Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm bảo vệ môi trường

Mới đây, UBND tỉnh Quảng Ninh có văn bản chỉ đạo gửi UBND Thành phố Cẩm Phả về việc kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quản lý tro, xỉ và bảo vệ môi trường trên địa bàn thành phố Cẩm Phả.

Trước đó, báo chí phản ánh hiện tượng tro, xỉ tại nhà máy Nhiệt điện Cẩm Phả chưa được phép đã vận chuyển san lấp mặt bằng tại Cụm công nghiệp Cẩm Thịnh, thành phố Cẩm Phả. Qúa trình vận chuyển gây bụi bẩn, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân.

Về việc này, UBND tỉnh Quảng Ninh giao UBND Thành phố Cẩm Phả chủ trì, phối hợp với các Sở: Xây dựng, Tài nguyên - Môi trường và các đơn vị có liên quan kiểm tra, xác minh hiện tượng nêu trên; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong công tác quản lý tro, xỉ và bảo vệ môi trường, đảm bảo không để xảy ra hiện trượng vận chuyển tro, xỉ san lấp không đúng quy định gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống người dân.

UBND tỉnh Quảng Ninh yêu cầu Thành phố Cẩm Phả báo cáo kết quả kiểm tra và xử lý về UBND Tỉnh trước ngày 18/7/2019 và thông tin kết quả kiểm tra, xử lý đến các cơ quan báo chí.

Không nên coi tro, xỉ nhiệt điện than là chất thải nguy hại

Có thông tin cho rằng, nhiệt điện than tạo ra hàng loạt kim loại nặng độc hại như thủy ngân, selen, arsen, chì, cadimi,... nhưng qua kiểm nghiệm thực tế, so với quy định của QCVN 07:2009/BTNMT, nồng độ các nguyên tố kim loại nặng có trong tro, xỉ nhiệt điện than nhỏ hơn từ vài chục lần tới mấy nghìn lần mức cho phép. Thậm chí, nồng độ này trong tro, xỉ còn thấp hơn nồng độ trong cơ thể động vật, không có gì phải lo ngại.

Trong bất kỳ một cơ thể sống nào cũng vậy, như vật chất vô cơ, từ đất đai đến cây cối và cơ thể người, động vật đều có các hóa chất kim loại nặng; trong đó, với hàm lượng hợp lý, nhiều nguyên tố kim loại nặng trở thành vi chất cần thiết của cơ thể, không độc hại. Ví dụ, trong cơ thể người chúng ta cũng có chất sắt, làm cho máu đỏ. Trong sinh vật khác có chất đồng, chính là máu xanh. Hay kẽm trong cơ thể người giúp tăng cường khả năng sinh sản, duy trì nòi giống…

Theo PGS.TS Trương Duy Nghĩa - Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật nhiệt Việt Nam, tro, xỉ nhiệt điện than không phải chất nguy hại mà là tài nguyên. Nếu sử dụng tro, xỉ làm đường giao thông như gia cố nền (lâu nay làm bằng cát) dưới dạng bê tông đầm lăn sẽ rất tốt, giảm lượng đá cũng như cát khai thác từ các sông gây sạt lở bờ sông và lãng phí tài nguyên quốc gia.

Hiện nay, trên thế giới, việc sử dụng tro xỉ từ các nhà máy nhiệt điện làm vật liệu xây dựng, làm vật liệu san lấp, lót nền đường đã rất phổ biến. Tại Vương quốc Anh hằng năm nhập khẩu hàng triệu tấn tro, xỉ về làm vật liệu xây dựng.

Tại Trung Quốc, nhiệt điện than chiếm 79% công suất đặt hệ thống (nhiều hơn công suất điện của cả nước Mỹ) với lượng tro, xỉ khổng lồ lên đến hàng trăm triệu tấn và hầu hết được tái sử dụng làm vật liệu xây dựng.

Đặc biệt, từ năm 2003, Chính phủ Trung Quốc đã có quy định cấm dùng gạch nung và mỗi năm đất nước này cần 600 tỉ viên gạch chủ yếu từ tro, xỉ nhiệt điện than. Họ cho rằng, nếu không sử dụng tro xỉ, Trung Quốc sẽ phải khai thác lượng đất sét khổng lồ làm gạch.

Nhật Bản sử dụng 100% lượng tro, xỉ, Hàn Quốc 97% (3% còn lại là than kém chất lượng). Ở châu Âu, một số nước dùng nhiều nhiệt điện than như Đức, Ba Lan, Séc cũng sử dụng hầu hết lượng tro, xỉ, không để lãng phí như nước ta.

Ở nước ta, một số loại vật liệu xây dựng được sản xuất từ tro, xỉ của nhà máy nhiệt điện cũng đang được nghiên cứu hoặc ứng dụng như: Sử dụng tro tuyển làm phụ gia bê tông; tro, xỉ làm phụ gia xi măng; làm vật liệu gia cố nền; vật liệu san lấp; làm gạch không nung, gạch bê tông nhẹ, gạch bê tông chưng áp...

Trong bối cảnh lượng tro, xỉ thải ra từ các nhà máy nhiệt điện than đang là thách thức rất lớn đối với môi trường cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội, khi các nhà máy không có đủ bãi chứa thì các cơ quan chức năng, chủ đầu tư, người dân,… cần nhận thức rõ và đúng đắn để có giải pháp quản lý, sử dụng, khai thác nguồn tài nguyên quan trọng này.

Viết Cường