“Tương lai của ngành công nghiệp quan trọng này sẽ do Chính phủ Úc quyết định, chứ không phải một cơ quan nước ngoài nào có quyền yêu cầu đóng cửa ngành này bởi nó sẽ gây tổn hại đến hàng nghìn việc làm và hàng tỷ USD xuất khẩu cho nền kinh tế của chúng ta"- Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Nguồn nước của Úc- Keith Pitt- tuyên bố.  

Trong tuyên bố dài 360 từ của mình, ông Bộ trưởng này đã liệt kê một số lợi ích kinh tế mà than đá mang lại cho nền kinh tế Úc nhưng không đề cập đến cuộc khủng hoảng khí hậu.

Tuyên bố của Pitt nói thêm rằng các số liệu cho thấy “sự đóng cửa của ngành công nghiệp than đá đã bị phóng đại rất nhiều và tương lai của nó được đảm bảo cho đến tận sau năm 2030.”

Bộ trưởng Pitt nói thêm: “Tiêu thụ than trên toàn châu Á được Cơ quan Năng lượng Quốc tế dự báo sẽ tăng trong thập kỷ tới để đáp ứng nhu cầu năng lượng của các nước như Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc. Úc có một vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu đó. Than sẽ tiếp tục tạo ra hàng tỷ USD tiền bản quyền và thuế cho các chính phủ liên bang và tiểu bang, đồng thời trực tiếp góp phần tạo ra việc làm cho hơn 50.000 người Úc.”

Số liệu của Ủy ban châu Âu cho thấy, Úc là nước xuất khẩu than lớn thứ hai trên thế giới và quốc gia này có lượng khí thải carbon bình quân đầu người cao, phần lớn là do ngành công nghiệp than gây ra. Một người Úc thải ra trung bình 17 tấn carbon dioxide, trong khi mức trung bình toàn cầu là dưới 5 tấn/người.

Theo cơ sở dữ liệu mỏ toàn cầu của Fitch Solutions, trong số 176 dự án than mới trên thế giới, 79 dự án trong số đó là ở Úc.

Pitt đưa ra bình luận của mình khi đặc phái viên khí hậu hàng đầu của Liên Hợp Quốc, Selwin Hart, nói rằng quá trình loại bỏ than trên toàn cầu diễn ra không đủ nhanh để “ngăn chặn một thảm họa khí hậu toàn cầu.”

Hart nói trong một bài phát biểu video tại Diễn đàn Lãnh đạo Crawford tại Đại học Quốc gia Úc vào hôm thứ 2 rằng: “Chúng tôi hoàn toàn hiểu vai trò của than đá và các nhiên liệu hóa thạch khác trong nền kinh tế Úc, ngay cả khi khai thác chỉ chiếm một phần nhỏ - khoảng 2% - trong tổng số việc làm.”

Theo Hart: “Nhưng điều cần thiết là phải có một cuộc trò chuyện rộng hơn, trung thực hơn và hợp lý hơn về những gì là lợi ích của Úc, bởi vì điểm mấu chốt rõ ràng là: Nếu thế giới không nhanh chóng loại bỏ than, biến đổi khí hậu sẽ tàn phá nền kinh tế Úc, từ nông nghiệp đến du lịch và ngay trong lĩnh vực dịch vụ. Tương tự, xây dựng, nhà ở và lĩnh vực bất động sản, ở một quốc gia nơi đại đa số sống trên hoặc gần bờ biển cũng sẽ bị ảnh hưởng. Mọi thứ còn thảm khốc hơn ở khu vực lân cận của bạn. “

Hart nói thêm rằng các doanh nghiệp và nhà đầu tư đang ngày càng từ bỏ than đá để chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo hiện đã rẻ hơn ở hầu hết các nơi.

Bằng cách không cắt giảm than, Úc đang tự đặt ra cho mình một tương lai về các thảm họa khí hậu như hạn hán, sóng nhiệt, hỏa hoạn và lũ lụt, những thảm họa này sẽ trở nên thường xuyên và nghiêm trọng hơn khi hành tinh nóng lên.

Hart nói: “Ngày càng rõ ràng rằng quá trình khử cacbon là không thể tránh khỏi, và đó là cơ hội thương mại lớn nhất trong thời đại chúng ta, đồng thời cho biết thêm rằng thế giới đang ở thời điểm quan trọng của cuộc khủng hoảng khí hậu”.

Than là nguồn phát thải carbon đơn lẻ lớn nhất trên thế giới và Liên Hợp Quốc đã kêu gọi các nước OECD, bao gồm cả Úc, loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch vào năm 2030.

Trung Quốc là nước tiêu thụ và sản xuất than lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 50% sản lượng của thế giới, và áp lực đang gia tăng đối với nước này trong việc loại bỏ nhiên liệu hóa thạch nhanh hơn kế hoạch.

Các nhà khoa học cho biết các nền kinh tế chủ chốt phải cắt giảm ô nhiễm carbon tới 45% trong thập kỷ này khi thế giới đang kiềm chế nhiệt độ toàn cầu trung bình tăng lên 1,5 ° C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp. Các nhà khoa học cho biết, nếu vượt ra ngoài mức nhiệt độ cho phép thì các tác động khí hậu sẽ xảy ra thường xuyên và khốc liệt hơn, bao gồm hạn hán, sóng nhiệt và cháy rừng, cũng như lượng mưa lớn và lũ lụt.

Úc đã cam kết giảm 26-28% phát thải khí nhà kính vào năm 2030, so với mức năm 2005, một cam kết thấp hơn nhiều so với các cam kết mới của Mỹ, Liên minh Châu Âu và Vương quốc Anh, cùng các quốc gia phát triển khác.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tăng cam kết của nước ông vào tháng 4 để giảm lượng khí thải từ 50-52% trong cùng một khung thời gian.

Úc, giống như hàng chục quốc gia khác, đã bỏ lỡ thời hạn 31 tháng 7, được nêu trong Thỏa thuận Paris năm 2015, để tăng mức cam kết của mình, mặc dù chính phủ cho biết họ sẽ làm như vậy trước các cuộc đàm phán quốc tế về khí hậu COP26 sẽ được tổ chức tại Glasgow vào tháng 11.

Úc cũng đã không cam kết không phát thải ròng vào giữa thế kỷ này, một mục tiêu mà Mỹ, Liên minh Châu Âu và Vương quốc Anh, cùng các quốc gia khác, đã thực hiện.

Phần lớn các nước phát triển đang chuyển sang các nguồn năng lượng tái tạo để tạo ra điện, trong khi lưới điện của Úc vẫn phụ thuộc nhiều vào than đá.

Tuy nhiên, than vẫn được sử dụng rộng rãi trên khắp thế giới cho ngành công nghiệp nặng, chẳng hạn như luyện thép, nơi mà năng lượng từ các nguồn như gió và mặt trời không thể đáp ứng được các yêu cầu về năng lượng. Các giải pháp thay thế, như hydro xanh, đang được phát triển và dần dần được sử dụng rộng rãi hơn.

Huy Hoàng