Ảnh vệ tinh cho thấy Ukraine phá hỏng máy bay cực hiếm của Nga

Máy bay A-50, với biệt danh "Mainstay" trong hệ thống phân loại của NATO, đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phát hiện hệ thống phòng không Ukraine và phối hợp các cuộc không kích cùng chiến đấu cơ và oanh tạc cơ. Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) của Anh, Nga hiện chỉ có 7 chiếc A-50 đang hoạt động.

Chiến dịch không kích cuối tuần qua được xem là một trong những đòn đánh phối hợp phức tạp và bất ngờ nhất của Ukraine kể từ đầu xung đột.

Theo Tướng Vasyl Malyuk, người đứng đầu Cơ quan An ninh Ukraine (SBU), Kiev đã tấn công cùng lúc 4 căn cứ không quân quan trọng của Nga, đánh trúng ít nhất 41 máy bay, bao gồm các oanh tạc cơ chiến lược Tu-95 và Tu-22, vốn được Nga sử dụng để phóng tên lửa tầm xa vào Ukraine.

Một quan chức phương Tây giấu tên cho biết ít nhất 7 chiếc Tu-95 và 4 chiếc Tu-22 đã bị phá hủy hoặc hư hại. Cũng theo Andriy Kovalenko, thành viên Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, "ít nhất 13 máy bay Nga bị tiêu diệt".

Các mục tiêu bị Ukraine tấn công bao gồm: căn cứ Ivanovo (gần Moscow), Olenya (vùng Murmansk ở tây bắc Nga), Dyagilevo (vùng Ryazan) và Belaya – một căn cứ của các oanh tạc cơ chiến lược nằm ở Siberia, cách biên giới Ukraine hơn 2.500 km.

Bộ Quốc phòng Nga xác nhận Ukraine đã dùng máy bay không người lái điều khiển góc nhìn thứ nhất (FPV) để tấn công các sân bay quân sự tại 5 vùng: Amur, Irkutsk, Ivanovo, Murmansk và Ryazan.

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) tại Mỹ cho biết các nguồn phân tích độc lập chỉ ra rằng tại căn cứ Ivanovo, một chiếc A-50 đã bị phá hủy hoặc hư hại, trong khi ở căn cứ Belaya, 4 chiếc Tu-95 và 3 chiếc Tu-22M3 cũng chịu số phận tương tự.

Maxar, công ty hình ảnh vệ tinh nổi tiếng của Mỹ, công bố ảnh chụp hôm 3/5 cho thấy chiếc A-50 ở Ivanovo được phủ lốp và mảnh vụn trên cánh – một chiến thuật Nga đã dùng suốt cuộc xung đột nhằm làm nhiễu loạn các đợt tấn công bằng drone từ Ukraine.

Ảnh vệ tinh chụp căn cứ Belaya hôm 20/5 cho thấy các hình vẽ mô phỏng máy bay trên đường băng – một biện pháp nghi binh, bên cạnh các oanh tạc cơ Tu-160 và mô hình giả của Tu-22.

Đây không phải lần đầu Ukraine nhắm đến A-50. Đầu năm 2024, Kiev từng tuyên bố đã hạ gục hai chiếc A-50 trong thời gian ngắn, trong đó có một chiếc trên vùng biển Azov. Tháng 2/2024, quân đội Ukraine cho biết Moscow đang "cố gắng thay thế" các A-50 bằng drone trinh sát – nhưng theo các chuyên gia, giải pháp này chỉ mang tính tạm thời và hiệu quả hạn chế.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy gọi chiến dịch cuối tuần qua là “một chiến dịch hoàn hảo từ kế hoạch, tổ chức đến từng chi tiết thực hiện”, khẳng định đây là “chiến dịch đặc biệt có một không hai”.