Cụ thể, ngày 25/12/2023, ông Nguyễn Văn Nam, Chủ tịch UBND xã Tiên Sơn đã kí văn bản số 335/QĐ-UBND lựa chọn Công ty TNHH giống cây trồng và vật nuôi Bắc Giang (có địa chỉ tại xã Hồng Thái, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) làm nhà thầu cung cấp 19 con bò cái Brahman giống (có tổng trọng lượng là 2.945 kg, tương đương khoảng 15 - 17 triệu đồng/con) và 4.582 kg cám ngô.

Ngay sau khi trúng thầu, UBND xã Tiên Sơn và Công ty TNHH giống cây trồng và vật nuôi Bắc Giang đã tiến hành cấp phát con giống cho 19 hộ có hoàn cảnh nghèo, cận nghèo và mới thoát nghèo.

Là một trong số 19 hộ nghèo của xã Tiên Sơn được hỗ trợ bò cái Brahman sinh sản, gia đình ông Thành (chồng bà Phạm Thị Sáu), ở xóm Hạ Lát vô cùng phấn khởi. Nhưng từ khi nhận bò đến nay, ông Thành vẫn lăn tăn về trọng lượng của con bò có đúng với yêu cầu mà Nhà nước hỗ trợ, qua thời gian chăn nuôi, ông cho biết bò rất nhát và chậm phát triển.

Ông Thành cũng cho rằng, con bò mà ông nhận chỉ được định giá thấp hơn 12 triệu, bé hơn so với định giá mà xã đưa ra. Đặc biệt, sau khi nhận bò gia đình ông đã phải đóng cho cán bộ của UBND xã Tiên Sơn là 1 triệu đồng mà không có phiếu thu.

Cũng nằm trong danh sách hộ nghèo được Nhà nước hỗ trợ bò cái Brahman sinh sản, con bò nhà anh Dương Đức Cường ở xóm Hạ Lát nuôi được ít thời gian đã xuất hiện nhiều vết đốm trắng giống như bị nấm lan rộng ra khắp đầu của con bò.

Có lẽ “dở khóc, dở cười” nhất trong 19 hộ nghèo nhận hỗ trợ bò từ Nhà nước là hộ gia đình chị Nguyễn Thị Hương Ngàn, ở xóm Thần Chúc, xã Tiên Sơn. Theo những hộ dân kể lại, từ khi chị Ngàn nhận bò đến nay, chưa ngày nào gia đình được bình yên, chị đã nhiều lần “kêu” lên xã để trả lại bò với lí do “bò quá nghịch”.

Con bò mà chị Ngàn nhận được rất hung dữ, ai lại gần đều bị tấn công, để được yên ổn gia đình chị phải nhờ nhiều người tìm cách mới có thể nhốt con bò này vào một khu vườn có tường bao quanh. Hiện nay, con bò nhà chị Ngàn cũng xuất hiện nhiều đốm trắng giống như bị nấm lan rộng ra khắp thân bò.

Trường hợp nhà bà Đỗ Thị Tụng, ở xóm Thần Chúc, xã Tiên Sơn cũng tương tự. Ngay sau khi nhận bò về nuôi, con bò đã xổng ra ngoài và tấn công làm bà bị thương phải đi bệnh viện để thăm khám. Sau một thời gian bò có dấu hiệu giống như bị ghẻ lở nên bà Tụng đã gọi người đến bán với giá 5 triệu đồng, hiểu ra bò Nhà nước hỗ trợ không được bán nên bà đã mua một con bò khác tương tự có giá trị hơn 14 triệu đồng. Theo nhiều hộ dân xung quanh cho biết, con bò mà bà mua có giá vừa rẻ lại to và đẹp hơn con bò mà Nhà nước hỗ trợ có giá khoảng 15 - 17 triệu đồng.

Đáng nói, theo yêu cầu kỹ thuật, ngoài việc cung cấp cho các hộ dân con giống, nhà thầu phải cung cấp cả cám ngô (nguyên liệu là ngô hạt ngoài thị trường và nghiền thành cám) cho các hộ dân. Tuy nhiên, thay vì cung cấp cám ngô, thì Công ty TNHH giống cây trồng và vật nuôi Bắc Giang lại cung cấp cho mỗi hộ 5 bao ngô (loại hạt) có tổng trọng lượng là 250 kg. Như vậy, trong quá trình chăn nuôi các hộ dân nghèo sẽ phải mất thêm chi phí xay xát mới có cám để cho bò ăn.

Không chỉ băn khoăn, lo lắng về tình trạng bò bị mắc bệnh, bò rất hung dữ, mà các hộ dân còn thắc mắc về việc bò được hỗ trợ có giá trị 15 - 17 triệu đồng/con, nhưng thực tế chỉ được định giá khoảng 8 - 12 triệu đồng/con. Đặc biệt, nhiều người dân nhận bò nhưng không biết trọng lượng con bò mình nhận nặng bao nhiêu kg?

Mặt khác, toàn bộ 19 hộ nghèo của xã Tiên Sơn khi nhận bò về nuôi đều phải nộp số tiền bằng 5% giá trị của con bò cho cán bộ xã, cụ thể là 1 triệu đồng. Có những người không biết đây là loại tiền gì, nhiều người đã đóng tiền nhưng không được nhận phiếu thu tiền.

Ông Nguyễn Văn Hồi - Phó Chủ tịch UBND xã Tiên Sơn cho biết, trong quá trình giao bò cho các hộ dân, nhà thầu và cán bộ xã cũng không tiến hành cân lại trọng lượng của các con bò, nhà thầu cũng không bàn giao lại giấy tờ thú y liên quan đến từng con giống mà đơn vị cung cấp. Ông Hồi cũng cho biết là tạm thu mỗi hộ là 1 triệu đồng tiền đối ứng 5% để nộp vào ngân sách Nhà nước.

Để thông tin khách quan đa chiều, phóng viên đã liên hệ ông Nguyễn Văn Quyền, Giám đốc Công ty TNHH giống cây trồng và vật nuôi Bắc Giang, được biết cả lô bò cung cấp cho UBND xã Tiên Sơn đã được Chi cục thú y lấy mẫu máu và tiêm phòng nhưng không có phiếu xác nhận tiêm phòng của từng con. Còn việc công ty cung cấp hạt ngô thay vì cám ngô, ông Quyền giải thích sợ người dân để cám ngô lâu sẽ bị ẩm, mốc và hỏng. Về định giá bò cao, ông Quyền giải thích do phải gánh thêm nhiều loại chi phí khác như tiêm phòng, bảo hành, vận chuyển nên có thể cao hơn giá người dân tự mua.

Theo tìm hiểu của phóng viên, trong thời gian vừa qua, Công ty TNHH giống cây trồng và vật nuôi Bắc Giang liên tiếp được các xã phường thuộc thị xã Việt Yên lựa chọn làm đơn vị cung cấp giống vật nuôi cho chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Có thể kể đến như: Phường Bích Động, Hồng Thái, xã Hương Mai, Nghĩa Trung, Việt Tiến, Minh Đức và Trung Sơn.

Trước những dấu hiệu bất thường trong quá trình bàn giao con giống cho các hộ dân nghèo ở xã Tiên Sơn, kính đề nghị UBND thị xã Việt Yên cùng các cơ quan chuyên môn tiến hành kiểm tra và xử lí nghiêm (nếu sai phạm) để các dự án thuộc chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững được triển khai một cách hiệu quả theo chính sách của Nhà nước.

Báo Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin.

Phùng Thọ