Bốn ngôi nhà bị mất trong ba năm

Anh Anish Yadav đang ngủ trong nhà của mình, một túp lều mỏng manh bằng gỗ và nhựa, khi nước tràn vào.

Một bức tường chắn bằng bê tông trước đây có tác dụng ngăn nước lũ từ gió mùa đã bị sập, gây ra một trận đại hồng thủy qua khu ổ chuột của Yadav ở Malad, một vùng ngoại ô phía bắc của trung tâm tài chính Mumbai.

Anh Yadav, 26 tuổi, cho biết đó là một đêm vào tháng 7 năm 2019. “Chúng tôi thức dậy vì thấy mọi người la hét kêu cứu. Nước dâng cao đến đầu chúng tôi… và tôi đã tận mắt chứng kiến ​​mọi người bị cuốn theo dòng nước", anh nói.

Trong suốt cuộc đời của anh, bức tường đã bảo vệ Yadav và những người hàng xóm của anh khỏi những cơn bão gió mùa ngày càng nghiêm trọng. Ngôi nhà của anh trước đây chưa bao giờ bị hư hại, nhưng với bức tường giờ đã biến mất, anh đã phải xây lại nhà 4 lần trong vòng 3 năm.

Hàng năm, hàng nghìn người chết ở Ấn Độ vì lũ lụt và lở đất trong đợt gió mùa kéo dài khắp cả nước từ tháng 6 đến tháng 9.

Gió mùa là một hiện tượng thời tiết tự nhiên do không khí ấm, ẩm di chuyển qua Ấn Độ Dương về phía Nam Á khi thay mùa. Nhưng cuộc khủng hoảng khí hậu đã khiến sự kiện này trở nên cực đoan và khó lường hơn.

Những người nghèo ở Ấn Độ, như anh Yadav, là một trong những người dễ bị tổn thương nhất.

Ông Sunita Narain, tổng giám đốc Trung tâm Khoa học và Môi trường và cựu chiến binh cho biết: “Điều trớ trêu là người nghèo trên thế giới mới thực sự là nạn nhân của biến đổi khí hậu”.

Cuối tuần này, các nhà lãnh đạo thế giới đang tụ họp tại Glasgow cho các cuộc đàm phán về khí hậu COP26 khi họ tìm cách giảm lượng khí thải carbon và tránh sự gia tăng thảm khốc của nhiệt độ toàn cầu.

Tuy nhiên, đối với hàng triệu người Ấn Độ, những cam kết trên giấy tờ sẽ không cứu được nhà của họ. Cuộc khủng hoảng khí hậu đã ở ngay trước cửa nhà.

Cuộc sống mong manh trước thảm họa thường trực

Mumbai, thành phố đông dân nhất của đất nước, tự hào có những tòa nhà chọc trời lấp lánh và những khách sạn sang trọng. Đây cũng là một thành phố của tình trạng nghèo đói và bất bình đẳng giàu nghèo lan rộng, nơi khoảng 65% trong số 12 triệu cư dân sống trong những căn lều bằng bạt trong những khu ổ chuột đông đúc.

Anh Yadav và mẹ đã được sơ tán đến một trường học sau khi ngôi nhà của họ bị cuốn trôi lần đầu tiên vào năm 2019. Trận lụt đã giết chết 32 người và các nhà chức trách cho biết khu ổ chuột quá nguy hiểm để sống.

“Ngôi nhà của tôi rộng khoảng 12m2 và sàn nhà làm bằng đất", anh nói. "Chúng tôi đóng cọc gỗ xuống, buộc chúng lại với nhau rồi dùng tấm ni lông che lại. Nếu có lốc xoáy hoặc gió lớn, nó sẽ bị bật gốc hoàn toàn".

Các thành viên trong gia đình bắt đầu cất giữ những đồ vật quý hiếm mà họ có trong túi nhựa để có thể sơ tán nhanh chóng. 

Trong mùa đợt gió mùa năm 2020, Yadav và mẹ của anh một lần nữa bị mất nhà, cùng với quần áo và thực phẩm quý giá do mưa và lũ lụt. Điều này lại xảy ra vào tháng 5 năm nay, khi một cơn lốc xoáy lớn đổ bộ vào bờ biển phía tây của Ấn Độ, một sự kiện bất thường.

Anh Yadav cho biết vào thời điểm đó, mọi người đã chán ngấy chính quyền và chu kỳ lặp lại liên tục này. 

Thảm họa gần đây nhất xảy ra vào tháng 9, vào cuối mùa gió mùa năm nay, khi nước tràn về khu ổ chuột. "Lúc đó là khoảng 1h30 sáng", anh nói. "Trời mưa rất to và chúng tôi nghe thấy tiếng động".

Người dân một lần nữa được sơ tán đến các trường học, nơi họ còn rất ít nước sạch, điện và không có nhà vệ sinh.

"Chúng tôi không biết khi nào chúng tôi sẽ quay lại hoặc xây được một ngôi nhà khác", anh Yadav nói. "Các nhà chức trách chỉ nói rằng chúng tôi sẽ nhận được nhà ở trong vòng ba đến bốn ngày, nhưng không có gì được thực hiện. Mọi người đã mất việc làm và họ không có tiền để mua thực phẩm".

Biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng

Theo Ngân hàng Thế giới, khi khủng hoảng khí hậu trầm trọng hơn, lũ lụt gây ra mối nguy hiểm đặc biệt cho 35% dân số Ấn Độ, khoảng 472 triệu người,  sống trong các khu ổ chuột ở đô thị.

Ông Muralee Thummarukudy, quyền người đứng đầu Chi nhánh Hỗ trợ Toàn cầu về Khả năng Chống chọi với Thảm họa và Xung đột của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, cho biết những người dân khu ổ chuột có xu hướng sống trong những công trình mỏng manh ở ngoại ô các thành phố, nơi đất đai kém ổn định và chịu nhiều thiên tai hơn. Họ cũng thường không có bất kỳ loại bảo hiểm nào giúp họ xây dựng lại hoặc di dời.

Những cư dân này cũng dễ bị tổn thương hơn bởi các tác động thứ cấp của lũ lụt, bao gồm lây lan các bệnh qua đường nước, ô nhiễm nước ngầm và mất nguồn cung cấp thực phẩm.

Rajan Samuel, giám đốc điều hành tổ chức Habitat for Humanity tại Ấn Độ, nói rằng thiên tai quét sạch sinh kế cũng như nhà cửa.

Ông nói: “Xu hướng mà tôi đang thấy là sinh kế bị gián đoạn sau mỗi thảm họa, và sau đó sẽ thiếu nơi trú ẩn. Chúng ta cần giảm thiểu cả hai sự thiếu hụt này".

Bà Narain, từ Trung tâm Khoa học và Môi trường, cho biết các hệ thống hiện có được xây dựng "vào thời điểm mà các thảm họa vẫn là một lần trong 10 năm, một lần trong 5 năm. Bây giờ, đó là 10 thảm họa mỗi năm".

Bà nói thêm: "Lũ lụt, hạn hán gần đây và các hiện tượng khí hậu tàn khốc khác đều cho chúng ta thấy rất rõ ràng tương lai sẽ như thế nào".