Cuộc chiến giữ rừng

Vườn Quốc gia (VQG) Chư Mom Ray là một trong số 30 VQG thuộc hệ thống rừng đặc dụng của cả nước. Vườn có tổng diện tích hơn 56.200 ha rừng đặc dụng và 4.048ha rừng sản xuất trải dài trên địa bàn hai huyện Sa Thầy và Ngọc Hồi (tỉnh Kon Tum). Phần lớn các trạm quản lý bảo vệ rừng của vườn đều nằm ở vùng sâu, một số nơi chưa có sóng điện thoại, lưới điện thắp sáng…

Cũng vì vậy, những năm qua, giữ rừng chưa bao giờ là nhiệm vụ dễ dàng đối với các nhân viên bảo vệ rừng ở VQG Chư Mom Ray. Trung bình mỗi tháng tuần tra, mỗi nhân viên phải “cuốc bộ” từ 300-500 km đường rừng, băng qua nhiều con suối sâu.

Không chỉ thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện vô cùng gian nan, thiếu thốn, họ còn phải đối diện với muôn vàn nguy hiểm giữa chốn rừng sâu. Trong khi, mức lương bình quân của lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng tại VQG Chư Mom Ray chỉ 3,5-5 triệu đồng/tháng.

Anh Nguyễn Bá Nam, nhân viên Trạm quản lý bảo vệ rừng Ya Lân (thuộc VQG Chư Mom Ray) là người có tổng quãng đường đi tuần tra xa nhất với 598 km trong tháng 4 vừa qua. Nhiều năm qua anh cùng các đồng nghiệp phải “ăn rừng, ngủ lán” để giữ cho cánh rừng Chư Mom Ray không bị xâm hại.

“Địa hình trong vườn đa số núi cao, vực sâu hiểm trở. Mỗi ngày, trạm sẽ cắt cử 2-4 người đi tuần tra ở từng tiểu khu. Mỗi chuyến đi có thể kéo dài 2-3 ngày đêm trong rừng. Những lúc như vậy hành trang của chúng tôi chỉ có chiếc võng cùng với lương thực là gạo, mì gói và cá khô”, anh Nam bộc bạch.

Tương tự, mỗi chuyến đi tuần tra của anh Nguyễn Khắc Duy (SN 1989, Tổ trưởng Tổ cơ động, VQG Chư Mo Ray) là cả một hành trình gian nan, vất vả. Nhiều lần, anh Duy và các anh em trong tổ phải đặt mình trong ranh giới sinh - tử khi trèo lên núi cao, lội qua nhiều con suối sâu…

"Mỗi lần đi tuần tra, chúng tôi phải vượt qua 30-50 km đường rừng hiểm trở. Địa hình rừng núi dốc đứng nên anh em phải dìu nhau. Việc gặp tai nạn trong rừng sâu là điều không thể tránh khỏi mỗi đợt tuần tra. Sợ nhất là những lúc gặp mưa dông trong rừng. Lúc này, anh em đều sợ cây khô ngã trúng, nước lũ thượng nguồn đổ xuống bất ngờ…

Bao nhiêu nguy hiểm luôn rình rập nhưng mức lương chúng tôi nhận về cũng chỉ 4-5 triệu đồng/tháng. Tôi mong muốn, nghề chúng tôi được xếp vào nghề đặc thù, nguy hiểm, có chế độ đãi ngộ tương xứng hơn", anh Duy chia sẻ.

Ông Đào Xuân Thủy - Giám đốc VQG Chư Mom Ray - cho biết: “Nhiều năm nay, VQG đã áp dụng các phần mềm như Gis, WebGis, Smart vào hoạt động tuần tra rừng. Nhờ vậy, lực lượng chức năng đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn từ sớm các nguy cơ xâm hại đến rừng. Cũng nhờ hệ thống phần mềm, ban giám đốc có thể nắm bắt cung đường tuần tra và việc xử lý vi phạm của từng cá nhân. Qua thống kê, mỗi cán bộ bảo vệ rừng đi tuần tra 300-500 km mỗi tháng".

Những bóng hồng nặng lòng với rừng xanh

Công việc vất vả, trách nhiệm cao nhưng chế độ đãi ngộ chưa tương xứng khiến không ít người nản lòng, bỏ việc. Song cũng có rất nhiều người vì trách nhiệm, vì nhiệt huyết mà ở lại, trong đó đáng chú ý là các bóng hồng giữ rừng.

Sau một ngày dài tuần rừng vất vả, vừa về đến trạm chị Nguyễn Thị Nga (35 tuổi, nhân viên Trạm quản lý bảo vệ rừng Ya Krei – VQG Chư Mom Ray) lại tất bật chuẩn bị bữa tối.

Đặt nồi cơm lên bếp, chị Nga cho biết: “Năm nay vừa tròn 13 năm mình gắn bó với nghề và gần 3 năm chuyển về trạm Ya Krei. Vì trạm không có sóng điện thoại, không có điện lưới nên cuộc sống của anh chị em vất vả muôn phần. Lâm phần quản lý của trạm là địa bàn vùng núi khá hiểm trở, di chuyển khó khăn. Mỗi ngày, phải đưa cơm lên đỉnh Chư Mom Ray để tuần tra, bảo vệ rừng. Có những hôm đi dài ngày chúng tôi tận dụng rau rừng, cá suối để ăn...”.

Mặc dù khó khăn, vất vả nhưng vì lòng yêu nghề, yêu những cánh rừng xanh nên chị Nga luôn cố gắng hoàn thành tốt công việc. “Cũng vì đặc thù nghề nghiệp nên mình chỉ tranh thủ được thời gian cuối tuần về với gia đình. Cả 2 vợ chồng đều đi làm xa nên 2 con nhỏ phải nhờ ông bà ngoại chăm sóc. Chồng tôi luôn thấu hiểu, động viên và chia sẻ với công việc khó khăn của vợ nên mình cũng yên tâm công tác”, chị Nga trải lòng.

Ngoài trạm bảo vệ rừng Ya Krei, trạm bảo vệ rừng Bar Gok cũng có một bóng hồng ngày đêm luôn miệt mài với công việc giữ rừng. Mặc dù trạm cách nhà 15 km nhưng chị Hà chỉ tranh thủ về được vài đêm mỗi tuần. Thời gian còn lại, chị cùng đồng nghiệp xuyên rừng tuần tra.

“Việc đi rừng tuần tra đối với đàn ông đã khó khăn, vất vả thì với phụ nữ càng cực nhọc, thách thức bội phần. Nhiều lúc leo lên dốc cao, trơn trợt, ngã hay những lần bị rắn, rết cắn là chuyện bình thường. Nhưng nhiều đêm nghe tin con ốm đau, nằm viện làm mẹ không thể về khiến lòng tôi quặn thắt vì thương con…”, chị Hà nghẹn ngào.

Theo ông Thủy, từ năm 2018 đến nay, VQG Chư Mom Ray đã có 32 người xin nghỉ việc, trong đó có 5 viên chức và 27 người lao động. Vì thiếu biên chế và lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng nên đơn vị bất đắc dĩ phân công 3 nhân sự nữ vào các trạm để bảo vệ rừng. Tuy là nữ giới nhưng các chị em luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, mỗi tháng đi tuần tra 200-400 km.

“Anh em ở trạm luôn tạo điều kiện cho các nữ nhân viên đi tuần ở khu vực ngắn và sắp xếp công việc để chị em vẫn có thể chăm lo cho gia đình. Để giữ chân người giữ rừng, chúng tôi đã kiến nghị cần có cơ chế đặc thù đối với lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng nhằm nâng cao mức thu nhập. Đồng thời, giao đủ định mức biên chế bảo vệ rừng để san sẻ gánh nặng cho lực lượng chuyên trách", ông Thủy cho hay.