Tác động của Euro mất giá đối với kinh tế Việt Nam

Cuối tuần qua, đồng tiền chung Liên minh châu Âu (Euro) tiếp tục đà mất giá, và hiện đang ở mức thấp nhất trong vòng 20 năm qua. Đặc biệt, trong phiên giao dịch chiều 13/7, tỷ giá đồng Euro giảm xuống mức 0,9998 USD so với đồng bạc xanh, phá vỡ ngưỡng ngang giá lần đầu tiên kể từ tháng 12 năm 2002.

Về vấn đề này, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế phân tích: Có 3 nguyên nhân chính khiến Euro mất giá so với nhiều đồng tiền khác. Thứ nhất là do lạm phát. Thứ hai là do hoạt động sản xuất kinh doanh bị đình trệ, khiến nhiều nền kinh tế trong liên minh châu Âu đi xuống. Thứ ba là do ảnh hưởng của cuộc chiến giữa Nga - Ukraine.

“Theo tôi, nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng đồng Euro mất giá quá đà như vậy là do hoạt động sản xuất kinh doanh tại liên minh châu Âu chưa thể vực dậy sau nhiều cú “sốc”, khiến nền kinh tế châu Âu bị đình trệ”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nói.

Giải thích rõ hơn về vấn đề này, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho biết: Trên thế giới hiện nay, không chỉ châu Âu, mà ngay cả Mỹ, hay Nhật Bản cũng đều đang đối mặt với tình trạng lạm phát kéo dài. Vì vậy, lạm phát không phải là yếu tố chủ đạo khiến đồng Euro mất giá.

“Tất nhiên, lạm phát vẫn là một yếu tố chính khiến Euro mất giá, nhưng không khiến Euro trượt giá mạnh như vậy. Có thể thấy, Mỹ cũng lạm phát, nhưng tỷ giá Euro đang bằng với Đô-la Mỹ, đây là điều trước đây chưa từng có. Điều này thể hiện rằng, kinh tế châu Âu đang có vấn đề”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nói.

Trước những tác động của việc tỷ giá Euro xuống thấp, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng: Điều này không ảnh hưởng quá nhiều tới nền kinh tế vĩ mô Việt Nam. Bởi lẽ, Việt Nam khi giao dịch quốc tế chủ yếu sử dụng đồng Đô-la Mỹ, rất ít khi dùng Euro. 

“Theo nguyên lý kinh tế, khi ngoại tệ mất giá, thì nhập khẩu có lợi, nhưng xuất khẩu lại có nhiều bất lợi. Tuy nhiên, Việt Nam giao dịch xuất nhập khẩu chủ yếu bằng Đô-la Mỹ, nên khi Euro mất giá, không làm xáo trộn quá nhiều nền kinh tế”, ông Thịnh nói.

Tuy nhiên, trong trường hợp Đô-la Mỹ mất giá, đây mới là vấn đề nghiêm trọng và rất cần sự can thiệp của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để ổn định tỷ giá.

Trong khi đó, ông Trần Thanh Hải-Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết trong ngắn hạn, việc đồng euro mất giá có thể ảnh hưởng nhất định đến một số doanh nghiệp có hợp đồng thanh toán bằng đồng euro. 

Hơn nữa, đối với doanh nghiệp xuất khẩu, cùng một lượng euro thu về số tiền quy đổi ra nội tệ ít hơn nên sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận. Ngoài ra, doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa từ EU chi phí sẽ rẻ hơn nên việc nhập khẩu sẽ có lợi hơn.

Về lâu dài, việc đồng nội tệ yếu kéo lạm phát lên cao tại EU, hàng hoá nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn. Sức mua yếu làm người tiêu dùng EU có thể hạn chế chi tiêu, nhất là với các mặt hàng không thiết yếu. Điều này có thể làm giảm nhu cầu hàng hoá nhập khẩu từ các thị trường, trong đó, có Việt Nam. 

Theo ông Trần Thanh Hải, những khó khăn, thách thức này đã được Chính phủ, Bộ Công Thương nhận định từ đầu năm khi đánh giá về cơ hội và thách thức đối với xuất nhập khẩu của Việt Nam. 

Do đó, để thúc đẩy xuất khẩu, Bộ Công Thương đã và đang tiếp tục triển khai nhiều giải pháp; trong đó, đặc biệt là thúc đẩy tận dụng các cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do đang tiếp tục được giảm thuế theo lộ trình cam kết.

Giá Euro trên thị trường “chợ đen” đang tăng

Tại thị trường Việt Nam, tỷ giá Euro so với VNĐ tại các kênh giao dịch “chính thống” cũng đang có xu hướng giảm. Cụ thể, trên kênh tham khảo tại Sở giao dịch, Ngân hàng Nhà nước niêm yết giá mua - bán ngoại tệ này ở mức 22.569 - 23.965 đồng/Euro.

Trên kênh ngân hàng thương mại, Vietcombank hiện chấp nhận mua vào ngoại tệ này với giá 23.147,13 đồng/Euro và bán ra ở mức 24.198,88 đồng/Euro, không thay đổi so với chiều hôm qua nhưng đã giảm tới 242,79 đồng chiều mua và 253,96 đồng chiều bán so với cuối tuần trước.

Tương tự, giá bán Euro tại VietinBank khi đã giảm 131 đồng so với tuần trước, hiện cố định ở mức 22.811 - 24.101 đồng/EUR (mua vào - bán ra).

Trong khi đó, theo ghi nhận của phóng viên Báo Nhà báo và Công luận tại “chợ” ngoại tệ trên phố Hà Trung (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), trong ngày 14 - 15/7, tỷ giá Euro so với VNĐ duy trì ở mức 24.200 đồng (chiều mua vào) - 24.500 đồng (chiều bán ra). Thế nhưng, đến chiều 16/7, Euro bất ngờ tăng giá lên 24.800 đồng (chiều mua vào) - 25.200 đồng (chiều bán ra). 

Theo giải thích của một cửa hàng tại đây, do số lượng người mua đồng Euro trong vài ngày gần đây tăng, nên giá Euro có tăng so với ngày trước đó. Tuy nhiên, chủ cửa hàng này không tiết lộ số lượng người đổi Euro trong vài ngày gần đây.

Tương tự, một cửa hàng đổi ngoại tệ khác trên tuyến phố này cũng cho biết: Số lượng người đổi VNĐ sang Euro có xu hướng tăng, trong khi số người đổi sang đô-la Mỹ thì không thay đổi quá nhiều.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng: Việc lợi dụng Euro đang mất giá để tích cực mua vào, đây là hiện tượng đầu cơ.

“Đây là vấn đề khá bình thường, vì nó không ảnh hưởng quá nhiều tới kinh tế Việt Nam. Bởi như tôi đã phân tích trước đó, trong giao dịch quốc tế, Việt Nam ít khi sử dụng Euro, nên việc đầu cơ không gây ra quá nhiều xáo trộn trong giỏ tiền tệ”, ông Thịnh cho biết.

Theo ông Thịnh, trước đây, so với Đô-la Mỹ, Euro luôn cao hơn 1,2 - 1,4 lần. Thế nhưng hiện nay, Euro lại ngang bằng với Đô-la Mỹ, nên nhiều người có tâm lý mua vào để chờ tăng giá. Đây là điều khá dễ hiểu. Tuy nhiên, vị chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, việc đầu cơ Euro đang phải đối mặt với nhiều rủi ro.

Ông Thịnh phân tích: Với nhiều người, Euro vẫn có cơ hội tăng giá trong thời gian tới. Điều này có thể đúng, nhưng đến bao giờ tăng trở lại mới là vấn đề. 

“Bởi lẽ, ngoài lạm phát, Euro mất giá còn do nhiều yếu tố khác, như kinh tế đình trệ, hay ảnh hưởng chiến sự tại Nga và Ukraine. Nếu muốn Euro tăng giá trở lại, các yếu tố trên phải được giải quyết triệt để. Dù vậy, theo tôi, các vấn đề nêu trên chưa có dấu hiệu tích cực, nên có thể nhà đầu cơ ngoại tệ sẽ phải chờ đợi rất lâu để sinh lời”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nói.

Ông Thịnh nhấn mạnh: “Đầu tư vào Euro trong thời điểm này sẽ có hai mặt, có thể đem lợi nhuận cho các cá nhân đầu tư, song cũng sẽ gây ra thiệt hại cho họ nếu không cẩn trọng”.