Báo chí kịp thời truyền tải tiến bộ khoa học, kỹ thuật mới nhất cho người nông dân

Báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, cập nhật tri thức cho nông dân

So với nông nghiệp truyền thống, chuyển đổi số trong nông nghiệp – hay còn gọi là “nông nghiệp số” – là việc ứng dụng các công nghệ kỹ thuật số hiện đại như dữ liệu lớn, điện toán đám mây, Internet vạn vật… vào toàn bộ chuỗi hoạt động từ sản xuất, chế biến đến phân phối và tiêu thụ nông sản. Nhờ hệ thống dữ liệu lớn và công nghệ phân tích, người nông dân có thể quản lý thông tin về môi trường, đất đai, ánh sáng, giống cây trồng, vật nuôi, đồng thời nhận cảnh báo rủi ro để hạn chế thất thoát chất lượng và năng suất, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu.

Chuyển đổi số còn giúp nông dân thoát khỏi sự phụ thuộc vào thương lái, kết nối trực tiếp với thị trường thông qua các sàn thương mại điện tử. Ngoài ra, những thiết bị thông minh và công nghệ mới đã thay đổi phương thức sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn; các công đoạn như làm đất, bón phân, tưới tiêu… đều có thể giám sát và điều khiển từ xa bằng điện thoại thông minh, giúp giảm chi phí, tiết kiệm lao động, cắt giảm khí thải nhà kính và nâng cao thu nhập cho người nông dân.

Lúc này báo chí không chỉ đồng hành mà còn trở thành lực lượng tiên phong đóng góp vào thành tựu chung của ngành nông nghiệp. Báo chí kịp thời truyền tải những tiến bộ khoa học – kỹ thuật, giúp nông dân cập nhật tri thức, tự tin bước vào thời đại mới.

Nhờ tính đa chiều và khả năng kiểm chứng, báo chí góp phần làm sáng tỏ những nguồn tin phức tạp, định hướng dư luận, giữ vững niềm tin cho bà con trong sản xuất và thị trường. Hơn thế, báo chí còn là cầu nối quan trọng, nơi nông dân gửi gắm tâm tư, nguyện vọng, gắn kết hiệu quả giữa Nhà nước – người sản xuất – doanh nghiệp – người tiêu dùng, qua đó định hình chiến lược phát triển nông nghiệp Việt Nam theo hướng bền vững và hiện đại.

Ở quốc gia đang phát triển và có cơ cấu lao động nông dân cao như Việt Nam, việc cấp thiết chính là nhanh chóng cung cấp thông tin về các mô hình, công nghệ, kỹ thuật tiên tiến cho cộng đồng nông nghiệp. Báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, cập nhật tri thức giáo dục cộng đồng nông dân về những phát triển mới nhất của ngành để nâng cao hơn nữa tiềm năng của lĩnh vực này.

Nông dân Việt Nam có sự lựa chọn đa dạng từ những bản tin, chương trình, chuyên mục trên tất cả các loại hình báo chí như báo in, báo phát thanh, truyền hình, báo mạng điện tử và dễ dàng truy cập bất cứ lúc nào thông qua các ứng dụng trên các thiết bị thông minh. Người nông dân vừa là chủ thể thông tin, cũng là đối tượng mà báo chí hướng đến để thực hiện nhiệm vụ tri thức hóa qua các bản tin và các chương trình khuyến nông chuyên biệt.

Thông qua báo chí và các kênh phản hồi nhanh chóng hiện nay, những người nông dân cũng dễ dàng tiếp cận được thông tin về hệ thống giáo dục nghề từ thấp đến cao, các giáo trình và đội ngũ các chuyên gia, các nhà khoa học…Bằng sự nhanh nhạy trong truyền tải và độ phủ sóng rộng khắp, báo chí đã tích cực lan tỏa tri thức mới, công nghệ tiên tiến để giúp hoạt động sản xuất – kinh doanh của người nông dân bền vững và hiệu quả hơn.

Báo chí đã phản ánh nhiều nội dung về vấn đề xây dựng và bảo vệ thương hiệu nông sản Việt Nam, những tranh chấp về thương hiệu cũng được cập nhật liên tục với thông tin đa chiều, phong phú. Qua đó, nhiều đơn vị sản xuất – kinh doanh nông nghiệp đã có cơ sở để bảo đảm được lợi ích, thu thập kinh nghiệm từ những trường hợp điển hình để nâng cao nhận thức về xây dựng và bảo vệ thương hiệu nông sản.

Trong công tác phòng, chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu, báo chí cũng đóng vai trò nòng cốt trước với đa dạng nội dung và phương thức truyền tải thông tin; kịp thời đưa ra những cảnh báo để người dân chủ động chuẩn bị và phòng tránh, đặc biệt là trong những thời điểm bất thường về thời tiết, thiên tai gây ảnh hưởng đến nông nghiệp và đời sống, bên cạnh các bản tin dự báo sẽ luôn đi kèm các kiến thức, kỹ năng cần thiết để ứng phó và phòng ngừa.

Liên kết giữa cơ quan báo chí và các tổ chức liên quan, hộ nông dân

Theo ThS. Lê Thị Thu Hiền - Trường Đại học Vinh, để nâng cao hiệu quả thông tin báo chí về lĩnh vực nông nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi số, báo chí luôn bảo đảm tính xác thực thông tin trong sản xuất tác phẩm báo chí. Báo chí không cần thiết và hầu như không thể chạy đua với các nền tảng mạng xã hội về mặt thời gian, thay vì thế, báo chí cần trở thành nguồn tin chính xác, giành được uy tín tuyệt đối với độc giả, góp phần ổn định xã hội và bảo đảm quyền lợi của người nông dân trước những làn sóng tin giả gây bất lợi về kinh tế và gây hoang mang dư luận.

Các cơ quan báo chí phải có những nghiên cứu, tìm hiểu rõ nhu cầu, khả năng tiếp nhận thông tin của công chúng báo chí nông dân, những phương thức truyền đạt thông tin hiệu quả, lựa chọn xây dựng nội dung sát với nhu cầu thực tiễn, từ đó có những tác phẩm kịp thời phục vụ phát triển nông nghiệp.

ThS. Lê Thị Thu Hiền nhấn mạnh, các chuyên mục báo chí phải thực sự vì nông dân, cần có nhiều hơn sự tham gia của đối tượng nông dân trong vai trò sáng tạo tác phẩm, chứ không chỉ là đối tượng khai thác thông tin hay đối tượng tiếp nhận thông tin. Người nông dân quen thuộc với lĩnh vực của mình, họ có những kinh nghiệm quý giá có thể chia sẻ rộng rãi để nâng cao năng suất và hạn chế những vấn đề còn tồn tại trong quá trình lao động. Để làm được điều này, cần có sự hỗ trợ tập huấn nghiệp vụ báo chí và những chương trình liên kết cụ thể giữa cơ quan báo chí và các tổ chức liên quan, hộ nông dân.

Không chỉ nông nghiệp mà chính bản thân ngành Báo chí cũng đang phải thích nghi với xu hướng chuyển đổi số, vì vậy, có thể kết hợp kho dữ liệu của báo chí trở thành kho dữ liệu phục vụ phân tích và nghiên cứu cho nông nghiệp, hỗ trợ kết nối công chúng trở thành người tiêu dùng các thương hiệu nông sản và thực sự là diễn đàn đa chiều, cởi mở hơn trong tương lai.