Bảng giá đất sử dụng cho mọi chính sách, hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và Nhà nước

Chiều 29/8, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, cho ý kiến đối với Dự án Luật Đất đai (sửa đổi), để Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục hoàn thiện, trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 10.

Tham dự cuộc họp có lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan của Quốc hội, Tòa án nhân dân Tối cao, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại diện các hiệp hội, doanh nghiệp, cùng lãnh đạo 29 tỉnh, thành phố (trừ 5 địa phương đang tập trung khắc phục hậu quả mưa bão).

Đề xuất bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã

Trong tờ trình về Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Bộ Nông nghiệp và Môi trường tập trung vào những vấn đề bức thiết, có tác động trực tiếp đến đời sống nhân dân và hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh.

Về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Bộ đề xuất bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã, chỉ giữ lại kế hoạch sử dụng đất cấp xã dựa trên chỉ tiêu phân bổ từ cấp tỉnh (phương án 2). Cách làm này nhằm tinh giản thủ tục, tránh tình trạng chồng chéo, đồng thời tăng cường tính thống nhất từ trên xuống.

Liên quan đến quy định thu hồi đất, Dự thảo Luật bổ sung 3 trường hợp Nhà nước được thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Trong đó có các dự án trọng điểm, khẩn cấp; dự án treo kéo dài do vướng mắc trong thỏa thuận với người dân; cho phép thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong trường hợp có trên 75% người dân đồng thuận, nhằm đẩy nhanh tiến độ dự án, song vẫn bảo đảm quyền lợi của số hộ còn lại.

Đối với cơ chế tài chính và giá đất, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất sử dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất làm căn cứ tính nghĩa vụ tài chính, bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất; bổ sung yếu tố chi phí hạ tầng kỹ thuật vào phương pháp xác định giá.

Đáng chú ý, quy định về giao đất, cho thuê đất không đấu giá, không đấu thầu, Dự thảo Luật sẽ bổ sung các trường hợp cụ thể, phân cấp thẩm quyền từ Thủ tướng xuống UBND cấp tỉnh, tạo thuận lợi cho các dự án BT và dự án đủ điều kiện nhưng không có nhà đầu tư khác. Rút ngắn thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất đối với dự án nhà ở thương mại theo hướng chỉ cần quy hoạch phân khu, lập quy hoạch chi tiết 1/500 sau khi đấu giá.

Bổ sung trường hợp cho thuê đất trả tiền hàng năm trên quỹ đất Nhà nước quản lý vào quy định đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, giảm yêu cầu về quy hoạch chi tiết. Thực hiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đồng thời với các quyết định sử dụng đất do Nhà nước quyết định (chuyển mục đích, gia hạn, chuyển hình thức).

Luật Đất đai (sửa đổi) dự kiến quy định rõ trách nhiệm hoàn thành hệ thống thông tin quốc gia về đất đai vào năm 2026. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để tích hợp, kết nối dữ liệu đất đai với cơ sở dữ liệu dân cư, tài chính, thị trường bất động sản, góp phần minh bạch hóa và hiện đại hóa công tác quản lý.

Sẽ sử dụng bảng giá đất cho mọi chính sách

Phát biểu chỉ đạo, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị, trên cơ sở dự thảo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương tiếp tục gửi ý kiến bằng văn bản về Bộ và Chính phủ để cơ quan tham mưu tổng hợp. "Bất cập là từ địa phương, từ các bộ ngành, từ người dân và doanh nghiệp, nhưng địa phương nắm rõ nhất. Vì vậy, cần có báo cáo chi tiết gửi Bộ và Chính phủ", Phó Thủ tướng nêu rõ.

Về quy hoạch, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, hiện nay quy hoạch sử dụng đất được thực hiện ở hai cấp: Tỉnh và Trung ương. "Khi cả nước có quy hoạch phủ kín về đô thị và nông thôn, các quy hoạch chung ở cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp xã sẽ gần như thay thế cho quy hoạch sử dụng đất đai. Nếu quy hoạch đã phủ kín, bao gồm cả quy hoạch đầy đủ hạ tầng kinh tế-xã hội, thì đất đai sẽ được quản lý hiệu quả", Phó Thủ tướng nói và đồng tình với định hướng quản lý đất đai dựa trên các quy hoạch đô thị, nông thôn hiện hữu thay cho quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

"Nơi nào không có quy hoạch gì, bắt buộc phải lập quy hoạch sử dụng đất để quản lý", Phó Thủ tướng lưu ý.

Liên quan đến tài chính đất đai, bao gồm phương pháp định giá, bảng giá đất và hệ số điều chỉnh theo biến động thị trường, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, bảng giá đất sẽ sử dụng cho mọi chính sách, hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và Nhà nước. Tuy nhiên, hệ số điều chỉnh cần có quy định chi tiết, dựa trên dữ liệu thực tiễn và nguyên tắc thị trường, để tránh lúng túng hoặc vi phạm pháp luật, thậm chí "dẫn đến nhiều rủi ro cho cơ quan quản lý".

Về thời điểm áp dụng giá đất trong các dự án BT hay giao đất, Phó Thủ tướng cho rằng cần rõ ràng và phù hợp với Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP); đồng thời xem xét bỏ quy định thu bổ sung khoản tiền do chậm nộp tiền sử dụng đất nếu là lỗi do Nhà nước. Thời điểm áp dụng luật phải tuân theo nguyên tắc "quyết định lúc nào áp dụng lúc đó".

Đối với quy định gia hạn dự án, Phó Thủ tướng cho rằng cần cho phép điều chỉnh dựa trên tính toán của chủ đầu tư để huy động vốn tiếp.