Theo thống kê hiện trên địa bàn Hà Nội có 19 bến thủy nội địa chở khách ngang sông, trong đó có 8 bến phà được phép chở ô tô. Các quận, huyện, thị xã có bến thủy nội địa gồm: Ba Vì 2 bến, Sơn Tây 1 bến, Đan Phượng 3 bến, Gia Lâm 1 bến, Hoàng Mai 1 bến, Thường Tín 7 bến, Phú Xuyên 4 bến. Tất cả các bến này đều được Sở GTVT cấp Giấy phép hoạt động bến khách ngang sông.

Tuy nhiên ghi nhận thực tế của PV Báo Nhà báo & Công luận hiện trên địa bàn Thành phố Hà Nội vẫn còn tồn tại bến thủy nội địa chở khách qua sông không đảm bảo an toàn, tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra những vụ tai nạn giao thông đường thủy để lại hậu quả khôn lường.

Điển hình là tại bến phà Vân Phúc (xã Vân Phúc, huyện Phúc Thọ, TP.Hà Nội) suốt một thời gian dài bến phà đã thu phí vận chuyển cao hơn quy định, thu phí nhưng không có vé khiến người dân bức xúc. Đặc biệt những quy định về an toàn giao thông đường thủy không được thực hiện, người điều khiển phương tiện thiếu kiến thức về an toàn, không quan tâm sử dụng áo phao hoặc dụng cụ cứu sinh.

Theo báo cáo từ Bộ Công an trong 5 tháng đầu năm 2020 toàn quốc đã xảy ra 32 vụ tai nạn giao thông đường thuỷ, làm chết 31, làm bị thương 4 người. So với cùng kỳ năm 2019 tăng 8 vụ (tăng 33,33%), tăng 18 người chết (tăng 138,46%), tăng 3 người bị thương (tăng 300%).

Nghiêm trọng nhất là 2 vụ lật thuyền ở Quảng Nam xảy ra ngày 25/2 và 8/5 làm 11 người chết. Nguyên nhân trực tiếp trong các vụ tai nạn giao thông đường thuỷ 5 tháng đầu năm 2020 chủ yếu là do vi phạm quy tắc tránh vượt,chở quá tải trọng, quá số người cho phép, thiếu trang thiết bị an toàn.

Thông tin từ Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGT Quốc gia Khuất Việt Hùng, nguyên nhân trực tiếp dẫn tới các vụ tai nạn giao thông đường thủy trong thời gian qua chủ yếu là do vi phạm quy tắc tránh vượt, chở quá tải trọng, quá số người cho phép, thiếu trang thiết bị an toàn...

Một trong những nguyên nhân của tình trạng này chính là sự buông lỏng tuyên truyền, giáo dục pháp luật và quản lý nhà nước về ATGT đường thủy ở một số địa phương. Các quy định hiện hành về chế tài xử phạt đối với vi phạm ATGT đường thủy chưa đủ sức răn đe, nhất là vi phạm quy định về trang thiết bị an toàn đối với phương tiện dân sinh, phương tiện nhỏ khi tham gia giao thông đường thủy.

Các địa phương chưa có chế tài xử phạt đối với hành vi hành khách và chủ thuyền không mặc áo phao cứu sinh hoặc không mang dụng cụ nổi cứu sinh khi tham gia giao thông trên phương tiện thuyền dân sinh, phương tiện nhỏ.

Ngoài ra tình trạng phương tiện dân sinh tự đóng, không theo quy chuẩn kỹ thuật, không có thử nghiệm và kiểm định về ATGT, được người dân sử dụng để đi lại, sản xuất phục vụ đời sống còn khá phổ biến. Người điều khiển phương tiện thiếu kiến thức về an toàn, không quan tâm sử dụng áo phao hoặc dụng cụ cứu sinh.

Để ngăn ngừa, hạn chế các vụ tai nạn giao thông đường thủy; nhất là trong mùa mưa bão sắp tới, Thường trực Ban an toàn giao thông (ATGT) Thành phố đề nghị đồng chí Chủ tịch UBND kiêm Trưởng ban ATGT quận, huyện, thị xã; Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) - Công an Thành phố tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giao thông đường thủy nội địa.

Đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền trên hệ thống thông tin đại chúng và thông tin cơ sở (truyền thanh ở thôn, xóm, xã, phường) những quy định về điều kiện hoạt động của phương tiện, người điều khiển phương tiện thủy.

Quy định về trang bị và sử dụng áo phao cứu sinh, dụng cụ nổi cún sinh cá nhân trên phương tiện vận tải hành khách ngang sông và các phương tiện thô sơ, phương tiện thủy loại nhỏ. Quy định về bảo đảm trật tự an toàn giao thông trong hoạt động vận tải khách du lịch bằng phương tiện thủy... nhằm nâng cao ý thức chấp hành cho người dân khi tham gia giao thông đường thủy.

Thông tin, hướng dẫn và tổ chức cho các chủ phương tiện thô sơ, phương tiện thủy loại nhỏ ký cam kết sử dụng phương tiện thủy đúng quy định. Khi chở người phải có đủ chỗ ngồi ổn định, an toàn và có đủ dụng cụ cứu sinh tương ứng với số người trên phương tiện. Không chở quá số người quy định, người đi trên phương tiện phải mặc áo phao cứu sinh hoặc mang dụng cụ nổi cứu sinh.

Đồng thời, tăng cường tuần tra kiểm soát, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm quy định pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường thủy nội địa đối với phương tiện, thuyền viên, người lái phương tiện, cảng, bến thủy nội địa.

Tập trung xử lý nghiêm các vi phạm đối với phương tiện không có động cơ trọng tải toàn phần từ 1 tấn đến 15 tấn hoặc có sức chở từ 5 người đến 12 người, phương tiện có động cơ công suất máy chính dưới 5 sức ngựa hoặc có sức chở dưới 5 người. Hành vi chở quá số người được phép chở trên phương tiện, không hướng dẫn, sắp xếp hành khách ngồi trên phương tiện và sử dụng áo phao, dụng cụ nổi...

Bên cạnh đó, Thanh tra Sở Giao thông vận tải phối hợp lực lượng CSGT - Công an Thành phố tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm những vi phạm quy định pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường thủy nội địa.