Theo đó, không chỉ là đô thị đầu tàu, Vĩnh Yên còn được định hướng trở thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh Vĩnh Phúc.

Bước vào thời kỳ lịch sử mới, đầu năm 1930, chỉ ít ngày sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, thị xã Vĩnh Yên cũng là vùng đất đầu tiên của tỉnh được Đảng gieo mầm cách mạng. Đến tháng 4/1941, Xứ ủy Bắc Kỳ quyết định thành lập Ban cán sự thị xã Vĩnh Yên, sự kiện này là dấu mốc quan trọng về sự hình thành tổ chức tiền thân của Đảng bộ thành phố hiện nay.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, nhân dân Vĩnh Yên có nhiều đóng góp quan trọng về sức người, sức của để làm nên chiến thắng năm 1954. Trong đó, có hai trận đánh lịch sử ở Mậu Thông và Núi Đinh gây tiếng vang lớn trong cả nước.

Do có nhiều thành tích trong kháng chiến, Đảng bộ và nhân dân Vĩnh Yên được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý: Thành phố Vĩnh Yên và ba xã, phường được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ chống thực dân Pháp.

Sau hơn 20 năm tái lập tỉnh, Vĩnh Yên hôm nay đã có sự đổi thay vô cùng ngoạn mục, khác xa với Vĩnh Yên của nhiều năm về trước, đó là điều mà bất cứ ai đặt chân đến Vĩnh Phúc cũng đều nhận thấy. Hiện TP. Vĩnh Yên không chỉ là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh mà còn là bộ mặt của Vĩnh Phúc, nơi thể hiện rõ nét những gì tinh hoa, đặc sắc nhất của tỉnh, nơi khiến người dân Vĩnh Phúc có quyền tự hào với bạn bè trong nước và quốc tế.

Để đạt được kết quả này, TP. Vĩnh Yên đã khắc phục mọi khó khăn, vận dụng sáng tạo chủ trương, đường lối của trung ương, của tỉnh, chính sách của nhà nước, tập trung lấy phát triển kinh tế là trọng tâm, xây dựng đảng là then chốt, phát triển văn hóa, khoa học làm động lực, chăm lo đời sống nhân dân là mục tiêu…

Trong nhiều nhiệm kỳ qua, Vĩnh Yên luôn duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh, vững chắc. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, đúng hướng. Kết cấu hạ tầng đô thị, hạ tầng cơ sở kỹ thuật được xây dựng và nâng cấp, nhiều công trình lớn như: Chợ Vĩnh Yên, Bệnh viện đa khoa tỉnh, Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc, Trường THCS Vĩnh Yên, các công viên, vườn hoa, khu vui chơi giải trí được đầu tư xây mới hoặc mở rộng, nhiều tuyến đường được nâng cấp với hệ thống cây xanh phủ khắp. Thành phố đã và đang triển khai thực hiện các quy hoạch đô thị theo hướng hiện đại, đồng bộ, tạo điểm nhấn cho đô thị trung tâm của tỉnh. Chương trình xây dựng đô thị văn minh được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, cơ bản đáp ứng các tiêu chí đô thị loại I...

Cùng với phát triển kinh tế, các lĩnh vực văn hóa - xã hội được đặc biệt quan tâm. Các giá trị di tích văn hóa, lịch sử được bảo tồn, phát huy; hệ thống thiết chế văn hóa, điểm vui chơi giải trí được đầu tư xây dựng. Công tác y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân được thực hiện tốt. Công tác giảm nghèo, an sinh xã hội đạt kết quả tích cực. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; quốc phòng được củng cố; đời sống vật chất và tinh thần của người dân Vĩnh Yên ngày càng được cải thiện, nâng cao…

Tuy nhiên, trong những năm qua, dù đã có rất nhiều cố gắng nhưng Vĩnh Yên vẫn chưa thật sự phát huy hết tiềm năng, thế mạnh, chưa thể hiện hết vai trò là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh. Bộ mặt đô thị còn chậm đổi mới; chất lượng dịch vụ đô thị chưa cao; thiếu kết nối hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, nhất là điều kiện để hội nhập quốc tế; văn minh đô thị chậm hình thành, cảnh quan đô thị chưa xứng tầm với một tỉnh năng động và phát triển bậc nhất toàn quốc. Một số giá trị văn hóa, kinh tế, du lịch chưa được phát huy. Người dân chưa thật sự được hưởng hết những giá trị do công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đem lại. Tệ nạn xã hội, tai nạn giao thông, vấn đề ma túy..., vẫn còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp.

Để Vĩnh Yên thật sự đổi mới, phát triển xứng tầm là trung tâm chính trị của tỉnh, thành phố phải đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tiếp tục xây dựng Đảng bộ thành phố vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; kế thừa và phát huy sự đoàn kết, thống nhất; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức Đảng, Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền từ thành phố tới các xã, phường trung thực, bản lĩnh, giỏi chuyên môn, có khả năng hội nhập, cầu thị, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, nhằm tạo sức lan tỏa trong toàn Đảng bộ. Nâng cao năng lực chỉ đạo, điều hành và hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền thành phố và chính quyền cơ sở. Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng. Nâng cao vai trò của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội trong tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, khơi dậy lòng yêu nước, hun đúc khát vọng và tinh thần dân tộc trong mỗi người dân thành phố; huy động sức mạnh của hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân vào sự phát triển của VĩnhYên nói riêng và Vĩnh Phúc nói chung.

Với vị thế là địa phương đầu tàu, là Trung tâm Kinh tế của tỉnh, Vĩnh Yên cần những bước đột phá về nhận thức, tư duy, vận dụng sáng tạo các cơ chế chính sách kinh tế để khai thông các nguồn lực phục vụ cho phát triển KT-XH; đặc biệt là các nguồn lực về vị trí địa lý, đất đai, đầu tư công, nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng, thương mại điện tử và hạ tầng thương mại, hệ thống các dịch vụ truyền thống, các siêu thị, cửa hàng bán buôn bán lẻ... để tạo thành sức mạnh tổng hợp. Đổi mới mô hình tăng trưởng, trọng tâm là ứng dụng chuyển giao công nghệ vào sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội. Nâng cao chất lượng dịch vụ và tăng tỉ lệ dịch vụ trong cơ cấu kinh tế; coi trọng xử lý môi trường; đưa kinh tế thành phố bứt phá tiến lên, xứng đáng là đầu tàu dẫn dắt kinh tế của cả tỉnh, đáp ứng yêu cầu của nhân dân.

Đặc biệt, để trở thành trung tâm văn hóa của tỉnh Vĩnh Phúc, Vĩnh Yên phải nâng tầm toàn diện để khắc phục những hạn chế về quy hoạch và quản lý thực hiện quy hoạch, sớm thực hiện điều chỉnh các dự án đô thị mới theo tiêu chí xây dựng đô thị hiện đại, sinh thái. Hình thành nên các khu đô thị kiểu mẫu, đáng sống, văn minh hiện đại nhưng cũng đậm chất văn hóa, bản sắc riêng từ màu sắc đến cảnh quan, kiến trúc mang hồn cốt của một Vĩnh Yên xanh-sạch-đẹp. Xây dựng cơ chế quản lý đô thị gắn với tuyên truyền, vận động, giáo dục văn hóa trong kinh doanh, giao tiếp, thực hiện nếp sống văn minh đô thị, chỉnh trang nâng cấp để thu hút mọi nguồn lực đầu tư, thu hút người dân nơi khác đến sinh sống, thu hút du khách đến sử dụng các dịch vụ tại Vĩnh Yên. Trước mắt thí điểm chủ trương xây dựng các tuyến phố kiểu mẫu, hiện đại, phá bỏ các hàng rào cứng, mở rộng không gian sống, không gian vui chơi, thụ hưởng cho người dân…