Một nhóm thương mại đại diện cho các nhà văn Mỹ đã đệ đơn kiện tập thể chống lại OpenAI, nhà sản xuất ChatGPT, lên tòa án liên bang.

Vụ kiện do Hiệp hội Tác giả Mỹ tổ chức, được đệ trình thay mặt cho hơn chục tác giả có các tựa sách bán chạy nhất, bao gồm Jonathan Franzen, John Grisham, Jodi Picoult, George Saunders và George R. R. Martin. Vụ kiện cáo buộc OpenAI đã sử dụng bất hợp pháp các tác phẩm có bản quyền của các tác giả đó để huấn luyện ChatGPT.

Đây một trong những đơn khiếu nại hiện đang chờ xử lý chống lại các nhà cung cấp AI tổng quát. OpenAI và các bị cáo khác cho rằng việc sử dụng dữ liệu trên mạng của họ nằm trong định nghĩa về việc sử dụng hợp pháp theo luật bản quyền Mỹ. Nhưng những công ty này vẫn giữ bí mật về những bộ dữ liệu họ sử dụng để đào tạo hệ thống AI của mình.

Trong vụ kiện của mình, Hiệp hội Tác giả mô tả chi tiết việc OpenAI đã vi phạm luật bản quyền như thế nào, bao gồm cả việc họ sử dụng các kho lưu trữ sách lậu bất hợp pháp để huấn luyện hệ thống của mình nhằm đáp ứng các yêu cầu của con người.

Các tài liệu trích dẫn thực tế rằng ChatGPT có thể tạo ra các bản tóm tắt chính xác về các cuốn sách mà chỉ có thể thực hiện được nếu nó có quyền truy cập vào toàn bộ tác phẩm. Nó cũng có thể tạo ra các bản phác thảo phần tiếp theo của sách, sử dụng các nhân vật từ các tác phẩm hiện có.

Và trong trường hợp của George R. R. Martin, ChatGPT đã được sử dụng để tạo phần tiếp theo cho những cuốn sách bán chạy nhất của ông, mặc dù bản thân tác giả đang viết phần tiếp theo của riêng mình.

Điều đó nêu bật một trong những mối quan ngại chính được Hiệp hội Tác giả mô tả: "ChatGPT đang được sử dụng để tạo ra sách điện tử chất lượng thấp, mạo danh tác giả và thay thế sách do con người sáng tác". Đơn khiếu nại cũng trích dẫn ví dụ của tác giả Jane Friedman, người đã phát hiện ra tên của bà được sử dụng trên các "sách rác" do AI tạo ra để bán trên Amazon.

Vụ kiện nêu chi tiết các mối đe dọa kinh tế do AI tạo ra, mô tả hoàn cảnh khó khăn của các nhà văn, những người đã mất một lượng công việc đáng kể do khách hàng chuyển sang theo dõi nội dung do AI tạo ra, khiến họ không còn động lực sáng tạo.

Đơn khiếu nại cũng trích dẫn một phân tích của Goldman Sachs ước tính rằng “AI có thể tạo ra thay thế 300 triệu việc làm toàn thời gian trong tương lai gần, hoặc 1/4 số lao động hiện đang được thực hiện ở Mỹ và châu Âu”.

Giám đốc điều hành Mary Rasenberger của Hiệp hội Tác giả đã nhấn mạnh: "Điều bắt buộc là chúng ta phải ngăn chặn hành vi trộm cắp này, nếu không chúng ta sẽ phá hủy nền văn hóa văn học tuyệt vời của chúng ta, nền văn hóa nuôi dưỡng nhiều ngành công nghiệp sáng tạo khác ở Mỹ".

"Những cuốn sách hay thường được viết bởi những người dành cả sự nghiệp và thực tế là cả cuộc đời của họ để học hỏi và hoàn thiện tài năng của mình. Để bảo tồn nền văn học của chúng ta, các tác giả phải có khả năng kiểm soát liệu công việc của họ có bị AI sử dụng hay không và như thế nào".

Việc sử dụng AI và đền bù công bằng cho những người sáng tạo cũng là vấn đề then chốt trong các cuộc đình công đang diễn ra trong giới điện ảnh, âm nhạc, truyền thông và báo chí.

Mai Anh (theo DW)