Xăng dầu Hải Linh vào tầm ngắm của Thanh tra Chính phủ

Tháng 10/2022, Thanh tra Chính phủ đã ban hành Quyết định số 396/QĐ-TTCP thanh tra về việc chấp hành, pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước về xăng dầu. Theo đó, 15 doanh nghiệp xăng dầu đầu mối, 2 Nhà máy lọc hoá dầu trong nước cùng các bộ Công Thương, Tài chính cũng bị thanh tra về các hoạt động quản lý về xăng dầu.

Đáng chú ý, trong danh sách các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu sẽ bị Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra, có tên Công ty TNHH Hải Linh (Xăng dầu Hải Linh) của đại gia Lê Văn Tám, ông chủ tòa lâu đài nghìn tỷ tại khu đất vàng đắt bậc nhất Phú Thọ.

Công ty Hải Linh do vợ chồng đại gia Lê Văn Tám thành lập từ năm 2002. Sau hơn 20 năm thành lập, Xăng dầu Hải Linh vươn lên trở thành một trong những doanh nghiệp tư nhân lớn nhất cả nước hoạt động trong lĩnh vực xăng dầu và dịch vụ logistics.

Tính đến cuối năm 2021, vốn điều lệ Xăng dầu Hải Linh đạt 2.050 tỷ đồng, trong đó ông Lê Văn Tám sở hữu 68,67%, số cổ phần còn lại do bà Nguyễn Thị Hải nắm giữ (31,33%). Ông Tám đồng thời đảm nhiệm vai trò Chủ tịch HĐQT kiêm người đại diện pháp luật Xăng dầu Hải Linh.

Hàng tồn kho giảm sâu

Trong nhiều tháng gần đây, tình trạng thiếu xăng dầu đã xảy ra tại nhiều tỉnh, thành lớn, trong đó có Hà Nội và TP HCM. Nhiều biện pháp được đưa ra nhưng tới đầu tháng 11/2022, cảnh người dân xếp hàng chờ mua xăng dầu vẫn tiếp diễn.

Trả lời báo chí về nguyên nhân thiếu xăng dầu thời gian qua, Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) thừa nhận đó là do các doanh nghiệp đầu mối không có đủ nguồn tài chính để nhập hàng. Họ chỉ duy trì lượng hàng đủ để cung cấp cho hệ thống phân phối của mình và duy trì lượng dự trữ tồn kho theo quy định.

Tuy nhiên, trước khi “sự cố” này xảy ra, Công ty Hải Linh đã chứng kiến hàng tồn kho giảm sâu. Tại ngày 31/12/2021, hàng tồn khi tại Hải Linh chỉ đạt 1.401 tỷ đồng, giảm 1.339 tỷ đồng, tương đương 48,9% so với năm 2020.

Đáng chú ý, hàng tồn kho được duy trì ở mức rất khiêm tốn so với doanh thu cũng là một trong những rủi ro của thị trường. Trong năm 2021, doanh thu của Hải Linh lên đến 20.607 tỷ đồng, cao vượt trội so với giá trị tồn kho.

Nợ ngắn hạn vượt tài sản ngắn hạn, khả năng trả nợ yếu

Như đã nêu trên, Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết các doanh nghiệp đầu mối không có đủ nguồn tài chính để nhập hàng. Và tại Hải Linh, tình hình tài chính tương đối… mất cân đối khi nợ cao vượt trội so với vốn chủ sở hữu, và đáng lưu ý nhất chính là nợ ngắn hạn vượt xa tài sản ngắn hạn.

Tại ngày 31/12/2021, tổng tài sản/tổng nguồn vốn của Công ty Hải Linh đạt khoảng 14.124 tỷ đồng, giảm 2% so với hồi đầu năm. Trong đó, đa phần là nợ. Nợ phải trả của Hải Linh lên đến 11.995 tỷ đồng, cao gấp 5,6 lần vốn chủ sở hữu và chiếm 84,9% tổng nguồn vốn.

Trong đó, tổng nợ vay tại Hải Linh đạt 9.345 tỷ đồng, cao gấp 4,4 lần vốn chủ sở hữu và chiếm 66,2% tổng nguồn vốn. Thế nhưng, đó không phải là điều đáng lo ngại nhất tại Hải Linh. Điều đáng lo ngại hơn chính là nợ ngắn hạn cao hơn tài sản ngắn hạn.

Hồi cuối năm 2021, nợ ngắn hạn lên đến 9.568 tỷ đồng, tài sản ngắn hạn chỉ đạt 5.582 tỷ đồng. Như vậy, Hệ số khả năng thanh toán hiện thời (Tài sản ngắn hạn/Nợ ngắn hạn) tại Hải Linh là 0,58.

Theo lý thuyết, Hệ số khả năng thanh toán hiện thời <1, “thể hiện khả năng trả nợ của doanh nghiệp yếu, là dấu hiệu báo trước những khó khăn tiềm ẩn về tài chính mà doanh nghiệp có thể gặp phải trong việc trả các khoản nợ ngắn hạn. Khi hệ số càng dần về 0, doanh nghiệp càng mất khả năng chi trả, gia tăng nguy cơ phá sản.

Đây không phải lần đầu tiên Hải Linh rơi vào tình cảnh Hệ số khả năng thanh toán hiện thời <1. Trước đó, tại thời điểm cuối năm 2020, chỉ tiêu này cũng chỉ là 0,79.

Trong khi nợ nhiều đến mức khả năng trả nợ yếu, công ty lại mạnh tay cho vay. Cuối năm 2021, phải thu về cho vay ngắn hạn của công ty đạt 416 tỷ đồng, giảm mạnh so với 985 tỷ đồng hồi cuối năm 2020; phải thu về cho vay dài hạn đạt 142 tỷ đồng.