Nỗ lực vươn mình của nền kinh tế thứ 5 thế giới

Trong chuyến thăm đầu tiên tới New Delhi với tư cách là Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ vào đầu tháng này, Janet Yellen đã mô tả Ấn Độ là “đối tác không thể thiếu” trong nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ.

Một ngày sau, cựu Thủ tướng Australia Kevin Rudd cũng bày tỏ quan điểm tương tự. Với cương vị là đối tác với Ấn Độ trong 20 năm qua, lần đầu tiên tôi tin rằng quốc gia này sẽ “làm nên chuyện”, ông Rudd nói trong một hội nghị kinh doanh ở Singapore.

Theo SCMP, những lời của ông Rudd nêu bật sự đồng thuận ngày càng tăng giữa các nhà hoạch định chính sách và nhà phân tích rằng Ấn Độ đang nổi lên như một cơ sở sản xuất thay thế cho Trung Quốc.

Sadanand Dhume, thành viên cấp cao tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ cho hay: “Những gì chúng ta đang thấy về mặt địa chính trị thực sự là một cuộc chiến tranh lạnh mới. “Trong bối cảnh này, Ấn Độ hy vọng sẽ được hưởng lợi về kinh tế từ những lo ngại của phương Tây về quyền bá chủ ngày càng tăng của Trung Quốc”.

Trong khi triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc đã bị Quỹ Tiền tệ Quốc tế cắt giảm xuống 4,4% trong năm tới, ngân hàng đầu tư Morgan Stanley đã dự báo nền kinh tế Ấn Độ sẽ mở rộng ở mức 6,1% trên con đường trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới vào năm 2027.

Bên cạnh đó, Ấn Độ cũng là một phần của Quad, một liên minh bao gồm Hoa Kỳ, Úc và Nhật Bản, là “biểu tượng mạnh mẽ nhất” của liên minh đang phát triển của Ấn Độ với phương Tây.

Trong những năm gần đây, Ấn Độ đã thu hút mạnh mẽ nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, nhận được dòng vốn đầu tư cao nhất từ trước đến nay trong giai đoạn 2020 - 2021 ở mức 81,97 tỷ USD. Con số đầu tư năm ngoái cao hơn gấp đôi so với 39,9 tỷ USD được ghi nhận trong năm 2017.

Trong khi nền kinh tế lớn thứ 2 toàn cầu đang vướng phải nhiều trở ngại vì nhiều chính sách, thì những cải cách của Chính phủ Ấn Độ đã khiến đất nước này trở nên hấp dẫn hơn đối với các công ty đa quốc gia.

Eswar Prasad, giáo sư cấp cao về chính sách thương mại của Đại học Cornell, cho biết: “Chính phủ Ấn Độ đã tiến hành cải cách thị trường lao động và thuế, nắm bắt công nghệ kỹ thuật số và cải thiện cơ sở hạ tầng vật chất và mềm.

Theo dự đoán của Morgan Stanley về tỷ trọng sản xuất trong tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Ấn Độ có thể tăng từ 15,6% hiện nay lên 21% vào năm 2031, tăng gấp đôi thị phần xuất khẩu của nền kinh tế lớn thứ năm thế giới.

“Ấn Độ đang giành quyền lực trong trật tự thế giới, đây chính là cơ hội tốt cho các nhà đầu tư và công ty,” Ridham Desai, trưởng bộ phận chiến lược vốn chủ sở hữu của Morgan Stanley tại Ấn Độ, cho biết trước đó. 

"Hũ mật” hút nhiều gã khổng lồ sản xuất

Bên cạnh đó, nhiều công ty đa quốc gia rục rịch chuyển cơ sở sản xuất sang Ấn Độ, cụ thể nhà cung cấp của Apple, Foxconn đang tăng công suất tại một nhà máy hiện có ở thành phố Chennai (Ấn Độ) khi đại dịch Covid-19 đe dọa sản xuất ở Trung Quốc.

Một nhà sản xuất hợp đồng Đài Loan khác của Apple, Pegatron cũng đã bắt đầu lắp ráp mẫu iPhone 14 mới nhất tại Ấn Độ.

Tuy nhiên, khoảng 70% linh kiện để sản xuất có nguồn gốc từ Trung Quốc, vì vậy sự phụ thuộc của Apple vào nền kinh tế số 2 thế giới khó có thể thay đổi trong thời gian sớm, Ivan Lam, nhà phân tích cấp cao của Counterpoint Research nhận định.

Các lô hàng của Apple đến Ấn Độ đang tăng đều đặn và nhu cầu địa phương đối với các sản phẩm của Apple đang leo thang. “Khi thu nhập cá nhân tăng lên, Ấn Độ có tiềm năng trở thành thị trường lớn nhất cho hàng điện tử tiêu dùng.”

Ngoài ra, những gã khổng lồ công nghệ toàn cầu như Google và Samsung cũng đang có kế hoạch chuyển một số cơ sở sản xuất sang Ấn Độ, một phần để tận dụng chương trình khuyến khích liên kết sản xuất của Chính phủ nhằm trợ cấp cho việc bán hàng hóa trong nhiều lĩnh vực cạnh tranh. Phần khác, có thể Ấn Độ là quốc gia đông dân chỉ đứng sau Trung Quốc, vì thế nơi đây sẽ có đông đảo nguồn nhân công rẻ.

Trong thời gian gần đây, Ấn Độ đã tiếp nhận các khoản đầu tư đáng chú ý vào các lĩnh vực vốn do Trung Quốc thống trị.

Vào tháng 9, tập đoàn khai thác mỏ Ấn Độ Vedanta Resources và Foxconn đã công bố việc thành lập nhà máy bán dẫn đầu tiên của Ấn Độ tại bang Gujarat.

Năm ngoái, tập đoàn First Solar (Mỹ) tuyên bố sẽ thành lập một cơ sở sản xuất mô-đun năng lượng mặt trời tích hợp theo chiều dọc ở bang Tamil Nadu, Ấn Độ.

Trung Quốc chiếm 80% sản lượng tấm pin năng lượng mặt trời toàn cầu. Đây cũng là nhà sản xuất chất bán dẫn lớn thứ tư, với thị phần toàn cầu là 15% vào năm 2020, theo Viện Chính sách Chiến lược Úc.

“Cán cân hiện tại vẫn đang nghiêng hẳn về phía Trung Quốc và các quốc gia khác đang cố gắng giành lấy một miếng bánh. Không ai nghĩ rằng toàn bộ chiếc bánh sẽ rời khỏi Trung Quốc,” Dhume nói.

Ấn Độ đang hy vọng được coi là một phần của chuỗi cung ứng đáng tin cậy hơn đối với các đối tác trong thời gian dài. Tuy nhiên, một loạt thách thức đang cản trở Ấn Độ thực hiện lời hứa của mình.

Giới phân tích chỉ ra rằng quốc gia đông dân thứ hai thế giới cần phải thanh tẩy ngành ngân hàng và tăng cường hơn nữa cơ sở hạ tầng và quản trị công.

Trong chỉ số hoạt động logistics năm 2018 của Ngân hàng Thế giới, Ấn Độ xếp thứ 44 trong số 160 quốc gia, dưới các đối thủ nặng ký trong khu vực như Việt Nam, Hàn Quốc và Malaysia.

“Ấn Độ không thể tin tưởng vào một sân chơi rõ ràng,” ông Prasad nói, đồng thời cho biết thêm các đối thủ cạnh tranh như Việt Nam, Mexico và Chile cũng “sẵn sàng nắm bắt mọi nỗ lực của Mỹ và các công ty phương Tây khác nhằm đa dạng hóa cơ sở sản xuất của họ khỏi Trung Quốc”.

Trong khi đó, bộ máy điều hành của quốc gia này vẫn còn tồn tại một "số lượng lớn" quan liêu.

Ông nói: “Thị trường Ấn Độ không thiếu lao động nhưng tương đối thiếu nhân viên có kỹ năng, tay nghề cao và tất cả những điều này đang là "bức tường thành" của Ấn Độ"

Xu hướng bảo hộ của Ấn Độ cũng là một mối lo ngại thường được trích dẫn. Mặc dù đã ký kết một loạt thỏa thuận song phương với các quốc gia như Úc, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Canada và Anh, nhưng Chính phủ vẫn thận trọng khi tham gia các hiệp định thương mại đa phương.

Điệp Nguyễn (Theo SCMP)