BS.CKI Phạm Ngọc Tường Vy - Phó trưởng khoa Nhi BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết bệnh nhi có hiện tượng hăm tã, nước tiểu màu hồng, nghi ngờ nhiễm trùng đường tiểu. Trước đó, bé quấy khóc, tiểu ít, màu nước tiểu bất thường: từ màu hồng nhạt dần dần đậm tựa máu.

Xét nghiệm kiểm tra mẫu nước tiểu cho kết quả có vi khuẩn, hình ảnh siêu âm bụng có hình ảnh viêm bàng quang. Bé gái được chẩn đoán nhiễm khuẩn đường tiết niệu dưới đang tiến triển, được nhập viện tại khoa Nhi điều trị bằng kháng sinh để ngăn ngừa biến chứng.

Ghi nhận tại khoa Nhi BVĐK Tâm Anh TP.HCM, trẻ đến khám phát hiện nhiễm khuẩn đường tiết niệu xảy ra ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ sơ sinh cũng có thể mắc phải. Các vi khuẩn gram âm như E.coli, virus, nấm… từ da hoặc phân của trẻ xâm nhập vào đường tiết niệu và phát triển thành bệnh. Trẻ nhũ nhi bị dị dạng ở bộ phận sinh dục cũng gây nên tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

Do cấu trúc đường niệu bé gái ngắn và nằm gần hậu môn nên các bé gái thường dễ mắc bệnh nhiễm khuẩn tiết niệu hơn so với bé trai. Bé gái dễ nhiễm khuẩn từ bên ngoài, lúc đi tiểu không vệ sinh kỹ sẽ có nguy cơ bội nhiễm. Vi trùng bên ngoài quanh âm đạo, hậu môn có thể đi vào bên trong gây nhiễm trùng đường tiểu. Vi khuẩn đi ngược dòng theo niệu đạo xâm nhập lên bàng quang gây viêm bàng quang, rồi từ bàng quang theo niệu quản lên thận gây viêm đài bể thận.

Ở bé trai, nhiễm khuẩn đường tiểu thường gặp ở những bé bị hẹp bao quy đầu, làm cho nước tiểu thường xuyên bị ứ lại gây viêm.

Việc cho trẻ mang tã thường xuyên cũng có thể gây nhiễm trùng đường tiểu, đặc biệt là khi cả phân và nước tiểu lẫn lộn với nhau tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Tùy vào từng độ tuổi của trẻ mà có biểu hiện bệnh khác nhau, tuy nhiên tuổi càng nhỏ thì biểu hiện bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu càng mơ hồ và khó nhận biết. Ở giai đoạn đầu của bệnh, trẻ thường có biểu hiện như: sốt, sốt nhẹ kéo dài, sốt cao, trẻ quấy khóc, ít hoạt động...

Bên cạnh đó, trẻ còn có các biểu hiện như: rối loạn tiêu hóa, biếng ăn, nôn trớ… Nếu không được thăm khám để được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm thận, hay nặng hơn là nhiễm trùng huyết dẫn đến suy đa cơ quan… Do đó, nếu thấy trẻ có một trong những biểu hiện trên, cha mẹ nên đưa con đi khám sớm.

Trẻ nhũ nhi và trẻ em dưới 2 tuổi mắc bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu có các dấu hiệu không đặc trưng của hệ tiết niệu, như sốt, các triệu chứng đường tiêu hoá (ví dụ, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng), hoặc nước tiểu có mùi hôi.

Ở trẻ trên 2 tuổi, các triệu chứng của viêm bàng quang gồm có bí tiểu, tiểu nhiều, tiểu máu, bí tiểu cấp tính, ngứa, tiểu không kiểm soát, nước tiểu có mùi hôi và đái dầm. Bên cạnh đó còn có các triệu chứng của viêm cầu thận bao gồm sốt cao, ớn lạnh, đau cột sống và đau nhức.

Theo bác sĩ Tường Vy, người chăm sóc trẻ nhỏ cần quan sát kỹ các dấu hiệu viêm đường tiết niệu ở trẻ như nước tiểu đục, nước tiểu có máu, trẻ quấy khóc, khó chịu, bứt rứt sau khi đi tiểu. Ngoài ra, trẻ sốt kéo dài trên 3 ngày không rõ nguyên nhân cũng cần đưa đi khám ngay. Nhiễm trùng đường tiểu dưới không phát hiện sớm sẽ gây nhiễm trùng đường tiểu trên với biểu hiện trẻ sốt cao liên tục, lạnh run, tím tái, nôn ói. Nếu không được điều trị trẻ có thể sốc vì nhiễm trùng huyết. 

Tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu ở trẻ có thể chữa lành nhưng vẫn có nguy cơ tái phát nhiều lần nếu vấn đề vệ sinh kém. Do đó, sau mỗi lần trẻ đi tiểu cần vệ sinh sạch sẽ, nếu mặc tã phải thay thường xuyên, nên có thời gian ngưng tã để đường tiểu thông thoáng, cần lựa chọn tã phù hợp, chất lượng không gây hầm, bí, hăm tã. Không nên cho trẻ chơi bùn, đất cát, hay tắm nước ao hồ tù đọng. Sau mỗi lần tắm tại ao, hồ, biển cần vệ sinh lại cho trẻ bằng nước sạch. 

Phụ huynh cũng cần cho trẻ uống nhiều nước, hoặc sữa với trẻ dưới 6 tháng tuổi. Việc cung cấp đủ nước giúp trẻ đi tiểu nhiều, giải phóng tình trạng nước tiểu cũ bị ứ đọng trong bàng quang, tránh vi khuẩn có môi trường thuận lợi để phát triển.

Tuệ Diễm