Với mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động trông giữ phương tiện trên địa bàn, minh bạch về giá, hạn chế thất thu; thành phố Hà Nội đã thí điểm mô hình trông giữ xe thông minh iParking kể từ tháng 4/2017 trên 2 tuyến phố Lý Thường Kiệt và Trần Hưng Đạo (quận Hoàn Kiếm).

Sau một thời gian triển khai, mô hình iParking đã bộc lộ nhiều bất cập, nhất là việc khách hàng vẫn phải sử dụng tiền mặt để thanh toán, cho nên vẫn dừng ở mức “thí điểm” chứ chưa được nhân rộng tại các đô thị lớn trong cả nước.

Ghi nhận thực tế của PV Báo Nhà báo và Công luận ngay tại hai tuyến phố áp dụng trông giữ xe bằng dịch vụ iParking: Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo vẫn xuất hiện tình trạng người gửi xe thanh toán bằng tiền mặt cho nhân viên trông giữ. Dọc hai bên đường, tại các điểm dừng đỗ luôn có nhân viên thường xuyên túc trực. Thậm chí, những nhân viên này sẵn sàng đi hẳn xuống lòng đường ra chào mời nếu thấy chủ phương tiện ô tô có nhu cầu gửi, sau đó ghi vé cho khách và thu tiền phí trông coi phương tiện một cách… thủ công.

Một số khách hàng khi được hỏi vẫn “tặc lưỡi” cho rằng, thói quen sử dụng tiền mặt để thanh toán phí trông giữ phương tiện vẫn phổ biến đối với đại đa số người dân. Bên cạnh đó, việc thanh toán qua tin nhắn thường là rất lâu hoặc bị lỗi. Trong khi thanh toán bằng thẻ ngân hàng khiến người dân lo lắng về tính bảo mật của dịch vụ.

Thông tin từ người dân sống tại khu vực cho biết, hiện nay hoạt động trông giữ phương tiện ở đây chỉ thu bằng tiền mặt. Những biển báo thể hiện giá dịch vụ trông giữ thì còn nhưng nhiều biển báo với mã QR để người dùng thanh toán đã không còn. Khảo sát thêm tại một số điểm trông giữ iParking khác trên các tuyến phố của Hà Nội như: Nguyễn Du, Trần Nhân Tông, Lê Thánh Tông, Bạch Mai, Văn Cao... tình trạng tương tự cũng diễn ra.

Trước đó ngày 23/1/2019, Công ty TNHH Một thành viên Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội và Công ty Cổ phần Đầu tư CIS đã phải có văn bản báo cáo và được thành phố chấp thuận cho tạm dừng hoạt động trông giữ xe theo mô hình iParking do vướng mắc về cơ sở pháp lý giữa hai đơn vị cũng như trong việc quản lý tài chính đối với doanh nghiệp nhà nước.

Không chỉ tại Hà Nội, việc thu phí dừng đỗ ô tô dưới lòng đường bằng ứng dụng công nghệ My Parking, không sử dụng tiền mặt tại TP. Hồ Chí Minh cũng đã bộc lộ hàng loạt những bất cập.

Theo thống kê của Sở GTVT TP. Hồ Chí Minh từ tháng 8/2018 - 4/2019 cho thấy trong thời gian thí điểm việc thu phí dừng đỗ ô tô bằng ứng dụng công nghệ, số thu thực tế ngày càng giảm. Trong tháng 9/2018, số phí thu được chỉ khoảng 300 triệu đồng/tháng, có ngày thu chưa đến 10 triệu đồng. Những tháng đầu năm 2019, số thu tiếp tục giảm đến mức khó tin chỉ vài triệu thậm chí vài trăm ngàn đồng một ngày.

Để chống thất thu, tháng 5/2019, TP. Hồ Chí Minh đã giao cho Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích Thanh niên xung phong thực hiện việc thu phí. Nhưng chỉ sau một tháng chuyển giao, đơn vị đã công bố một con số “không tưởng” về doanh thu thực tế một tháng chỉ đạt 184 triệu đồng. Trong khi đơn vị này phải chi ra hơn 840 triệu đồng để trả lương cho nhân viên đi thu tiền.

Trao đổi với PV Báo Nhà báo và Công luận, ông Bùi Danh Liên - Nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô TP. Hà Nội cho biết, ứng dụng công nghệ thông tin trong mọi lĩnh vực, mọi ngành nghề đang là xu thế của tương lai. Đặc biệt trong khi nhu cầu về điểm đỗ xe tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh là rất lớn nhưng khả năng đáp ứng thực tế còn hạn chế, việc áp dụng mô hình điểm đỗ xe thông minh iParking là phù hợp.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện phải có sự giám sát chặt chẽ, tránh “nói một đằng, làm một nẻo”, thay vì nhập mã của điểm đỗ và thanh toán tiền phí trông giữ xe qua ứng dụng iParking; nhân viên vẫn thực hiện hình thức rất thủ công là thu tiền mặt của người gửi xe. Việc thu phí như trên sẽ gây khó khăn cho việc quản lý phương tiện và những hoài nghi về tính minh bạch, thất thu ngân sách.

Theo nhiều chuyên gia nhận định, về lâu dài để đảm bảo nhu cầu đỗ xe thì các nhà cao tầng phải có hầm đỗ xe, các khu đô thị mới phải có đất lưu không để có điểm trông giữ phương tiện. Ngoài ra, trong quy hoạch phát triển của Thủ đô nói riêng và đô thị nói chung, các cơ quan quản lý nhà nước phải kiên quyết dành quỹ đất đưa vào kế hoạch làm bãi đỗ xe. Tránh trường hợp vì lợi nhuận, các chủ đầu tư không quan tâm hoặc sử dụng sai mục đích diện tích dành cho đỗ xe.

Bên cạnh đó, để ứng dụng iParking hoạt động hiệu quả, cần tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm tại các điểm trông giữ xe bằng ứng dụng iParking nói riêng và các điểm trông giữ xe nói chung nhằm bảo đảm an ninh trật tự.

Đặc biệt yêu cầu các đơn vị trông giữ xe lắp đặt camera giám sát truyền dữ liệu về đơn vị quản lý phần mềm và cơ quan quản lý nhà nước để cùng giám sát hoạt động tại các điểm trông giữ xe bảo đảm sự minh bạch. Tổ chức đấu thầu công khai để chọn một đơn vị tổ chức thu phí có năng lực, ứng dụng công nghệ mới vừa đáp ứng nhu cầu của khách hàng tránh tiêu cực trong quá trình thu phí.

Thế Anh