Góp phần xóa đói giảm nghèo, bảo đảm quốc phòng, an ninh

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, sáng 16/6, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1.

Về tính cấp thiết của dự án, hiện nay, lưu thông từ Châu Đốc đến Sóc Trăng qua Quốc lộ 91 thường xuyên xảy ra ùn tắc vào giờ cao điểm; việc mở rộng Quốc lộ 91 là không hiệu quả; đồng thời, việc thực hiện đầu tư Dự án sẽ hình thành nên tuyến trục ngang trung tâm đồng bằng sông Cửu Long, giải quyết được các điểm tắc nghẽn về hạ tầng giao thông, kết nối các trục dọc (đường Hồ Chí Minh, cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Quốc lộ 1, đường ven biển), thúc đẩy phát triển đầu tư cảng biển Trần Đề, phát huy tiềm năng, lợi thế của vùng đồng bằng sông Cửu Long, góp phần xóa đói giảm nghèo, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Về bảo đảm quy hoạch mạng lưới đường bộ, quy hoạch sử dụng đất, dự án được lập trên cơ sở xem xét sự phù hợp với các quy hoạch mạng lưới đường bộ, mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050... Đồng thời, Chính phủ đã chỉ đạo triển khai đồng thời 5 quy hoạch (đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng hải và hàng không) là điều kiện thuận lợi để hoàn thành ý tưởng quy hoạch một hệ thống giao thông đồng bộ và hiện đại, bảo đảm kết nối, nâng cao chất lượng vận tải và giảm chi phí logistics.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương cập nhập Dự án trong quá trình lập quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống quy hoạch.

Đầu tư theo phương thức PPP sẽ khó khả thi

Về hình thức đầu tư của Dự án, theo tính toán, nếu đầu tư theo phương thức PPP là khó khả thi. Hơn nữa, trong bối cảnh hiện nay việc thu xếp, tiếp cận nguồn tín dụng của các nhà đầu tư còn khó khăn, đồng thời, thực tế triển khai một số dự án BOT thời gian qua cho thấy tiến độ chưa đạt yêu cầu đề ra (dự án Diễn Châu - Bãi Vọt) và khó xác định được thời gian hoàn thành. Trong khi đó, Dự án có tính chất quan trọng, cấp bách, vì vậy đề xuất của Chính phủ là có cơ sở.

Về quy mô đầu tư, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc đầu tư quy mô 2 làn xe không đáp ứng được tiêu chuẩn đường cao tốc, sẽ phải sớm đầu tư mở rộng nên không hiệu quả về đầu tư. Vì vậy, Dự án đã đề xuất phân kỳ đầu tư quy mô mặt cắt ngang tối thiểu 4 làn xe là phù hợp với nhu cầu vận tải và khả năng cân đối vốn.

Tuy nhiên, việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư sẽ được thực hiện theo quy mô 6 làn xe hoàn chỉnh để thuận lợi cho việc mở rộng về sau và bảo đảm tầm nhìn dài hạn; dự kiến các điểm dừng xe khẩn cấp sẽ được bố trí hợp lý, kết hợp với việc vận hành thông minh để kịp thời phát hiện, xử lý các tình huống cấp bách.

Về việc tổng kết kinh nghiệm giai đoạn trước, thống nhất áp dụng mức giá đền bù, giải phóng mặt bằng tại vùng giáp ranh giữa hai địa phương, tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan trong bước triển khai Dự án cần nghiên cứu rút kinh nghiệm từ thực tiễn triển khai các dự án, đặc biệt dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, từ đó có giải pháp phù hợp.

Đối với phần giáp ranh giữa hai địa phương, cần lập phương án tổng thể về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để có chính sách hợp lý bảo đảm công khai, minh bạch tránh ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân xung quanh phạm vi Dự án.

Thu phí tự động không dừng trong khai thác, vận hành

Sau khi nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý, Quốc hội đã biểu quyết thông Nghị quyết. Kết quả biểu quyết cho thấy, có 478/479 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 95,98% tổng số đại biểu Quốc hội. Như vậy, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1.

Dự án được xây dựng nhằm hình thành trục ngang trung tâm vùng đồng bằng sông Cửu Long qua các tỉnh/thành phố Cần Thơ, An Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng kết nối các trục dọc, phát huy hiệu quả các dự án đã và đang đầu tư, kết nối các trung tâm kinh tế, cửa khẩu quốc tế và cảng biển, đáp ứng nhu cầu vận tải trên hành lang kinh tế Tây Bắc - Đông Nam; tạo dư địa, động lực không gian phát triển vùng đồng bằng sông Cửu Long với hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ, hiện đại; góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh, xóa đói giảm nghèo; nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, từng bước thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước theo Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Nội dung Nghị quyết nêu rõ, về phạm vi, quy mô, hình thức đầu tư, đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1 dài khoảng 188,2 km, chia thành 4 dự án thành phần theo hình thức đầu tư công.

Dự án áp dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại, bảo đảm yêu cầu an toàn, đồng bộ, chất lượng và hiệu quả. Khuyến khích ứng dụng công nghệ cao trong tổ chức thi công, thích ứng với biến đổi khí hậu. Thực hiện hình thức thu phí tự động không dừng trong khai thác, vận hành.

Dự án được chuẩn bị đầu tư, thực hiện từ năm 2022, cơ bản hoàn thành một số đoạn tuyến có lưu lượng giao thông lớn năm 2025, cơ bản hoàn thành toàn tuyến năm 2026 và hoàn thành đưa vào khai thác đồng bộ toàn Dự án năm 2027.