Tăng cường năng lực trạm y tế cấp xã, củng cố đội ngũ y tế thôn, bản

Tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, một trong những vấn đề được các đại biểu Quốc hội quan tâm, đó là phát triển y tế cơ sở. Trong thời gian qua, y tế cơ sở được đánh giá là nền tảng, là bệ đỡ cho vấn đề chăm sóc sức khỏe của người dân, đóng vai trò quan trọng để phòng, chống dịch. Tuy nhiên, những đầu tư quan tâm cho y tế cơ sở, đến thời điểm hiện nay chưa được như mong muốn.

Đóng góp ý kiến liên quan vấn đề này, đại biểu Quốc hội Đỗ Thị Lan (đoàn Quảng Ninh) cho rằng: Về năng lực trạm y tế xã, phường, thị trấn, đến nay mới có 77,9% số xã được đầu tư nâng cấp; 48,8% trạm y tế xã thực hiện được tỷ lệ danh mục dịch vụ kỹ thuật y tế tuyến xã. Nguyên nhân là do cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu tổ chức bộ máy, kinh phí hoạt động, phân cấp quản lý còn nhiều bất cập.

Theo đại biểu Đỗ Thị Lan, thời gian tới, tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, người dân sau điều trị nhiễm COVID-19 để lại di chứng, trẻ em mồ côi, người cao tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi… rất cần được theo dõi, chăm sóc sức khỏe tại trạm y tế, nơi sinh sống.

“Tôi đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm, tăng nguồn lực ngân sách cho y tế dự phòng, ngân sách chi thường xuyên các chương trình mục tiêu quốc gia để có những chính sách hỗ trợ đảm bảo an sinh xã hội, nâng cấp trạm y tế cấp xã, nhất là nơi có điều kiện kinh tế khó khăn. Đề nghị Bộ Y tế tham mưu với Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, cơ chế quản lý, tiêu chí trạm y tế quốc gia phù hợp với tình hình mới. Đề nghị các tỉnh, thành phố có chính sách thu hút bác sĩ về làm việc, đào tạo, bồi dưỡng nhân lực, tăng cường nguồn lực cho trạm y tế xã, phường, thị trấn hoạt động”, đại biểu Đỗ Thị Lan nói.

Đồng quan điểm, đại biểu Quốc hội Trần Đình Văn (đoàn Lâm Đồng) nhìn nhận: Với số lượng lớn người dân đi về các địa phương như hiện nay, chắc chắn các khu cách ly tập trung sẽ quá tải, là nguy cơ dẫn đến lây nhiễm chéo. Chính quyền địa phương, theo tinh thần chung của Chính phủ là sống chung, an toàn với COVID-19 nhưng lại chưa chuẩn bị kịp về nhân lực, không đủ nguồn lực cách ly, về năng lực của hệ thống y tế cơ sở. Vì vậy, phải chuẩn bị phương án là nếu không thể cách ly tốt thì phải dùng mạng lưới xã, phường để hỗ trợ, quản lý cách ly tại nhà như một vấn đề đặt ra.

Đại biểu Quốc hội Trần Đình Văn nhấn mạnh: “Ngoài ưu tiên khẩn cấp tiêm vắc-xin, chúng ta phải tăng năng lực hệ thống y tế cơ sở về nhân lực và trang thiết bị, tập huấn cho cán bộ y tế từ tuyến cơ sở, huy động đội ngũ tình nguyện viên để hỗ trợ khi phát sinh số lượng lớn”.

Lấy cấp xã là pháo đài, người dân là chiến sĩ

Cũng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Quốc hội Quàng Văn Hương (đoàn Sơn La) cho biết: Trong thời gian qua, Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia đã triển khai thực hiện nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách, giải pháp quan trọng trong công tác phòng, chống dịch và đã đem lại hiệu quả cao. Trong đó, có việc thực hiện phương châm “lấy cấp xã là pháo đài, lấy người dân là chiến sĩ”, kịp thời đưa dịch vụ y tế, an sinh xã hội đến gần dân, sát dân nhất. Trong công tác điều trị đã thực hiện giải pháp đột phá là thành lập các trạm y tế lưu động ngay tại các xã, giúp cho người dân tiếp cận kịp thời, giảm bệnh nặng, giảm tử vong.

“Trước dự báo dịch COVID-19 có thể kéo dài, Chính phủ đã có chủ trương tăng cường nâng cao năng lực của y tế cơ sở, tôi đồng tình với chủ trương này. Từ thực tiễn cho thấy, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhất là các khu vực đặc biệt khó khăn, hệ thống các trạm y tế đang còn nhiều khó khăn cả về cơ sở vật chất, kinh phí, trang thiết bị đội ngũ y, bác sĩ. Đề nghị Chính phủ quan tâm, củng cố ngay để đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch; để trạm y tế xã thực sự là nguồn lực quan trọng, là cơ sở vững chắc, xây dựng xã trở thành pháo đài thực hiện ngay 4 tại chỗ khi có dịch bệnh xảy ra như các đại biểu đã nêu”, đại biểu Quốc hội Quàng Văn Hương bày tỏ.

Bên cạnh đó, đại biểu Quốc hội Quàng Văn Hương cũng đề nghị Chính phủ quan tâm thực hiện điều chỉnh chế độ, chính sách đối với nhân viên y tế thôn, bản ở vùng đặc biệt khó khăn cho phù hợp, cùng với việc tổ chức lại, giao thêm nhiệm vụ để nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ này. Xem đây là những “cánh tay nối dài” của trạm y tế các xã vươn đến các bản làng xa xôi, mà chỉ đội ngũ này mới am hiểu địa bàn, phong tục tập quán, tình trạng bệnh tật, sức khỏe của người dân, nên việc thực hiện chăm sóc y tế và phòng, chống dịch sẽ hiệu quả hơn. Trường hợp nếu dịch COVID xảy ra ở mức cao và trên diện rộng thì cấp trên khó có đủ nguồn lực để tăng cường dập dịch ở những vùng này. Mặt khác, nếu đầu tư trạm y tế xã đầy đủ, đồng bộ nhưng đội ngũ y tế thôn bản mà thiếu và yếu thì trạm y tế cũng không phát huy được tối đa hiệu quả.