Ngày 14/3/2018, Công ty TNHH MTV xe điện DK Việt Nhật (Công ty DK Việt Nhật) do bà Bùi Thị Đào làm Giám đốc đã tổ chức lễ khánh thành Nhà máy lắp ráp xe điện DKBike với hệ thống trụ sở DK Việt Nhật và hai nhà máy lắp ráp xe điện DK Bike rộng khoảng 40.000m2 tại thôn Hoàng Trung (xã Hoàng Đồng, TP. Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn) và đi vào sản xuất.

Trong buổi lễ khánh thành, nhà máy đã vinh dự được đón Chủ tịch UBND TP. Lạng Sơn thời điểm đó là ông Bùi Văn Côi (hiện đang là Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lạng Sơn) tới chúc mừng và phát biểu ý kiến. Tuy nhiên, đây lại là dự án xây dựng không phép, không có báo cáo đánh giá tác động môi trường; dự án không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Đặc biệt, dự án đã “lách luật” xây dựng bằng cách gom đất thổ cư để xây dựng. Cụ thể, khu đất xây dựng nhà máy tại thôn Hoàng Trung gồm 8 thửa đất, trong đó có 3 thửa đất do bà Bùi Thị Đào và ông Hoàng Văn Khôi (chồng bà Đào) đã được cấp GCNQSD đất vào mục đích đất ở nông thôn, tổng diện tích 4.081m2 và 5 thửa đất có tổng diện tích 2.328,0m2 đứng tên cá nhân sử dụng đất là ông Bùi Quang Đạo, nguồn gốc đất do chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa.

Khi dư luận lên tiếng, báo chí phản ánh thì ngày 25/8/2020, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu mới chỉ đạo thông qua Văn phòng UBND tỉnh bằng Văn bản số 3461/VP-KT giao Thanh tra tỉnh thành lập Đoàn kiểm tra cùng các sở ngành liên quan để kiểm tra việc tuân thủ quy định pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường của Công ty DK Việt Nhật.

Thông báo Kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu liên quan đến sự việc này nêu rõ: Qua báo cáo của Sở TN&MT, Thanh tra tỉnh và các cơ quan liên quan cho thấy Công ty DK Việt Nhật đã có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai, xây dựng, môi trường trong quá trình xây dựng nhà xưởng, hoạt động sản xuất kinh doanh tại thôn Quán Hồ, xã Hoàng Đồng, TP. Lạng Sơn.

Sai phạm được chỉ rõ nhưng lạ thay, UBND tỉnh Lạng Sơn lại thống nhất cho các công trình nhà xưởng sản xuất kinh doanh của Công ty DK Việt Nhật tại thôn Quán Hồ, xã Hoàng Đồng được tiếp tục tồn tại trong khoảng thời gian 3 năm.

Lý do được UBND tỉnh Lạng Sơn đưa ra là: Để tạo điều kiện cho Công ty DK Việt Nhật có đủ thời gian di dời cơ sở sản xuất sang địa điểm mới phù hợp với quy hoạch mà không làm xáo trộn, ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, duy trì công ăn việc làm cho các lao động hiện đang làm việc tại Công ty.

Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cũng yêu cầu UBND TP. Lạng Sơn, Sở TN&MT, Sở Xây dựng tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức có liên quan trên tinh thần nghiêm túc, đúng quy định, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh kết quả trong tháng 12/2020.

Tại Báo cáo kết quả kiểm điểm của UBND TP. Lạng Sơn thể hiện các cá nhân có trách nhiệm liên quan gồm: Ông Lưu Đình Thảo (thời điểm để xảy ra sai phạm là Chủ tịch UBND xã Hoàng Đồng); ông Hoàng Văn Nâng-  Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự phường Đông Kinh (thời điểm để xảy ra sai phạm là Phó Chủ tịch UBND xã Hoàng Đồng); bà Lê Thị Nhiên - Trưởng phòng TN&MT; bà Trần Mai Anh - Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố (thời điểm để xảy ra sai phạm là Phó Trưởng phòng TN&MT thành phố); ông Hà Quang Nam - Phó Trưởng phòng TN&MT; bà Hoàng Thị Lan Hương - công chức phòng TN&MT thành phố (thời điểm để xảy ra sai phạm là công chức địa chính xã Hoàng Đồng).

Tại cuộc họp kiểm điểm, bà Lê Thị Nhiên và bà Trần Thị Mai Anh đã tự nhận thấy trách nhiệm trong việc tham mưu giải quyết hồ sơ xử lý vi phạm hành chính và hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất cho ông Đạo, ông Khôi và bà Đào sang đất ở tại nông thôn khi chưa buộc gia đình tháo dỡ toàn bộ công trình trả lại hiện trạng của đất như trước khi vi phạm là chưa đúng quy định.

Tuy nhiên, bà Nhiên và bà Mai Anh khẳng định bản thân không cố tình làm sai, không tư lợi cá nhân và tự nhận hình thức kiểm điểm rút kinh nghiệm. Bốn cán bộ còn lại cũng đều lý giải không cố tình làm sai và đều tự nhận hình thức “nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm”.

Kết luận cuộc họp, ông Nguyễn Văn Hạnh - Chủ tịch UBND TP Lạng Sơn cho rằng, việc sai sót là chưa tham mưu trình UBND thành phố cưỡng chế, buộc tháo dỡ công trình vi phạm, khôi phục lại hiện trạng ban đầu của đất mà đã tham mưu cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở tại nông thôn.

Mặt khác, ông Hạnh cũng cho rằng, việc triển khai thực hiện Nghị định số 102/2014/NĐ-CP 10/11/2014 của Chính phủ về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả “Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm” trên thực tế tại địa phương là khó thực hiện.

Trên cơ sở đó, ông Nguyễn Văn Hạnh đã ký ban hành văn bản báo cáo và đề xuất UBND tỉnh xem xét, không áp dụng hình thức kỷ luật đối với các cá nhân sai phạm, đề nghị các cá nhân nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm.

Với một sai phạm nghiêm trọng, các cá nhân có liên quan của thành phố Lạng Sơn chỉ “nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm” và có những cán bộ đã bước lên vị trí cao hơn, như vậy liệu đã có đủ sức thuyết phục dư luận và đủ sức “răn đe”?

Mặt khác, tại thời điểm để xảy ra sai phạm thì việc xử lý trách nhiệm của lãnh đạo thành phố Lạng Sơn cũng đang là việc dư luận đặc biệt quan tâm. Trong đó có trách nhiệm của ông Bùi Văn Côi, nguyên Chủ tịch UBND TP Lạng Sơn – hiện đang đương chức Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Lạng Sơn, ông Nguyễn Văn Hạnh – Chủ tịch UBND TP Lạng Sơn.

Trả lời báo chí, ông Ngô Văn Sửu - Nguyên Vụ trưởng Vụ I, Ủy ban Kiểm tra Trung ương cho rằng, hình thức xử lý theo kiểu rút kinh nghiệm đã tồn tại từ rất lâu và đến bây giờ hình thức đó vẫn được “thịnh hành”. 

Theo ông Sửu, không biết vô tình hay cố ý mà người ta nhầm lẫn giữa sai phạm và khuyết điểm. Sai phạm khác hoàn toàn với khuyết điểm. Nếu chỉ là khuyết điểm thì có thể rút kinh nghiệm bởi làm việc chẳng ai không mắc khuyết điểm; nhưng đã là sai phạm, vi phạm thì dứt khoát phải xử lý, hình thức thấp nhất là khiển trách, cách cáo, cách chức, khai trừ Đảng, chứ không thể là rút kinh nghiệm. 

Kết luận kiểm tra, xác định là vi phạm mà đưa mức xử lý “rút kinh nghiệm” là không thỏa đáng, nó thể hiện bản chất của tổ chức đảng, không dám thừa nhận sai sót, phải tìm ra một hình thức nhẹ đi.

Thực tế, “rút kinh nghiệm” không có trong danh mục các hình thức kỷ luật của Đảng. Sở dĩ có cái gọi là “rút kinh nghiệm” là do tổ chức đảng yếu kém, nghĩ ra để giải quyết cho xong, cho qua.

“Đã là sai phạm mà chỉ rút kinh nghiệm là nương nhẹ, không có tính răn đe”, ông Ngô Văn Sửu nói.

Quốc Trần