Chiều 6/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia phòng chống AIDS, ma túy, mại dâm đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị lần thứ 14 cấp Chủ tịch Ủy ban quốc gia về hợp tác phòng, chống ma túy tiểu vùng sông Mekong, diễn ra tại Bắc Kinh, Trung Quốc.

Tham dự hội nghị có gần 100 đại biểu chính thức từ 6 nước Campuchia, Thái Lan, Myanma, Trung Quốc, Lào, Việt Nam và Cơ quan phòng, chống ma túy và tội phạm của Liên Hợp Quốc (UNODC). Đồng chí Vương Tiểu Hồng, Bí thư Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản, Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Bộ Công an kiêm Chủ tịch Ủy ban quốc gia phòng, chống ma túy Trung Quốc chủ trì hội nghị.

Việt Nam ủng hộ quan điểm không khoan nhượng với ma túy

Theo báo cáo của UNODC, trong năm 2022, khu vực Đông và Đông Nam Á đã thu giữ hơn 151 tấn ma túy các loại, trong đó chủ yếu là ma túy tổng hợp. Thu giữ ketamine (một loại ma túy tổng hợp nguy hiểm, phổ biến trong năm 2022) là 27,4 tấn, tăng 167% so với năm 2021.

Khu vực tam giác vàng, nằm sát khu vực biên giới các nước Lào, Myanmar, Thái Lan, được xác định là nguồn cung ma túy lớn thứ hai trên thế giới, hàng năm cung cấp ra thị trường trên 80 tấn heroine và hàng nghìn tấn ma túy tổng hợp các loại. Từ đây, ma túy được vận chuyển đến các nước trong khu vực Tiểu vùng tiêu thụ và chuyển đi nước thứ ba với nhiều hình thức, thủ đoạn tinh vi.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đánh giá trong 30 năm qua, cơ chế hợp tác Tiểu vùng sông Mekong (MOU) về phòng, chống ma túy đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói, giảm nghèo và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân các nước thành viên.

Thực hiện trách nhiệm thành viên, Chính phủ Việt Nam đã ban hành các chính sách tầm vĩ mô với những mục tiêu dài hạn, trong đó có Chương trình quốc gia phòng, chống ma tuý giai đoạn 2021-2025 và Chiến lược quốc gia phòng, chống ma túy với mục tiêu dài hạn tầm nhìn đến năm 2030.

Việt Nam đã thông qua Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về phòng, chống ma túy; kiện toàn Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Ủy ban...

"Việt Nam ủng hộ quan điểm không khoan nhượng với ma túy và tiếp tục theo đuổi mục tiêu lâu dài hướng tới một khu vực không ma túy, cân bằng giữa giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại thông qua các biện pháp thực thi pháp luật và các giải pháp kinh tế - xã hội nhằm loại bỏ các nguyên nhân sâu xa dẫn đến tệ nạn ma túy, đồng thời chú trọng hợp tác quốc tế trong phòng, chống ma túy trên nguyên tắc của 03 Công ước quốc tế về phòng, chống ma túy", Phó Thủ tướng khẳng định.

Tội phạm và tệ nạn ma túy là vấn đề mang tính quốc tế, một quốc gia đơn lẻ không thể tự giải quyết

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nêu rõ, thời gian gần đây tình hình sản xuất, mua bán, vận chuyển và sử dụng ma túy ở khu vực và trên thế giới diễn biến rất phức tạp; hoạt động sản xuất, mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma tuý, đặc biệt là ma tuý tổng hợp tiếp tục gia tăng; tội phạm ma túy gia tăng các hoạt động phạm tội cả về quy mô, tính chất và mức độ nghiêm trọng với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, gây khó khăn trong công tác phòng ngừa, đấu tranh.

Số người sử dụng ma tuý tiếp tục tăng và duy trì ở mức cao trên toàn thế giới, từ 240 triệu người năm 2011 lên 296 triệu người năm 2023, tương đương 5,8% dân số toàn cầu trong độ tuổi 15-64, tăng trung bình 23% sau 10 năm. Trong khi đó công tác điều trị cho người nghiện và người sử dụng ma tuý vẫn chưa đáp ứng được tình hình thực tế, đặc biệt là điều trị cho người sử dụng ma tuý tổng hợp.

"Thực trạng trên cho thấy tội phạm và tệ nạn ma túy đang là thách thức nghiêm trọng đối với tinh thần thượng tôn pháp luật và sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia, là mối nguy hại cho cộng đồng và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe thể chất và tinh thần của người dân", Phó Thủ tướng nêu rõ và cho rằng đây là vấn đề mang tính quốc tế, một quốc gia đơn lẻ không thể tự giải quyết; đòi hỏi sự hợp tác quốc tế chặt chẽ, phương pháp tiếp cận toàn diện, giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại; hợp tác trên nguyên tắc tuân thủ luật pháp quốc tế, tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ và cùng hỗ trợ lẫn nhau.

Để ứng phó kịp thời với những thách thức đặt ra từ tình hình ma túy, Phó Thủ tướng cho rằng các nước thành viên cần tiếp tục thể hiện sự đoàn kết, thống nhất trong quan điểm, lập trường đối với chính sách kiểm soát ma túy toàn cầu, tích cực đóng góp tiếng nói vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế.

Các nước thành viên cần xác định các công ước quốc tế về vấn đề ma túy là nguyên tắc, nền tảng cho các chiến lược, chính sách toàn cầu và các nỗ lực hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy; ủng hộ vai trò của Ủy ban ma túy Liên Hợp Quốc trong hoạch định chính sách về phòng, chống ma túy.

Cùng với đó, cần nâng cao chất lượng trao đổi thông tin qua cơ quan đầu mối; hỗ trợ nâng cao năng lực, chia sẻ kinh nghiệm trong công tác phòng, chống ma túy; triển khai các đợt cao điểm tuyên truyền, tấn công, trấn áp tội phạm ma túy trên tuyến biên giới; tiến hành điều tra chung, đấu tranh chuyên án chung, nâng cao năng lực tác chiến xuyên quốc gia đấu tranh với tội phạm về ma túy, đặc biệt ở các địa phương có chung đường biên giới.

Phó Thủ tướng mong muốn UNODC tiếp tục phát huy vai trò xây dựng các chương trình hợp tác khu vực và quản lý sử dụng có hiệu quả nguồn lực; kêu gọi sự hỗ trợ và xây dựng các chương trình, sáng kiến hợp tác phòng, chống ma túy có hiệu quả trong thời gian tới.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng khẳng định Việt Nam quyết tâm và cam kết tăng cường hợp tác với UNODC, các nước Tiểu vùng sông Mekong và trên thế giới về phòng chống ma túy để cùng phấn đấu cho mục tiêu chung: vì hòa bình, ổn định, phát triển thịnh vượng và xây dựng một khu vực không ma túy.

Hội nghị đã thông qua Kế hoạch hành động tiểu vùng lần thứ 12, Tuyên bố chung Bắc Kinh, và Sáng kiến của Trung Quốc về giải quyết vấn đề ma tuý tổng hợp ở khu vực Tiểu vùng sông Mekong. Nội dung của Tuyên bố chung tập trung vào đánh giá tình hình tội phạm ma túy ở tiểu vùng; những khó khăn, thách thức và cam kết của các nước trong thực hiện các hoạt động phòng, chống ma túy ở tiểu vùng.

Trong khi đó, Sáng kiến của Trung Quốc về giải quyết vấn đề ma tuý tổng hợp ở khu vực Tiểu vùng sông Mekong đưa ra những giải pháp cụ thể với sự hỗ trợ của Trung Quốc trong việc thực hiện các hoạt động hành pháp, kiểm soát hóa chất, giám định ma túy.