tái định cư.

Tuy nhiên, trong quá trình tiến hành bồi thường hỗ trợ và tái định cư, UBND TP. Lạng Sơn cho nhiều trường hợp hộ gia đình mặc dù không đủ điều kiện nhưng vẫn được “ưu ái” bố trí cấp đất tái định cư tại mặt đường Nhị Thanh.

Như trường hợp của hộ ông Nguyễn Văn Hành bị thu hồi diện tích 27,8m2 đất thuộc thửa đất số 58, tờ bản đồ số 38, bản đồ địa chính phường Tam Thanh. Đối chiếu theo quy chế thì không đủ điều kiện – chỉ được bố trí đất tái định cư khu vực đường nội bộ; tuy nhiên, hộ ông Hành vẫn được giao một ô đất tái định cư diện tích 75m2 tại mặt đường Nhị Thanh. Trường hợp này, UBND TP. Lạng Sơn lấy lý do là do gia đình có hoàn cảnh khó khăn.

Đặc biệt, trường hợp hộ ông Trình Tân San bị thu hồi diện tích thửa đất số 105, diện tích 36m2; Hộ bà Trình Thị Nga bị thu hồi thửa đất số 107, diện tích 39m2 (cùng tờ bản đồ số 28, bản đồ địa chính phường Vĩnh Trại).

Đối chiếu theo quy chế (diện tích thu hồi theo sổ đỏ phải bằng hoặc lớn hơn 40m2), hộ ông San, bà Nga không đủ điều kiện được giao đất tái định cư tại khu vực mặt đường Nhị Thanh. Tuy nhiên, UBND TP. Lạng Sơn vẫn cho hai hộ này đủ điều kiện được giao đất tái định cư tại khu vực mặt đường Nhị Thanh (theo Quyết định số 3535/QĐ-UBND ngày 30/8/2019).

Để hợp thức hóa việc giao đất tái định cư này, UBND TP. Lạng Sơn đã “biến” diện tích 10,47m2 là diện tích “lối đi” thuộc một phần thửa đất số 128, tờ bản đố số 28, bản đồ địa chính phường Vĩnh Trại chia cho hai hộ gia đình ông San, bà Nga.

Nhưng qua thanh kiểm tra, UBND tỉnh Lạng Sơn đã “tuýt còi” và yêu cầu UBND TP. Lạng Sơn phải thực hiện đúng quy định của pháp luật liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án đối với hộ ông San, bà Nga. Buộc UBND TP. Lạng Sơn phải thu hồi, hủy bỏ các Quyết định thu hồi đất và Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ đối với hai trường hợp đã ban hành trước đó.

Tuy nhiên, cho đến nay, lấy “lý do” là gia đình ông San bị thu hồi đất mặc dù không đủ diện tích 40m2 nhưng “mặt tiền rộng” nên vẫn ưu ái cho gia đình ông San, bà Nga được bố trí tái định cư tại mặt đường Nhị Thanh.

Một trường hợp khác là hộ ông Lê Văn Thanh (là thương binh) cũng bị thu hồi đất để thực hiện dự án. Mặc dù không đủ điều kiện giao đất tái định cư tại mặt đường Nhị Thanh nhưng ông Thanh đã được UBND TP. Lạng Sơn xem xét cho bốc thăm lại để nhận vị trí đất tái định cư tại mặt đường Nhị Thanh.

Theo Luật sư Nguyễn Đào Tơ – Văn phòng Luật sư Hoàng Huy (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) nhận định, việc UBND TP. Lạng Sơn đã áp dụng chế độ chính sách để “ưu tiên” cho các trường hợp thuộc diện được bồi thường hỗ trợ và bố trí tái định cư thì cần áp dụng một cách công bằng, khách quan và xem xét một cách thấu tình, đạt lý đối với từng trường hợp. Đặc biệt là trong việc bố trí tái định cư.

Đối với trường hợp hộ gia đình ông Nguyễn Văn Hà (mẹ là Nguyễn Thị Lợi) đã chứng minh được là gia đình chính sách – thân nhân người có công với cách mạng, đang thờ cúng liệt sỹ; Trong khi đó, bà Lợi lại mất khả năng lao động, hoàn cảnh gia đình khó khăn thì UBND TP. Lạng Sơn cần xem xét, giải quyết trên cơ sở đã áp dụng việc ưu tiên với các trường hợp hộ gia đình chính sách, người có công với cách mạng từ trước đó.

Thiết nghĩ, UBND tỉnh Lạng Sơn, UBND TP. Lạng Sơn cần có biện pháp giải quyết kịp thời, thấu đáo, tránh khiếu kiện kéo dài.

Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin.

Quốc Trần