Ắc quy xe bị ăn mòn: Nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả
(CLO) Chỉ sau ba năm, cực ắc quy có thể tích tụ lớp ăn mòn dày ảnh hưởng khởi động nếu không vệ sinh kịp thời.
Nhiều người thường không mở nắp ca-pô xe trừ khi thực sự cần thiết. Nếu xe hoạt động ổn định, có thể mất vài năm trước khi người lái kiểm tra các bộ phận bên dưới. Trong số đó, các cực ắc quy là nơi dễ xuất hiện một lớp ăn mòn màu xanh trắng theo thời gian.
Một ắc quy bị ăn mòn vẫn có thể giúp xe khởi động bình thường, ít nhất là cho đến khi tình trạng này trở nên nghiêm trọng và làm gián đoạn kết nối điện. Khi đó, người lái có nguy cơ bị mắc kẹt trên một con đường hẻo lánh giữa mùa đông lạnh giá.
Nếu không mang theo dụng cụ sửa chữa trong xe, họ có thể phải chờ đợi trong cái lạnh để được hỗ trợ bên đường, không thể khởi động xe để sưởi ấm.
Vậy tại sao ắc quy lại bị ăn mòn, điều này nói lên điều gì về tình trạng xe, và làm thế nào để ngăn chặn tình trạng này? Với sự hỗ trợ từ các chuyên gia sửa chữa ô tô, bài viết sẽ giải đáp những thắc mắc trên một cách chi tiết.
Nguyên nhân gây ăn mòn ắc quy
Các ắc quy ô tô thông thường, không phải loại kín hay không cần bảo dưỡng, chứa dung dịch axit sulfuric đóng vai trò là chất điện ly. Đây chính là nguyên nhân chính dẫn đến sự ăn mòn trên các cực ắc quy.
Axit sulfuric tự nhiên giải phóng khí hydro, thoát ra ngoài qua các lỗ thông hơi để tránh tích tụ khí nguy hiểm bên trong. Khi khí này tiếp xúc với các cực kim loại, một phản ứng hóa học xảy ra, tạo ra lớp ăn mòn mà người dùng có thể nhìn thấy.
Độ ẩm và muối trong không khí càng đẩy nhanh tốc độ phản ứng này. Quá trình ăn mòn là điều không thể tránh khỏi, và đây thực ra là một dấu hiệu bình thường. Điều đó có nghĩa là người dùng không cần quá lo lắng khi phát hiện sự ăn mòn trên các cực ắc quy.
Tuy nhiên, để tránh những rủi ro không mong muốn, chẳng hạn như xe không khởi động được trong thời tiết khắc nghiệt, việc loại bỏ lớp ăn mòn và áp dụng biện pháp ngăn ngừa là cần thiết.
Trong điều kiện thông thường, phải mất khoảng ba năm để các cực ắc quy tích tụ đủ mức ăn mòn cần làm sạch. Tuy nhiên, nếu các cực bị ăn mòn đáng kể trước khoảng thời gian này, hoặc lớp ăn mòn trở nên quá dày đặc, có thể xuất phát từ một số nguyên nhân cụ thể.
Trước hết, ắc quy có thể bị rò rỉ do vỏ bị nứt, khiến chất điện ly axit thoát ra ngoài. Nếu vết nứt nằm gần các cực, sự ăn mòn sẽ tích tụ rất nhanh.
Thứ hai, nhiệt độ cao cũng là một yếu tố quan trọng. Sự ăn mòn diễn ra nhanh hơn trong môi trường nóng, nghĩa là tình trạng này có thể xuất hiện nhiều hơn vào mùa hè so với mùa đông.
Ngoài ra, ăn mòn quá mức còn có thể là dấu hiệu cho thấy hệ thống làm mát của xe gặp trục trặc, dẫn đến động cơ bị quá nhiệt.
Việc sạc ắc quy cũng ảnh hưởng không nhỏ. Khi ắc quy bị sạc quá mức, chất điện ly giải phóng khí hydro với tốc độ nhanh hơn, gây ra sự ăn mòn nghiêm trọng trên cả hai cực. Đây là dấu hiệu cho thấy bộ điều chỉnh điện áp của xe không hoạt động đúng cách.
Ngược lại, nếu ắc quy không được sạc đủ, người dùng có thể nhận thấy lớp ăn mòn dày hơn ở cực âm so với cực dương, do hệ thống điện của xe tiêu thụ quá nhiều năng lượng.
Cuối cùng, tuổi thọ của ắc quy cũng là một yếu tố cần xem xét. Một ắc quy ô tô thường có tuổi thọ từ năm đến bảy năm. Nếu phát hiện sự ăn mòn quá mức mà không liên quan đến các nguyên nhân trên, rất có thể ắc quy đã gần hết vòng đời và không còn khả năng giữ điện tốt.
Kỹ thuật viên Bryan Jewett chia sẻ cách kiểm tra đơn giản: sử dụng đồng hồ vạn năng đặt ở chế độ đo điện áp DC, tắt xe, kết nối dây dương với cực dương và dây âm với cực âm của ắc quy, sau đó kiểm tra kết quả.
Một ắc quy khỏe mạnh, được sạc đầy, sẽ hiển thị điện áp từ 12,6 đến 12,8 volt. Nếu dưới 12,4 volt, ắc quy có thể cần sạc lại, còn dưới 12 volt thì khả năng cao nó không còn giữ điện tốt và cần thay thế.
Cách làm sạch các cực ắc quy
Việc làm sạch các cực ắc quy không quá phức tạp nếu thực hiện đúng cách. Dưới đây là hướng dẫn từ chuyên gia Garrett Torelli của Batteries Plus.
Trước tiên, cần đảm bảo an toàn bằng cách đeo găng tay và kính bảo hộ, sau đó mở nắp ca-pô xe. Trước khi tháo ắc quy, nên cắm bộ lưu bộ nhớ để tránh mất các cài đặt như radio, đồng hồ hoặc các chức năng khác.
Tiếp theo, ngắt kết nối ắc quy, bắt đầu từ cực âm rồi đến cực dương. Một mẹo nhỏ là sử dụng kìm để giữ chặt bu-lông trong khi vặn, giúp thao tác dễ dàng hơn.
Sau khi tháo, cần kiểm tra dây cáp ắc quy xem có bị mòn hay ăn mòn không. Nếu phát hiện hư hỏng, nên thay thế ngay lập tức.
Để làm sạch, sử dụng bàn chải sắt cùng dung dịch trung hòa như hỗn hợp baking soda và nước, hoặc bình xịt chuyên dụng để loại bỏ lớp ăn mòn. Đừng quên làm sạch cả kẹp cực để đảm bảo kết nối tốt.
Cuối cùng, lắp lại ắc quy, cố định chắc chắn và kết nối lại theo thứ tự ngược lại, bắt đầu từ cực dương. Hãy đảm bảo các kẹp được siết chặt để tránh vấn đề về sau.
Ngăn ngừa sự ăn mòn trên các cực ắc quy là việc khá đơn giản. Chỉ cần bôi một lớp vaseline hoặc sử dụng chất bảo vệ cực ắc quy - một hợp chất điện môi giúp ngăn chặn phản ứng hóa học gây ăn mòn.
Người dùng có thể bôi lại lớp bảo vệ này bất cứ khi nào muốn mà không gây hại, nhưng ít nhất nên thực hiện khi nhận thấy dấu hiệu ăn mòn bắt đầu xuất hiện.
Vậy bao lâu nên kiểm tra các cực ắc quy một lần? Nếu ắc quy còn mới và xe không gặp vấn đề gì, người dùng chỉ cần kiểm tra khoảng một lần mỗi năm.
Mặc dù vậy, khi ắc quy đã cũ, việc kiểm tra nên được thực hiện thường xuyên hơn, đặc biệt nếu động cơ khó khởi động hoặc đèn pha mờ đi khi bật máy.
Còn trường hợp nào cần đến sự hỗ trợ của chuyên gia? Thông thường, người dùng có thể tự xử lý sự ăn mòn trên ắc quy.
Tuy nhiên, nên mang xe đến trung tâm dịch vụ nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường như ăn mòn quá mức, lớp ăn mòn dày hơn đáng kể ở cực âm so với cực dương, ắc quy bị rò rỉ, hoặc động cơ có biểu hiện quá nhiệt.