Ai đã đạt được thỏa thuận, ai không trước hạn chót thuế quan Mỹ vào hôm nay?

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho đến nay đã công bố các mức thuế quan cao đối với nhiều đối tác thương mại lớn của nước này, trong khi hàng chục quốc gia vẫn đang gấp rút đàm phán thỏa thuận hoặc gia hạn thời gian đàm phán trước thời hạn thứ Sáu (1/8).

Thời hạn này đến sau hơn 120 ngày kể từ khi chính quyền Tổng thống Trump lần đầu công bố một loạt thuế quan hồi tháng 4/2025. Mặc dù đã trì hoãn vài lần kể từ khi nhậm chức vào tháng 1/2025, chính quyền Mỹ dường như sẵn sàng áp dụng các mức thuế mới cho những quốc gia không đạt được thỏa thuận trước cuối ngày hôm nay.

Vậy điều gì sẽ xảy ra vào hôm nay? Quốc gia nào đã đạt thỏa thuận? Quốc gia nào chưa đạt được thỏa thuận?

Điều gì sẽ xảy ra vào ngày 1/8?

Khi thời hạn 1/8 đến gần, việc Mỹ áp dụng một loạt thuế quan đối ứng lên hàng nhập khẩu từ nhiều quốc gia đánh dấu một bước ngoặt trong động lực thương mại toàn cầu, theo các chuyên gia.

Ông Trump kiên quyết không gia hạn thời hạn này. Ông viết trên Truth Social hôm thứ Tư (30/7): “THỜI HẠN 1/8 LÀ THỜI HẠN 1/8 – NÓ VẪN CỨNG RẮN VÀ SẼ KHÔNG ĐƯỢC GIA HẠN. MỘT NGÀY LỚN CHO NƯỚC MỸ!!!”.

Vào nửa đêm giờ miền đông nước Mỹ (khoảng 11h sáng 1/8 giờ Việt Nam), Hải quan và Biên phòng Mỹ sẽ bắt đầu thực thi các mức thuế mới, dao động từ 15% đến 50% – hoặc cao hơn trong một số trường hợp – tùy thuộc vào đối tác thương mại, loại hàng hóa và thỏa thuận cụ thể giữa đối tác và Mỹ.

Các mức thuế ngành bổ sung sẽ áp dụng cho một số lĩnh vực. Ví dụ, thuế 50% sẽ áp dụng cho đồng, thép và nhôm từ hầu hết các quốc gia, trong khi thuế 20% sẽ áp dụng cho sản phẩm dược phẩm.

Nhà Trắng đã xác nhận ông Trump ký các sắc lệnh hành pháp mới vào 31/7, chính thức áp dụng các mức thuế cao hơn này. Các đối tượng chịu thuế có thể bao gồm một số đối tác thương mại lớn của Mỹ như Mexico, Đài Loan và Canada.

Nhiều quốc gia đối mặt với thuế quan mới trên toàn bộ hàng xuất khẩu sang Mỹ có thể chịu tác động kinh tế tức thì, cùng với những thay đổi tiềm tàng trong quan hệ ngoại giao.

Trong khi đó, các ngành phụ thuộc vào hàng nhập khẩu như điện tử, dược phẩm và may mặc có thể phải đối mặt với gián đoạn chuỗi cung ứng khi các công ty tìm cách hấp thụ chi phí hoặc chuyển chi phí sang người tiêu dùng.

Các chuyên gia lưu ý rằng chính quyền ông Trump đang sử dụng các đe dọa thuế quan để đạt các mục tiêu khác như hạn chế nhập cư, chống khủng hoảng opioid và fentanyl, và gây áp lực lên đồng minh về các vấn đề địa chính trị.

Đối tác nào đã đạt thỏa thuận với Mỹ?

• Liên minh Châu Âu (EU): EU đồng ý mức thuế 15% cho hầu hết hàng xuất khẩu sang Mỹ, bao gồm ô tô và dược phẩm, đổi lại Mỹ áp thuế 0% cho một số hàng xuất khẩu của Mỹ và cam kết mua khí đốt Mỹ, tăng đầu tư. Ban đầu, ông Trump đe dọa mức thuế 30%.
• Nhật Bản: Đạt mức thuế đối ứng 15% cho hàng xuất khẩu sang Mỹ, giảm từ mức đe dọa 25%, với cam kết đầu tư 550 tỷ USD vào kinh tế Mỹ.
• Anh: Đồng ý mức thuế 10% cho hàng xuất khẩu sang Mỹ, cùng với thuế ngành 25% cho thép và nhôm – bằng nửa mức 50% áp cho các nước khác.
• Hàn Quốc: Áp dụng thuế 15% cho hàng nhập khẩu vào Mỹ, đổi lại cam kết đầu tư 350 tỷ USD và thuế 0% cho hàng xuất khẩu Mỹ như ô tô và nông sản.
• Indonesia: Đàm phán mức thuế 19% cho hàng xuất khẩu sang Mỹ, giảm từ mức đe dọa 32%, với cam kết mua máy bay Boeing của Mỹ và giảm rào cản thương mại.
• Việt Nam: Thỏa thuận mức thuế 20% cho hầu hết hàng xuất khẩu sang Mỹ, thêm thuế 40% cho hàng “chuyển tải” (nhập qua nước khác), đồng thời áp thuế 0% cho hàng nhập khẩu Mỹ như ô tô động cơ lớn.
• Philippines: Chấp nhận mức thuế 19% cho hàng xuất khẩu sang Mỹ, thuế 0% cho hàng xuất khẩu Mỹ sang Philippines, cùng cam kết hợp tác quân sự tăng cường.

Những đối tác lớn nào của Mỹ chưa đạt thỏa thuận?

Ba đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ – Mexico, Canada và Trung Quốc – chưa đạt thỏa thuận tính đến thứ Năm (31/7).

• Mexico: Là đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ với tổng thương mại gần 840 tỷ USD, chủ yếu trong ô tô, điện tử và nông nghiệp. Nếu không đạt thỏa thuận mới trước 1/8, thuế hiện hành 25% cho hầu hết hàng nhập khẩu sẽ tiếp tục, với một số miễn trừ theo Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA).
• Canada: Đối tác lớn thứ hai với khoảng 700 tỷ USD, chủ yếu trong năng lượng, ô tô và hàng không vũ trụ. Nếu không đạt thỏa thuận trước 1/8, ông Trump đe dọa áp thuế 35% cho hàng không tuân thủ USMCA.
• Trung Quốc: Đối tác lớn thứ ba với khoảng 532 tỷ USD, tập trung vào điện tử, máy móc và hàng tiêu dùng. Nếu không có thỏa thuận lâu dài, mức thuế chung 30% sẽ được áp dụng sau khi tạm dừng đến 12/8. Trước đó, mức thuế nhập khẩu đã được nâng lên 145%.

Nước nào đang hy vọng đạt thỏa thuận phút chót?

• Ấn Độ: Ấn Độ – quốc gia đông dân nhất thế giới và nền kinh tế lớn thứ tư – không tránh khỏi thuế đối ứng của Mỹ. Thứ Tư (30/7), ông Trump công bố thuế 25% cho tất cả hàng xuất khẩu Ấn Độ sang Mỹ, cộng thêm hình phạt chưa xác định vì mua năng lượng từ Nga, do đàm phán thương mại chưa giải quyết.
• Pakistan: Quốc gia láng giềng của Ấn Độ, Pakistan, từng được chính quyền Trump đánh giá cao trước và sau xung đột quân sự với New Delhi đầu năm nay. Ông Trump tiết lộ Mỹ đã đạt thỏa thuận với Pakistan về phát triển trữ lượng dầu, nhưng không công bố mức thuế.
• Đài Loan: Đối mặt thời hạn căng thẳng với mức thuế đề xuất 32% (trừ chất bán dẫn) nếu không đạt thỏa thuận trước 1/8. Các quan chức Đài Loan đã đàm phán căng thẳng tại Washington qua bốn vòng cấp cao, giải quyết không chỉ vấn đề thuế mà còn rào cản phi thuế, đầu tư và tiếp cận thị trường. Các cuộc đàm phán này đang chờ phê duyệt từ Mỹ.