Viện kiểm sát, Tòa án nhiều lần trả hồ sơ

Phản ánh của bà Hoàng Thị Thương (SN 1960, ngụ 39 Đinh Tiên Hoàng, phường 2, TP Đà Lạt, Lâm Đồng) và tài liệu phóng viên có được cho thấy, bà Thương hiện đang là bị can trong vụ án “Trốn thuế”.

Theo hồ sơ, tháng 8/2017, bà Nguyễn Thị Hồng Thuỷ có mua và nhờ chị gái là bà Hoàng Thị Thương đứng tên chủ sở hữu nhà và đất tại số 41 Đinh Tiên Hoàng, TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

Gần một năm sau, ông Vũ Quang Liêm (trú tại TP HCM) đến và thỏa thuận mua lại căn nhà số 41 Đinh Tiên Hoàng. Do sổ đỏ nhà đất này đang được thế chấp vay ngân hàng, nên bà Thủy và bà Thương đã vay tiền của một cá nhân để trả ngân hàng lấy sổ đỏ ra giao dịch với ông Liêm.

Do không trả nợ đúng hạn nên cá nhân này đã làm đơn tố cáo bà Thương. Ngày 18/10/2019, cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Lâm Đồng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can với bà Thương để điều tra hành vi “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

Quá trình điều tra cho thấy hành vi của bà Thương không cấu thành tội phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Tuy nhiên, căn cứ hồ sơ thu thập, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQCSĐT) chuyển hướng điều tra bà Thương về hành vi trốn thuế khi giá chuyển nhượng nhà đất số 41 Đinh Tiên Hoàng cho ông Liêm trong hợp đồng mua bán thấp hơn giao dịch thực tế.

Theo kết luận điều tra giao dịch mua bán trên hợp đồng là 10 tỷ đồng nhưng giao dịch thực tế là 29,5 tỷ đồng. Các cơ quan tiến hành tố tụng nhận định, hành vi này đã gây thiệt hại cho cơ quan thuế gần 370 triệu đồng.

Ngày 31/3/2021, CQCSĐT Công an tỉnh Lâm Đồng ban hành Quyết định số 01/VPCQCSĐT thay đổi Quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can sang tội danh “Trốn thuế”. Cùng ngày, Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh Lâm Đồng phê chuẩn, đồng thời chuyển vụ án “Trốn thuế” về Công an TP Đà Lạt điều tra.

Quá trình điều tra, truy tố về tội “Trốn thuế”, các cơ quan tiến hành tố tụng của TP Đà Lạt phải trả hồ sơ, điều tra bổ sung 5 lần. Trong đó, cuối 2021 và giữa năm 2022 khi cáo trạng của vụ án này được chuyển qua Tòa án nhân dân TP Đà Lạt để xét xử cũng phải trả lại để điều tra bổ sung. Đáng lưu ý, Tòa cũng nhận định việc điều tra, truy tố tội “Trốn thuế” khi chưa có quyết định tạm đình chỉ vụ án với bị can mà ra quyết định tách vụ án là vi phạm thủ tục tố tụng theo khoản 2 Điều 170, khoản 2 Điều 242 BLTTHS.

Mới đây nhất, ngày 16/5/2023, TAND TP Đà Lạt đã mở phiên toà xét xử sơ thẩm các bị cáo về tội “Trốn thuế” theo quy định tại khoản 2 Điều 200 BLHS. Tại phiên xét xử, Hội đồng xét xử sơ thẩm TAND TP Đà Lạt quyết định trả hồ sơ vụ án đề nghị điều tra bổ sung.

Theo Hội đồng xét xử sơ thẩm TAND TP Đà Lạt, xét thấy tại phiên toà, bị cáo Hoàng Thị Thương và những người bào chữa cho rằng hành vi của tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và hành vi của tội “Trốn thuế” là hai hành vi độc lập nhưng CQĐT Công an tỉnh Lâm Đồng không ra quyết định huỷ bỏ quyết định khởi tố vụ án hình sự, huỷ bỏ quyết định khởi tố bị can về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".

Đồng thời, CQĐT Công an Lâm Đồng không ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án, bổ sung quyết định khởi tố bị can về tội "Trốn thuế” mà ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố bị can, khởi tố bị can từ tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” sang tội “Trốn thuế” và VKSND TP Đà Lạt truy tố các bị can tội “Trốn thuế” là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, làm ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của các bị cáo. Cũng theo Hội đồng xét xử, nội dung khiếu nại của bị cáo Thương và người bào chữa chưa được xem xét giải quyết mà không thể khắc phục tại phiên toà.

Do đó HĐXX quyết định trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung, thực hiện việc khởi tố điều tra, truy tố đúng, đảm bảo đúng quy định tại Điều 156B Bộ luật tố tụng hình sự.

Liên quan đến việc Tòa án nhân dân TP Đà Lạt ba lần trả hồ sơ vụ án, Luật sư Huỳnh Phước Hiệp - Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh cho rằng, việc trả hồ sơ như vậy là "lắt nhắt" dẫn đến vụ án kéo dài, vi phạm quy định của Luật Tố tụng hình sự.

"Luật quy định HĐXX được trả hồ sơ một lần, Thẩm phán thụ lý được trả một lần, nhưng hiện tại Tòa án nhân dân TP Đà Lạt đã trả ba lần, không đúng quy định của pháp luật", Luật sư Huỳnh Phước Hiệp nói.

Một hồ sơ hai vụ án?

Cũng theo Luật sư Huỳnh Phước Hiệp, hiện vụ án này đang còn những điểm mờ, những điểm bất hợp lý cần phải làm rõ.

Trong đó có việc đang tồn tại hai vụ án trong một hồ sơ. Một vụ án “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và một vụ án “Trốn thuế”. Toàn bộ hồ sơ 2 vụ án đang do Tòa án nhân dân TP Đà Lạt thụ lý và giải quyết.

Lý giải về điểm này, Luật sư Hiệp cho biết: Vụ án “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” đã có quyết định khởi tố vụ án và khởi tố bị can và Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lâm Đồng đã có bản kết luận điều tra vụ án. Khi ban hành quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án và khởi tố bị can thì không thấy có quyết định đình chỉ điều tra đối với vụ án “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

"Sau khi thay đổi quyết định khởi tố, các cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Lâm Đồng chuyển hồ sơ cho các cơ quan tiến hành tố tụng TP Đà Lạt thụ lý giải quyết. Cho đến khi đưa vụ án ra xét xử, các cơ quan tiến hành tố tụng TP Đà Lạt cũng không đả động đến vụ án “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

2 vụ án này thì vụ “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp tỉnh do là tội đặc biệt nghiêm trọng. Còn tội “Trốn thuế” sẽ thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân TP Đà Lạt vì thuộc tội ít nghiêm trọng. Như vậy, Tòa án nhân dân TP Đà Lạt xét xử là chưa đúng quy định của pháp luật", Luật sư phân tích.

Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin.