"Fish & chips"- món ăn quốc dân dần xa xỉ

Không thể phủ nhận tầm quan trọng của món cá và khoai tây chiên (fish & chips) trong cuộc sống của bao thế hệ người Anh.

Loại cá dùng để chế biến món ăn này là cá tuyết, một loại cá phổ biến ở Đại Tây Dương. Đầu tiên, từng miếng fillet cá được chiên giòn sau khi tẩm lớp hỗn hợp bột pha từ bột mỳ, bột ngô, bột nổi, đánh tan với trứng và nước có ga. Sau đó cá được dọn ra cùng khoai tây chiên xắt nhỏ nhưng không quá mỏng. Món fish & chips truyền thống phải được gói trong giấy báo, kèm nước xốt cà chua, một vài hạt đậu xanh và một lát chanh. Phiên bản fish & chip ở Scotland có thêm dấm và nước.

Nhiều người mô tả món cá và khoai tây chiên (fish & chip): "xuất phát là bữa trưa của người lao động, sau có thể là bữa ăn mà gia đình cùng thưởng thức vào mỗi tối thứ Sáu, bất kể nhà bạn có bao nhiêu người, bữa ăn đó sẽ rất no nê, hơn thế chi phí cho bữa ăn khá thấp và lượng calo cao luôn là lựa chọn hàng đầu của người Anh”.

Hóa ra, phần lớn số cá nổi tiếng ở Anh đều được đánh bắt bởi các tàu đánh cá của Nga, trong khi dầu hướng dương được trồng trên các cánh đồng của Ukraine. Tuy nhiên, khi giá nguyên vật liệu nhanh chóng tăng cao, rất nhiều chủ cửa hàng sẽ phải đóng cửa kinh doanh.

Tại một số quán rượu, nơi cá và khoai tây chiên cũng là mặt hàng chủ lực, các đầu bếp cho biết món ăn này hiện nay đắt hơn một miếng thịt bò bít tết. Các doanh nghiệp sản xuất chả cá ở quy mô công nghiệp cũng đang phải chịu khó khăn. Những món ăn trưa yêu thích của học sinh Anh sẽ sớm biến mất.

Tất cả đều là tin buồn, nhưng các nhà hàng và trường học có thể thay đổi lượng protein trong thực đơn của họ. Tuy nhiên, cá và khoai tây dường như sẽ khó khăn hơn, vì nó đã gắn liền với tuổi thơ của nhiều người dân nước Anh.

Theo nhiều nguồn thạo tin, một phần ba trong số 10.500 cơ sở kinh doanh fish & chíp tại Anh sẽ đóng cửa trong năm tới.

"Chúng ta đã vượt qua hai cuộc chiến tranh thế giới, với rất nhiều cuộc suy thoái." Crook chủ một cửa hàng gần đó cho biết: “Chúng tôi chưa bao giờ phải rơi vào tình thế khó xử như thế này, đồng thời cho biết rằng cần phải tăng giá đồ ăn để duy trì hoạt động kinh doanh”.

Các cửa hàng bán khoai tây chiên (Chips) trung bình thường có tỷ suất lợi nhuận thấp. Tuy nhiên, các chủ sở hữu khẳng định họ không bao giờ mong đợi mình là nạn nhân của thị trường hàng hóa toàn cầu hóa trong thế kỷ XXI”.

“Đó là một công việc kinh doanh tốt, rất đáng tin cậy”, “Cùng một khách hàng có khi một tuần họ có thể đến ăn ba lần”. Andronicou, chủ cửa hàng bán một số lượng nhỏ cá với khoai tây chiên, đậu Hà Lan, bánh mì, bơ và trà với giá khoảng 5,50 USD cho biết.

Xung đột khiến giá cả leo thang

Nếu xung đột Nga – Ukraine vẫn tiếp tục, giá cả của các thực phẩm này vẫn leo thang, nguy cơ nhiều người Anh sẽ phải bỏ bữa sẽ tăng vọt. Được biết, cá và khoai tây chiên ở Anh được cho là rẻ và nhiều calo, tuy nhiên hiện có giá cao hơn gấp đôi so với hồi đầu năm.

Ukraine là nhà cung cấp dầu hướng dương hàng đầu thế giới, sản xuất 50% nguồn cung toàn cầu. Nhưng với việc các cảng của nước này hiện là vùng chiến sự, bị Nga phong tỏa, giá dầu hướng dương của nước này đã tăng gấp ba lần. Vận chuyển đường bộ - qua tàu hỏa và xe tải - làm tăng thêm chi phí.

Nhiều chủ cửa hàng đã quay sang mua dầu cọ từ châu Á, thế nhưng cung ít hơn cầu - giá của loại dầu đó cũng tăng tương tự. Lo sợ sẽ cạn kiệt dầu khi nhu cầu toàn cầu tăng vọt vào mùa xuân này, Indonesia đã chặn xuất khẩu dầu cọ trong một thời gian ngắn. Động thái này đã gây ra nhiều làn sóng sốc hơn trên thị trường hàng hóa.

Còn một vấn đề nữa. Trong khi cá và khoai tây chiên theo truyền thống được coi là một bữa ăn tinh túy của người Anh, thì hầu hết cá trắng trên thị trường ngày nay đến từ các đội đánh cá của Na Uy, Iceland và đặc biệt là Nga.

Theo Aoife Martin, giám đốc hoạt động của cơ quan giám sát chính phủ Seafish, những người đánh bắt cá của Nga cung cấp một nửa lượng cá thịt trắng được tiêu thụ ở Anh và từ 30% - 60% lượng cá cho các cửa hàng bán khoai tây chiên (chips), tùy thuộc vào năm và giá cả.

Để trừng phạt Nga vì đã tấn công vào Ukraine, chính phủ của Anh đã tuyên bố sẽ áp mức thuế 35% đối với cá trắng của Nga. Hành động này có hiệu lực vào tháng 3 nhưng đã bị trì hoãn. Những người hoài nghi cho rằng chính phủ đang lo sợ về việc tăng giá và những gì nó có thể gây ra. Các quan chức chính phủ hứa rằng thuế quan sẽ "sắp xảy ra."

Ngày nay, các đội tàu của Anh vẫn đánh bắt được một lượng cá tuyết kha khá, mặc dù họ gặp khó khăn do chi phí nhiên liệu tăng cao. Dầu diesel đã tăng gấp đôi, một phần do cuộc chiến Ukraine và các lệnh trừng phạt năng lượng chống lại Nga.

Ông Deas nói rằng lĩnh vực đánh bắt cá của Anh đã đạt đến đỉnh điểm về kinh tế, với nhiều tàu thuyền đang neo đậu tự do trong cảng. Ông chỉ ra các báo cáo gần đây của các tổ chức của mình: Một con tàu ở tây nam nước Anh đã cập bến với số cá đánh bắt trị giá 13.396 USD, tuy nhiên, chi phí nhiên liệu xuyên suốt hành trình đã rơi vào khoảng 12.630 USD, chưa kể tiền công của những người đánh bắt trong đoàn.

Ông Deas cho rằng: “Đây là một công việc khó khăn. Các thuyền trưởng người Anh đã phải vật lộn để tìm kiếm các thuyền viên sẵn sàng đánh đổi tính mạng của mình chỉ để đi biển mà hầu như không có tiền công". 

Lê Na (Theo Washington Post)